Dziękuję Tomku :) To nie jest błąd, a tylko jeden z ewentualnych scenariuszy. To jak skończy Betelgeza zależy od tego ile materii pozostanie w centrum tuż po wybuchu. Jeśli będzie to więcej niż 3 masy Słońca wtedy stanie się czarną dziurą. Obecnie nie da się przewidzieć jednoznacznie czym stanie się Betelgeza po eksplozji. Większość astronomów uważa, że gwiazdą neutronową, ale scenariusz z czarną dziurą jest równie prawdopodobny. Zerknij sobie tu universe.nasa.gov/news/237/what-is-betelgeuse-inside-the-strange-volatile-star/ szczególnie ostatni akapit :)

​@@Mateusz_AstroLife O ile obecne oszacowania na masę Betelgezy i oraz modele supernowych są poprawne to bardziej prawdopodobny jest scenariusz z gwiazdą neutronową. Niestety z obiema tymi rzeczami nadal mamy problemy. Sam pomiar odległości do Betelgezy nastarcza trudności choćby ze względu na to, że paralaksa jest mniejsza niż obserwowany rozmiar kątowy tarczy. Nie znając dokładnie odległości nie można wyliczyć dokładnej jasności absolutnej i promienia gwiazdy przez co trudno oszacować jaką ma masę i na jakim etapie ewolucji się znajduje. Ale nawet gdybyśmy znali dokładniej te parametry to nadal problemem pozostaje samo modelowanie supernowych. Symulowania zjawisk zachodzących podczas supernowej jest ogromnym wyzwaniem ze względu na to, że zachodzą one na wielu różnych skalach (rdzeń gwiazdy ze średnicy kilku tysięcy km w ciągu milisekund zapada się do kilkunasto, czy kilkudziesięcio kilometrowej protogwiazdy neutronowej a sama gwiazda przez którą przez kolejne godziny będzie przechodzić fala uderzeniowa ma rozmiary milionów km) i trzeba wykorzystać wiedzę z wielu różnych dziedzin fizyki (hydrodynamikę - zapadająca się materia gwiazdy modelowana jest jako pewien rodzaj cieczy, fizykę jądrową - zachodzi cała skomplikowana sieć reakcji jądrowych, fizykę cząstek elementarnych - oddziaływanie neutrin z materią wydaje się być kluczowe dla eksplozji, czy Ogólną Teorie Względności - są emitowane również fale grawitacyjne a sama pozostałość jest już wystarczająco zwarta by efekty relatywistyczne miały znaczenie itd.). Nie dziwne więc, że pierwsze próby symulowania supernowych sprzed kilkudziesięciu lat zakończyły się kompletną porażką - modelowane gwiazdy nie eksplodowały. W symulacjach często fala uderzeniowa po odbiciu od rdzenia grzęzła pod naporem opadającej na rdzeń materii z zewnętrznych warstw. Dopiero całkiem niedawno udało się zasymulować z sukcesem eksplozje gwiazdy o masie 10-11 mas Słońca. Nawet jeśli gwiazdy eksplodują w obecnych modelach to zwykle ze zbyt małą energia w porównaniu z tym co obserwujemy. Być może wraz z rozwojem superkomputerów i samych symulacji (uwzględnienie w nich większej liczby szczegółów) będziemy mieć modele będące w stanie w miarę dokładnie przewidzieć jak będzie przebiegać supernowa dla gwiazdy o danej masie i co po takiej gwieździe zostaje.

30 MS to jest warunek na przejście w stan dziury bez eksplozji.

@@aazzz Zważywszy na problemy z symulowaniem przebiegu supernowej wątpię by obecnie ten próg był dobrze określony. Może znajdować się on nawet na około 24 MS i z pewnością zależny od wielu czynników jak metaliczność, tempo rotacji, czy typ gwiazdy (czy to czerwony czy niebieski nadolbrzym itp.). Dla supernowej SN1987A masę progenitora niektórzy szacują na nawet 40 MS.

@@wd62831 Mądrego to i dobrze posłuchać! ;) Dzięki za wartościowy komentarz!

Ja także bardzo liczę na to, że za naszego życia jej koniec nie nastąpi 😉

Ja też. Seria miała być wycofana, ale zrobiłbym tym sobie krzywdę 😁

@@Mateusz_AstroLife Nie wolno tak nawet myśleć xD

😮

Uważaj czego sobie życzysz bo może się spełnić...

@@arkadiuszlisowski153 Betelgeza jest za daleko żeby nam coś zrobiła

Ale za to zyskalibyśmy najbliższą znaną czarną dziurę.

🤪

To i tak dowiemy się dopiero jak dotrze ;)

@@Mateusz_AstroLife będzie LIVE z wybuchu?

@@nowy5 jakże by inaczej. Oczywiście przez folię ND5, bo to nie będzie bezpieczne 😁 Jasność porównywalna z Księżycem, ale jednak będzie to skupione światło 😁

To wybuchnie w następnym wcieleniu 🤭🤭🤭🤣

Wybuchnąć to mogła 500lat temu albo za twojego życia, kwestią jest inna kiedy jej obraz dotrze do ziemi, żeby zobaczyć jej prawdziwy obraz to trzeba by było teleskop wysłać na pas Oriona....

