Grób na tyłach jaskini - Wnętrze ręki na żywo - Zmierz to palcem! | Czytamy naturę

  Рет қаралды 26,640

Copernicus

Copernicus

Жыл бұрын

W 169. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
1) 01:06 przypuszczalnym pochówku Homo naledi
2) 12:08 dużym postępie w rozwoju USG
3) 18:32 łokciach, sążniach i innych miarach antropometrycznych z całego świata
Źródła:
1) Berger, L. R., Makhubela, T., Molopyane, K., Kruger, A., Randolph-Quinney, P., Elliott, M., ... & Hawks, J. (2023). Evidence for deliberate burial of the dead by Homo naledi. bioRxiv, 2023-06. www.biorxiv.org/content/10.11...
2) Park, E. Y., Cai, X., Foiret, J., Bendjador, H., Hyun, D., Fite, B. Z., ... & Ferrara, K. W. (2023). Fast volumetric ultrasound facilitates high-resolution 3D mapping of tissue compartments. Science Advances, 9(22), eadg8176. www.science.org/doi/10.1126/s...
3) Kaaronen, R. O., Manninen, M. A., & Eronen, J. T. (2023). Body-based units of measure in cultural evolution. Science, 380(6648), 948-954. www.science.org/doi/10.1126/s...
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.

