Özellikle yaz aylarında sıcakların artmasıyla birlikte ülke genelinde akrep sokması vakalarında artış görülmektedir. Özellikle kalbi etkileyen durumlar açısından bazı akrep türlerinin sokmalarının yaşamı tehdit edebilir.
Bazı akrepler siyah renkte bazıları ise sarı renkte olmaktadır. Sarı akrepler boy olarak daha küçük olsalar da, siyah renkteki akreplere göre daha yüksek oranda zehre sahiptirler.
Akrep sokmaları nadiren yaşam kaybıyla sonuçlanıyor ve bu tablo genelde 6 yaş altında çocuklar, düşkün yaşlılar ve kronik hastalığı olanlarda görülmektedir.
Akrep Sokması Belirtileri Nelerdir?
- Akrep sokması sonrasında bölgesel olarak ısırılan bölgede ağrı, yanma, sık olmasa da uyuşukluk hissi oluşabilir. En sık rastlanan belirti genelde yanma şeklinde ağrıdır.
- Kısmi olarak sokulan yerde ve çevresinde olabileceği gibi bazı akrep türlerinin sokmalarında uzuv dışına taşan, tüm vücuda yayılabilen ağrı oluşabilir.
- Ağrı genellikle birkaç saat içinde en üst düzeye ulaşır, nadiren 24-48 saat sürer.
- Akrep sokması sonrasında emme, kesme, ateşe tutma gibi yanlışlardan kaçınmak gerekmektedir. Sakin olun!
- Akrep kuyruğundaki iğneyi batırıp zehrini enjekte eder. Akrep iğnesini batırdığında zehrinin tamamını zerk etmez. Bu nedenle ülkemizdeki akrep sokmalarının büyük bölümü hayati sonuçlara neden olmaz
- Hastaneye gitmeden önce bir takım ilk yardım yöntemlerine başvurulabilir. Sokma bölgesi temiz su ve sabunla nazikçe temizlenebilir ve akrebin soktuğu bölgeye Soğuk kompres veya buz uygulaması yapılabilir. Buz uygulaması şişliği azaltır ve ağrıyı hafifletecektir.
Akrep sokan hastalara uygulanması gereken tedavi;
- Acil servise akrep sokması nedeniyle başvuran tüm hastalarda, sokulan bölgenin, kalp hizasının altında tutulması, zehrin yayılmaması için hareket kısıtlaması, sokulan bölgeye soğuk uygulama yapılması ve iğne deliğinin ovalanmadan antiseptik sıvılarla bastırmadan silinmesi, tetanoz aşısı yapılması ilk plandaki uygulanmalardır.
Akrep Sokmasının Tedavisi;
- Evre 1’de ısırılan bölgede hafif ağrı oluşumunun dışında yaygın bir belirti yoktur.
- Evre 2’de ise ağrı çok şiddetlidir ve sokulan uzvun dışına taşmıştır ve dokunulduğunda şiddetli ağrı hissi vardır.
- Yaygın sinir-kas bulguları, uzuvda atma şeklinde kasılma, istemsiz titreme, bulanık görme, göz hareketlerinde bozukluk, aşırı salya-tükürük çıkarma, kaslarda titreme, yutma güçlüğü gibi beyine giden sinirlerin etkilendiğini gösteren bulgular ve tansiyon düşüklüğü ise evre 3’ü tanımlar.
- Akrep sokması sonrasında tüm vücuda yayılan kas krampları, sinir tutulumuna bağlı uyuşma ve his kaybı, kalp krizi, akciğerlerde sıvı toplanması ve şok yaşanmışsa durumun 4. evreye geldiğini gösterir.
- Genel olarak, evre 1’de hastaya akrep serumu uygulanmaz. Evre 2’de bir doz, evre 2-3’te 1-2 doz uygulanabilir.
- Tüm hastalar acil gözlemde en az 6 saat takip edilmeli, yaygın bulgusu olan hastalar hastaneye yatırılmalıdır. Hastalar özellikle kalp etkilenmesi yönünden mutlak izlenmeli, EKG takipleri yapılmalı.