Anna Groszkiewicz jako dwuletnie dziecko została wyniesiona z warszawskiego getta w torbie z narzędziami przez robotników wychodzących do pracy po drugiej stronie muru. Ucieczkę zorganizowała przebywająca od jakiegoś czasu poza gettem ciotka rozmówczyni, Eda - siostra jej ojca. Rodzice dziewczynki - Michał Józef i Bronia z domu Karaś Szydłowerowie - zostali w osobnych transportach wywiezieni na Majdanek, gdzie przed śmiercią zdołali jeszcze się spotkać. Anna początkowo ukrywała się po tzw. „stronie aryjskiej” z ciotką jako Anna Świderska, a następnie znalazła schronienie na warszawskiej Sadybie u rodziny Kotlewskich. Przebywała tam, traktowana jak uwielbiana wnuczka, aż do 1946 roku, kiedy to przeniosła się do Gdańska do ciotki i jej świeżo poślubionego męża Jacka Groszkiewicza (przed wojną Hersza Herszkowicza). Rozłąka z polskimi opiekunami była dla sześciolatki trudnym przeżyciem, Anna jednak bardzo kochała ciotkę, a niedługo na świat przyszedł jej młodszy brat Michał. Rozmówczyni dorastała w przekonaniu, że ciotka jest jej rodzoną matką. Prawdy o swoich rodzicach dowiedziała się dopiero jako piętnastolatka. Odtąd towarzyszyło jej poczucie odrębności od rówieśników, początkowo nie kojarzyła go jednak z żydowskim pochodzeniem. Rodzina wróciła do Warszawy, gdzie Anna ukończyła studia. Dopiero antysemicka kampania marca 68 r. uświadomiła jej, że odczuwana „inność” wiąże się z żydostwem. Anna nie rozważała wyjazdu z Polski, mimo, że ona i jej bliscy utrzymywali kontakt z rodziną w Izraelu i jeszcze przed 1968 r. rozmówczyni pojechała tam z wizytą.
Anna nigdy nie straciła kontaktu z rodziną Kotlewskich w 2009 r. odznaczonych pośmiertnie medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
W okresie aktywności zawodowej pracowała jako chemik organik. Po śmierci przybranych rodziców opiekowała się chorującym psychicznie ukochanym bratem. Anna należy do Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” nie jest jednak aktywną członkinią - jej krąg towarzyski tworzą - jak mówi - Żydzi „bez żadnego szyldu”.
NAZWISKO ROZMÓWCY: Anna Groszkiewicz
WYWIAD PRZEPROWADZIŁ: Józef Markiewicz
NAGRANIE: Paulina Błaszczykiewicz
DATA NAGRANIA: 5 września 2023
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: sztetl.org.pl/pl/historia-mow...
Subskrybuj nasz kanał: / @historiamowionapolin
Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum): / mhzp2013
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów): / wirtualnysztetl
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady): / polscysprawiedliwi
Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: digital@polin.pl
#MuzeumPolin #HistoriaMówiona #holocaustsurvivor #gettowarszawskie #marzec68