අනෝතත්තවිල නෙලුම නෙළාලා යන ගීතයේ මුල් වදන් පෙළ ඒ ඝන බස් ටිකට් පතේ ලියවුණි. පෙරදින රඹුක්කන කඩ පිළේ මහලු වෙළෙන්දාගෙන් ලද කවි පෙළ මෙම පබදෙහි වින්දන මූලය විය. ගීත පද සෙවීමට දැහැන්ගත වූ මම ගාලු මුවදොර හෝටලය ද පසුකර පැරණි පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැඟිල්ල තෙක් ගමන් කර සිටියෙමි. බසයෙන් බැසගත් මම ගාලු මුවදොර පිටියේ තණ නිල්ල හරහා සේවය කළ ගෝල්ෆේස් හෝටලය වෙත පිය නැඟුවෙමි. ඇඟ දහඩිය හෙලමින් පැමිණි මා දුටු මුරකරු ගුඩ් මෝනිං සර්, දුවන්නවත් ගියාදැයි ඇසූ ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් නොදුන් මම සමවැදී දැහැනින් නොමිදී කොන්තෝරුවට ගොස් අසුනේ නැවතුණි. ගීතයේ ඉතිරි කොටස ලියා අවසන් කිරීමට උත්සුක වීමි. හද පබද පද පබදක් බවට පත්වූයේ වැඩ ඇරඹීමට වූ පමාව ද නොතකා ය. ''අනෝතත්ත විල නෙළුම නෙළාලා පීරා වරලස මල් ගවසාලා නාග ලොවින් බැස නාලිය ගමනින් වරඟන පිරිවරිනා එරන්දතිය එනවා.....'' මේ ගීතයට මුල් වින්දනය ලද්දේ විදුර ජාතක කවි පොතෙනි. එහි එන නා රජුගේ දියණිය මනකල් දිව්‍ය නාග රූපිනිය වූ එරන්දතිය කඳුකර හිමව් පියසක සිට බැස එන්නී ය. ඇය එන්නේ භද්‍ර යෞවන වියේ සිටින වරඟන ද පිරිවරකොට ය. එරන්දතියගේ නාලිය ගමන කෝමල ගමන් විලාස හා බැඳි සුපහන් හැඟුම් මම විඳගත්තේ ඇළ - දොළ - ළිද දියට ගිය ගැමි ලියක ගෙනි. මසිත්හි ඇඳි බොහෝ හැඟීම් මනෝගති හා මනෝභාව පරිඥානය පෝෂණය වූයේ රමණීය ගමපියස අද්දැකීම් ඇසුරෙනි. පෙමට මිහිර දුන් කවියත් - දුකට කියන කවියත් හැමදාමත් මට ගම ම විය. අනෝතත්ත විල බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ සඳහන් පාරිශුද්ධත්වය පිළිබඳ ප්‍රබල ව්‍යංගාර්ථ දනවන පෙදෙසක් ය. අනෝතත්ත විල හිමාලය වන පියසෙහි පිහිටි විල් සතෙන් එකකි. හිමාලය වටකොට ඇති පර්වත පහක් එය රැක සිටියි. සුදර්ශනකූට - චිත්‍ර කූට - කාල කූට - ගන්ධමාදන හා කෛලාස මෙම පර්වතයෝ ය. මෙම පර්වත අතරින් සුදර්ශන කූටය එය මතට සෙවණ සදයි. බෞද්ධ සාහිත්‍ය ග්‍රන්ථවල සඳහන් පරිදි විලෙහි දිග යොදුන් 150 ක් ද, පළල හා ගැඹුර යොදුන් 50 බැගින් ද වේ. හිම කුළු පිස එන වැසි දිය පිරී සියලු ම ගංඟා මේ විලට වැටෙයි. හිරු රැස දහර හෝ සඳරැස් දහර පිළිබිඹුවක් ලෙස විනා විල් ජල මතට සෘජුව ම නොවැටෙයි. මෙහි ජලය සැමදා සිහිල්ව පවතී. බුදුවරු ද, දෙවිවරු ද මෙහි පැන් සනසති. මෙහි දිය නෑමෙන් සියල්ලෝ පාරිශුද්ධත්වයට පත්වන්නාහයි විශ්වාසයක් පවතී. ඇතැම් දේව ගණයා ජල ක්‍රීඩාවට මෙහි සැපත් වෙති. බුදු වූ සත්වන සතියෙහි බුදුරජාණන් වහන්සේට මුව දෙවීම සඳහා සහම්පති බ්‍රහ්මයා ජලය ගෙනාවේ ද මේ විලෙනි. අනෝතත්තවිල මේ සෑම අතින් ම බලන විට පාරිශුද්ධත්වය පිළිබඳ ධ්වනිතාර්ථ මතුකර දෙන්නකි. රූප සෞන්දර්යයෙන් අනූන වූ එරන්දති නාලිය - පාරිශුද්ධත්වය ම සංකේතවත් කරන විල නෙළුම නෙළාගෙන ඒම වැදගත් ධ්වනිතාර්ථයක් මතු කරන්නකි." -Copied-