@@dawidg9425 Przecież każdy o tym wie

O tym samym pomyślałem, że z naszym szczęściem wybuchnie jak będzie widoczna z południowej półkuli.

Też to widziałem :D Nawet poczekałem do "best view" :D

obojętnie kiedy wybuchnie, dowiemy się 600 lat później

Przez kilka tygodni będziesz widział ją nawet w dzień.

Chyba od ;)

Właśnie bezpieczniej jest twierdzić, że wybuchnie. Jeśli wybuchnie za naszego życia to wygrałeś, a jak nie wybuchnie, to i tak umrzemy i nikt Cię z tego nie rozliczy 😁

Widzisz Mateusz, jak sam zauważyłeś w grę wchodzą setki lat. Średnio ludzie dożywają do około 80 lat, więc jak za kilkaset lat wybuchnie, to parę pokoleń zdąży zamknąć już swoje oczy na zawsze.

To jeden ze scenariuszy. Zerknij w przypięty komentarz i odpowiedzi pod nim 🙂

@@Mateusz_AstroLife Okej, dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam!

Ostatnie pewnie 🫨

Tak się dzieje jak na ciemnym niebie znika za chmurami :)

chyba masz rację... ale z taką prędkością to się poruszają cząstki bardziej materialne... "namacalne "... ale co z promieniowaniem... Czy strumienie cząstek elementarnych nie dotrą z prędkością relatywistyczną...? Jaka jest kolejność w wybuchu jądrowym...? Błysk światła a później najpierw ogień czy fala uderzeniowa...? Wiecie, że błysk "przenosi " zaledwie 1% energii wybuchu a 99% przenoszą neutrina...?

@@arkadiuszlisowski153 neutrina bardzo słabo oddziałowują z materią. To chyba nie problem. Czy materia po wybuchu supernowej czy wysokoenegetyczne promieniowanie- jeśli takie powstaje w wybuchu ?- jest większym zagrożeniem dla ziemian .

@@jasiu8301 Jak duży udział w supernowej ma natychmiastowa anihilacja wszystkich antycząstek ? Przypominam, że nawet nasze poczciwe Słońce cały czas emituje antymaterię choćby pozytrony które pewnie od razu anihilują z elektronami tylko, że chyba nie wszystkie naraz a emituje "na bieżąco "... cały czas...

To, że jest to możliwe nie oznacza, że prawdopodobne :)

Zgadza się ... Jeśli zobaczymy wybuch tzn. że wybuchła ponad 600 lat temu tylko my dopiero teraz to zauważyliśmy... a ona pewnie już od jakichś 600 lat jest czarną dziurą albo inną gwiazdą neutronową i jeśli ta czarna dziura do tej pory wchłonęła już pół galaktyki też dowiemy się o tym dopiero 600 lat po fakcie...

@@ZdzichaJedziesz Pożyjem, uwidim 😆

To pewnie byli Monterges i Molnar ;)

Dlaczego powinniśmy tak założyć? :)

@@Mateusz_AstroLife jesteśmy zbyt drobni wobec otaczającej nas przestrzeni, a niedawno zakładaliśmy że ziemia jest centrum świata (no przynajmniej centrum słońca) 😁 Bardzo się cieszę że tworzysz wspaniały kanał, dzielisz się wiedzą. Wielki szacunek, pozdrawiam serdecznie 🙂

Chyba bardziej ucieszyłby mnie wpływ na konto, np.1 mln $ :)

600

Do 6 października nie będzie 😁

@@Mateusz_AstroLife no trudno 😁

za rok

Chyba z tego samego powodu, dla którego gdy jedziesz samochodem ponad 100 km. /h to przydrożne słupy ci szybko przelatują przed oczami ale las na odległym horyzoncie pozostaje niezmienny... gdy już przeżyjesz jakieś 100... czy 200 mln. lat to co jakiś milion będziesz mógł z satysfakcją obserwować wędrówkę gwiazd po nocnym niebie...;-)))

@@ZdzichaJedziesz w skali kosmu 100 man lat to jak dla nas 1 rok zycia....%#gwiazda nie dlugo wybuchnie.

