Рет қаралды 199
“ Nostalgia for the homeland “
This video made for “Kazakh Dauyse” singing contest.
• ҚАЗАҚ ДАУЫСЫ - 2020 (I...
«Ауыл сағынышы»
Сөзі:Жәркен Бөдеш ұлы
Әні: Думан Қизат ұлы
Бұл әннің шығу тарихы:
Автордың айтуына қарағанда бұл мәтіннің шығу тарихы қызық екен. Қазақстанның бұрынғы Талдықорған обылысында (Қазіргі Алматы облысының орталығы) тұратын Шәкен деген кісі 1990 жылы Тарбағатайдың Толы ауданына (арғы бетте, Қытай тәелділігіндегі Қазақ қалқым шоғырланып қоныстанған районның бірі) туысшылап келеді. Толыда екі-үш ай жүрген әлгі кісі арада күйші Ғизат Сейтқазыұлымен танысып қалады. Шәкен аға еліне қайтар кезінде Ғизат аға ол кісіні Қорғас өткеліне дейін шығарып салады. Сонда ол: «Мына сәлемдемені Жәркен Бөдешке табыс ет!» деп аузы тігілген шағын қалтаны беріп жібереді. Сәлемдеме Жәркен ақынға аман-есен жетеді. Ол қалтаның аузын ашқанда оның көзіне бір түйір арша мен бір уыс құрт оттай басылады. Апыл-құпыл екеуін қолына алған Жәркен ақын қалта толған басқа сәлемдемені әйеліне сыра салып, аршаны құшырлана иіскейді, бір тал құртты аузына салып алып ұртын бұлтыңдатып сорады. Араға күн салып көңілжықпас жерлестерін үйіне шақырып, кішігірім дастарқан жайып оларға: «Менің туған жерімнен дәм келді!» деп құртты ұсақтап бөліп, ал аршаны тіс шұқығыш қып таратып береді. Көп уақыт өтпей ақын туған жерге деген сағынышы мен толқыған көңіл күйін, жоғарыдағы «Ауыл сағынышы» атты өлеңге сидырып жазады. Бұл өлеңді ақынның өзі теледидарда оқиды.
«Құланның қасуына мылтықтың басуы дегендей» арғы бетте теледидар (ол кеде шекараға жақын аймақтарда Қазақстанның «Алатау» телеарнасы бұлдырлап болсада көрінетін) көріп отырған күйші Қизат Сейтқазыұлы өлеңді үнтаспаға жазып, баласы Думанға тыңдатады. Бұл өлең өнерлі отбасында дүниеге келіп, жастайынан музикамен сусындаған Думан Қизатқа бірден ұнай кетеді. Ол көп ойланбастан: «Әке, осы өлеңге ән жазсам қайтеді?» деген ойын бірден айтып салады. Қизат ағада бұл өлеңнің әнге сұарнып тұрғанын айтып, әнге лаиық шумақтарын таңдап береді. Сонымен «Ауыл сағынышы» деген ән осылайша өмірге келген екен. Араға талай жыл салып Жәркен Бөдеш Қытайға келгенде Толыдағы жерлестері ақынның алдынан шығып қарсы алғанда осы әнді шырқайды. Ал күйші Қизат Сейтқазы замандасы Жәркен ақынға арнап жазған «Сарқасқаның сарыны» деген күйін күмбірлетіп төгеді. Өлеңнің мән-мағанасын түсініп оны әнге бөлеген Думанға ақын ағасы Жәркен ризашылдығын білдіріп алғыс-батасын жаудырады. Аталған әннің мәтіні Жәркен Бөдештен осылайша туса, ал Думаннан қоңыр дауысты ән лапылдайды. Әншілерде бұл әнді мұратына жеткізіп орындайды. Міне сонан бері шырқалып жұрт жүргінен терең орын алған бұл ән өткен жылдары «Дос» тобының орындауында, Алматы қаласында жүлдеге ие болыпты.