9. Αντάρτης σα Πιέρια
(Στιχουργός ανώνυμος - Μουσική Παραδοσιακή)
Η εκδοχή του τραγουδιού που παρουσιάζεται στη συλλογή είναι αυτή που τραγουδιόταν στην περιοχή των Πιερίων (Παλατίτσια, Βεργίνα κ.λ.), καθώς με ορισμένες στιχουργικές παραλλαγές εμφανίζεται και στα Κρούσια- Μπέλες.
---------------------------------------
Τρία χρόνια σα ρασσία πολλά έσυρα,
(τρία χρόνια στα βουνά, τα πολλά που τράβηξα)
τη Χριστού τα πάθη μάνα μ’ όλα επέρασα.
(του Χριστού τα πάθη μάνα μου όλα τα πέρασα)
Πεινασμένος οξυπόλτος επολέμεσα.
(Πεινασμένος και ξυπόλυτος, πολέμησα)
Τον γλυκύν τον ύπνον μάνα ξαϊ κ’ εχόρτασα
(τον γλυκό τον ύπνο μάνα καθόλου δε χόρτασα.)
Σα Πιέρια μανίτσα μ’ σην οροσειράν,
(Στα Πιέρια, μανούλα μου, στην οροσειρά)
σην μάχην εκεί εντόχτα για πρώτην φοράν
(στη μάχη εκεί χτυπήθηκα για πρώτη φορά)
Εντώκανε με τα σφαίρας ασ’ αυτόματα
(Με χτυπήσανε οι σφαίρες απ’ τ’ αυτόματα)
και το ψυόπο μ’ εκολύμπεσεν σα αίματα
(κι η ψυχούλα μου κολύμπησε στα αίματα)
Τα σφαίρας και τα κανόνια ρούζνε αμον βρεσσίν
(οι σφαίρες και τα κανόνια, πέφτουν σαν βροχή)
και την ψύμ θα παραδίγω απάν σο ρασσίν.
(και την ψυχή μου θα παραδώσω πάνω στο βουνό)
Μάνα να ελέπς τα σφαίρας ντ’ εντόκανε με,
(Μάνα να δεις τις σφαίρες που με χτύπησαν)
δύο μέτρα παλικάρι εκοσκίντσανε.
(δύο μέτρα παλικάρι με κατατρυπήσανε)
Στείλον με την νοσοκόμαν ή έναν γιατρόν,
(Στείλε με την νοσοκόμα ή ΄έναν γιατρό)
σο ρασσίν απάν μανίτσα μ’ εμέν να λαρών.
(στο βουνό επάνω, μανούλα μου, για να με γιατρέψει)
Οι γιατροί παν’ κ’ έρταν μάνα μ’ και τερούνε με,
( Οι γιατροί πηγαινοέρχονται και με φροντίζουν)
κανείς το φάρμακον κι έβρεν να λαρών εμέν
(κανείς δε βρήκε το φάρμακο να με γιατρέψει)
Μη κλαίς , μη φτουλίεσαι, ποίσον υπομονήν,
(Μην κλαις, μη μαλλιοτραβιέσαι, κάνε υπομονή)
κι έτον μαναχόν μανίτσα μ,΄ τ’ εσόν το παιδίν.
(Δεν ήταν μοναχά , μανούλα μου, το δικό σου το παιδί)
Έταν κι άλλ’π’ είχαν μανάδες είχαν κι αδελφές
ήταν κι άλλοι που ’χαν μανάδες, είχαν κι αδελφές)
Για τ’ ατό κι θέλω μάνα μ’ για τ’ εμέν να κλαις
(Γι αυτό δε θέλω μάνα μου για μένα να κλαις)
Όσον να ρωτάς μανίτσα μ’ κι όσον ν’ αραεύς,
(Όσο να ρωτάς , μανούλα μο,υ κι όσο να αναζητάς)
κι θα ευρίκς το παιδόπος άδικα μη τρέεις
(δεν θα βρεις το παιδάκι σου , άδικα μην τρέχεις)
Υπερήφανη να είσαι, να λες, να γελάς,
(Υπερήφανη να είσαι, να λες και να γελάς)
η ψύμ έβγαινεν κι εκούξα «ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΛΑΣ»
(Η ψυχή μου έβγαινε και φώναξα «Ζήτω το ΕΛΑΣ»)