"Problem jest inny patrząc w gwiazdy widzimy to wydarzyło się kiedyś" to nie jest żaden problem. W konwencji przyjęto, że czas zjawiska określamy w chwili gdy widzimy je z Ziemi. Po pierwsze już sam Einstein zauważył, że czas i przestrzeń są nierozerwalne. Twoje "teraz" dzieje się tu. Betelgezy "teraz" dzieje się 600 lat świetlnych stąd. Jej "teraz" dotrze do Ciebie za 600 lat. Nie szybciej. Tylko Twoja wyobraźnia pokona tę barierę. Właśnie sam sobie wyjaśniłeś bardzo ważną rzecz. Mianowicie: "patrząc w betelgeze widzimy obraz sprzed 600lat ,nie pomogą tu żadne najlepsze teleskopy..." i właśnie dlatego nikt nie może powiedzieć, że "już wybuchła". Nie da się tego ocenić bo nikt jej nie zobaczy ponad to, co widać z Ziemi a współczesna nauka nie jest w stanie przewidzieć z taką precyzją (+-600 lat) wybuchu supernowej. Chyba nagram o tym kolejny odcinek, bo "być może już stosunkowo dawno temu wybuchła jak sądzą różni naukowcy" jest bzdurą, która okrąża Internet i każdy, kto twierdzi, że Betelgeza już wybuchła nie powinien nazywać się naukowcem :P Podsumowując mówienie, że "Betelgeza już wybuchła, ale światło do nas jeszcze nie dotarło" jest tak samo bez sensu jak mówienie, że "Wszyscy już jesteśmy martwi, tylko czas do tego zdarzenia jeszcze nie upłynął". :)

Patrząc na nasze Słonce obserwujesz je takie jakie było 8 minut temu. Patrząc na Księżyc obserwujesz go jakim był 3 minuty temu itd.

Księżyc jest 1,3 sekundy świetlnej od nas :)

​@@Mateusz_AstroLifeMocne słowa..Uważam jednak ze jeśli chcemy się rozwijać to nie możemy wyłącznie patrzyć z punktu naszej planety bo tak to stoimy w miejscu..Wszechświat to dla nas wielka zagadka w której jesteśmy małymi dziećmi raczkującymi ,szukającymi prawdy dlatego jest dla nas taki piękny,fascynujacy bo go nie znamy

@@dawidg9425 Ale czemu mocne słowa? To co napisałem nie neguje tego co napisałeś teraz :) A jeśli nawet czegoś nie wiemy, to nie znaczy że można sobie o tym pisać byle co, co się chce - bo nie wiemy.

Bo nie ma żadnych wzmianek o supernowej z roku 1723 :)

to dowiemy się o tym za jakieś następne ponad 300 lat... bo jesteśmy ponad 600 lat. świetlnych od niej...

Nie. Skąd takie informacje?

@@Mateusz_AstroLife bo prędkość światła jest skończona

@@_szymex95czyli "Betelgeza wybuchła bo prędkość światła jest skończona"? Gwiazdy nie wybuchają od prędkości światła 😉

@@Mateusz_AstroLife nie, chodziło mi o to że jeśli betelgeza jest oddalona od nas o 640 lat świetlnych to możliwe że tak naprawdę już wybuchła tylko my jeszcze tego nie widzimy bo światło jeszcze do nas nie dotarło bo zajmie mu to 640 lat.

@@_szymex95 To, że jest to możliwe nie oznacza, że jest prawdopodobne. Jak zagrasz w Lotto to jest możliwe, że wygrasz, ale na ile jest to prawdopodobne? :)

Jak wybuchnie to na pewno to zobaczymy :)

Kwestia spekulacji. Są astronomowie, którzy uważają że gwiazda neutronowa, i tacy, którzy twierdzą, że czarna dziura :)

Teoretycznie, na wikipedii każdy może napisać to co chce, więc nie sugerowałbym się tym źródłem jako w 100% pewnym.

Podrzucę jeszcze odpowiedź spod innego komentarza: To jak skończy Betelgeza zależy od tego ile materii pozostanie w centrum tuż po wybuchu. Jeśli będzie to więcej niż 3 masy Słońca wtedy stanie się czarną dziurą. Obecnie nie da się przewidzieć jednoznacznie czym stanie się Betelgeza po eksplozji. Większość astronomów uważa, że gwiazdą neutronową, ale scenariusz z czarną dziurą jest równie prawdopodobny. Zerknij sobie tu universe.nasa.gov/news/237/what-is-betelgeuse-inside-the-strange-volatile-star/ szczególnie ostatni akapit :)

@@BiaLy23PoL wszystko zależy od poziomu redaktorów, ale na pewno nie każdy może cokolwiek napisać, choć ogólnie poziom polskiej Wiki to może z 10-50% poziomu anglojęzycznego

Nie ma możliwości by ocenić, że "już" wybuchła :)

@@Mateusz_AstroLife To takie ćwiczenie wyobraźni Kiedy Ziemianie się o tym dowiedzą za sto czy trzysta lat? A co "teraz" dzieję się w Głębokim Polu Hubble'a?

Czemu

A jak sobie wyobrażasz potem Oriona bez Betelgezy? 😁

Wcale nie trzeba. Po co?

Chyba sobie zaprzeczyłeś, jakby co 😅

@@lanzu1344 chyba teraz dałeś dowód że o fizyce i astronomii nie masz pojęcia.

Aj, masz mnie xD

@@lanzu1344 nie przejmuj się. Było miło.😁

Nic nam nie zagraża :) To bezpiecznie daleko.

@@Mateusz_AstroLife Cóż... pewnie znasz się na tym lepiej ode mnie bo ja się w ogóle nie znam... Mam tylko pewne wątpliwości ale nie będę się sprzeczać...

Dzięki za info. Ale wiesz, że teraz w nocy jest pod horyzontem? Skąd będą obserwacje? :D