Пікірлер: 175
@robertsowikowski8235
@robertsowikowski8235 Жыл бұрын
Armful to będzie chyba "naręcze"
@Potimus_Ripme
@Potimus_Ripme Жыл бұрын
Analogicznie do handful = garść?
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
TAK! Wielkie dzięki, brakowało mi tego słowa. Swoją drogą, to ciekawe, jak się słowa specjalizują. Naręcze kwiatów - jasne, brzmi! Ale już na przykład "Zosia przyszła z naręczem poduszek" nikt by chyba nie powiedział? Pozdrawiam!
@Micha-ov5xv
@Micha-ov5xv Жыл бұрын
Jest też coś takiego jak oberemek, stary regionalizm będący wschodnim odpowiednikiem naręcza
@beatamalinowska4444
@beatamalinowska4444 Жыл бұрын
​@@LukaszLamza ale z naręczem drewna już tak
@lia3133
@lia3133 Жыл бұрын
Z naręczem poduszek też.. dawniej to słowo powszechnie używano.
@panikrystyna1
@panikrystyna1 Жыл бұрын
Pozdrawiam autora i oglądających. Dziękuję.😀
@Thekkuba1414
@Thekkuba1414 Жыл бұрын
Niektóre prymitywne miejsca na świecie, takie jak Stany Zjednoczone. 🧡👌
@ratm2122
@ratm2122 Жыл бұрын
Autor chyba zaprzecza sam siebie mówiąc że usa to prymitywne miejsce na świecie. Skoro większość artykułów naukowych właśnie stamtąd pochodzi🤔
@Jakub-pc3gv
@Jakub-pc3gv Жыл бұрын
Gdzie są twoje milionowe zasięgi!!! JESTEŚ MISTRZEM👍👍👍🌴🌴🌴
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
Ojtam, cyferki. Zawsze tylko więcej i więcej... Dzięki za dobre słowo. :)
@polk6764
@polk6764 Жыл бұрын
@@LukaszLamza nie do końca
@dzieckochaosu
@dzieckochaosu Жыл бұрын
19:32 szanuję ;-) TYLKO UKŁAD SI!
@swtoma
@swtoma Жыл бұрын
Z ciekawych jednostek (raczej nie antropometryczne tylko teo(?)metrycze) czasu to istnieje "zdrowaśka" (czas odmówienia "Zdrowaś Maryjo") i "paternoster" (czas odmówienia "Ojcze nasz" albo odległość jaką się w tym czasie przejdzie na piechotę).
@beatakozowska6657
@beatakozowska6657 Жыл бұрын
Trzy zdrowaski odmowiono, deske pieca odstawiono. W golebi pieca lezal trup gdzieniegdzie przypalony... To cytat z Chlopow
@Vikisoton
@Vikisoton Жыл бұрын
Bardzo dziękuje za ciekawy program. Bardzo ciekawy jest dzisiaj 👍
@zofiaagnieszkabiernacka826
@zofiaagnieszkabiernacka826 Жыл бұрын
Nie wiedziałam, że to sążeń. Ja tę miarę długości znałam jako " taaaka ryba". A serio: wszystko o pochodzeniu człowieka jest ultra ciekawe, poproszę o więcej takich doniesień, nie spodziewałam się że jakaś informacja to przebije, jednak w głowie kołacze się pytanie: czemu renifery sikają razem??😂
@vlad1209palovic
@vlad1209palovic Жыл бұрын
"Sztych" ( 8 palców) było chyba miarą głębokości kopania/spulchniania gruntu..Ostał się nawet rydel o nazwie "sztychówka". 🙂
@czestimirkorziszek8441
@czestimirkorziszek8441 Жыл бұрын
Dokładnie to miałem napisać. Etymologia wiejska stosowana. "Sztychówka" to zaokrąglona zazwyczaj lekko łopatka (nie płaska) do kopania "na głębokość". Kopie się na głębokość kilku "sztychów" czyli kilku wielokrotności jednorazowego wbicia łopatki.
@beatamalinowska4444
@beatamalinowska4444 Жыл бұрын
W mojej okolicy sztych był także używany jako miara głębokości przy kopaniu gruntu
@Zmiana_Pogody
@Zmiana_Pogody Жыл бұрын
sympatyczny odcinek, a końcówka to już na maksa :) te werble, te anegdoty, szczerze uśmiałam się - dziękuję!
@jacekswiech530
@jacekswiech530 Жыл бұрын
Mamy na Jurze taką jaskinię o romantycznej nazwie "Kalesonowa". Tworzy długi rękaw pod skałką i wychodzi się z drugiej strony. Zazwyczaj bez kalesonów, bo jest bardzo ciasno
@samandar1846
@samandar1846 Жыл бұрын
Dziękuję, super materiał.
@GrzegorzPietrzak321
@GrzegorzPietrzak321 Жыл бұрын
Nie tylko renifery... spójrz na autokarowe wycieczki :D
Жыл бұрын
Projekt panoramicznego USG wygląda ciekawie lecz póki co - mało praktycznie, bo na porządku dziennym USG używa się przede wszystkim do oceny narządów jamy brzusznej, serca czy tętnic np. w nogach. Warto wiedzieć, że to właśnie tradycyjne USG jest narzędziem, które staje się stetoskopem XXI wieku i jest wykorzystywane na porządku dziennym przez lekarzy na oddziałach ratunkowych czy izbach przyjęć, a coraz częściej również lekarzy rodzinnych. Cieszymy się, że poruszacie ten temat, a zainteresowanych działaniem USG w codziennej praktyce a także tym jak wyglądają obrazy tarczycy, nerek czy serca - odsyłamy do nas po więcej! :)
@kpt.stratford5212
@kpt.stratford5212 Жыл бұрын
Jest jeszcze jednostka długości którą poznajemy najwcześniej, mianowicie: 'za siedmioma górami, za siedmioma lasami'.
@beatakozowska6657
@beatakozowska6657 Жыл бұрын
😂😂😂😂😂
@agnieszkamynczak2882
@agnieszkamynczak2882 Жыл бұрын
A jednostka czasu "dawno, dawno temu". 😆
@rafalswiezy
@rafalswiezy Жыл бұрын
Turbo ciekawe! Dzięki za jednostki i ich stare nazwy :)
@piotrpolcyn9798
@piotrpolcyn9798 Жыл бұрын
"Na trzy palcy" - zaorał miedzę Kargul Pawlakowi...
@mikiradzio2214
@mikiradzio2214 Жыл бұрын
Zawsze mnie fascynują staropolskie nazwy. Liczę na to że kiedyś pojawi się coś o językach
@Izwor
@Izwor Жыл бұрын
USG wielokanałowe na żywo może być przełomem w diagnostyce. Bardzo ciekawy temat.
@whitneybrown1715
@whitneybrown1715 Жыл бұрын
Zawsze umilasz dzień, dzięki.
@AARTpl
@AARTpl Жыл бұрын
Jeżeli chodzi o "piędź" to często używam takiego typu pomiaru jako właśnie wielokrotność 20 cm. Przydatne do szybkiego mierzenia np długości mebli, kabli itp. Z tego co kojarzę to jest to dosyć powszechna metoda orientacyjnego określania długości pośród wszelkich "majstrów", przy odrobinie wprawy jest zaskakująco precyzyjna.
@beatakozowska6657
@beatakozowska6657 Жыл бұрын
Dziekuje za mily update I rozrywka. Pozdrawiam z Leeds
@kshyku6186
@kshyku6186 Жыл бұрын
Armfull to może naręcze? Bo taki wyraz znam. Co do rozmiaru piędzi: Ojciec mnie nauczył bym sobie życie ułatwił. Co kilka lat aktualizowałem wyniki. I kciuk-środkowy to 25cm. Kciuk-wskazujący to 23cm, kciuk serdeczny 26cm i tak dalej :-) ludzie się śmieją do momentu aż przyłożą miarkę i pasuje z błędami 0-1cm na odległościach metrowych :-)
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
Tak, dzięki! Miałem zaćmienie jakieś. Kurczę, palce pianisty! :)
@gonzogorf7019
@gonzogorf7019 Жыл бұрын
Ostatni segment koresponduje ze 150 Radiem Naukowym
@beatakozowska6657
@beatakozowska6657 Жыл бұрын
O, trzeba zajrzec
@grzegorj
@grzegorj Жыл бұрын
19:32 „W niektórych prymitywnych miejscach na świecie również cale, w takich miejscach jak Stany Zjednoczone” Panie Łukaszu, zdobył Pan właśnie moje serce :)🤣
@grzegorj
@grzegorj Жыл бұрын
A tak btw., czy można nazwać inaczej niż prymitywnym kraj, w którym nie tylko mierzy się w calach, stopach, jardach, trzech rodzajach ton, akrach, granach i innych przedpotopowych dziwactwach, ale także kraj, którego ogólny poziom rozwoju społecznego jest taki sam jak Białorusi (Łukaszenki). A dlaczego? A choćby dlatego, że wymierza się tam karę śmierci. To nie tylko prymitywny kraj, to także zakała cywilizacji. Ciekawe, kiedy w końcu dotrze to do ich pustych...
@vratisavslezny9394
@vratisavslezny9394 Жыл бұрын
Tak kiedyś budowano i wykonywano wyposażenie czy brano miarę na ubrania. Mówiło się: "daj mi piątkę" i mistrz sobie ją karbował i od niej mierzył wszystko pod klienta. 👉Piędź może być od piętki/pięty (walczyć o każdą piędź ziemi 👉 jak Pawlaki z Kargulami...) Jest też 👉 "obejście" - to było tyle ziemi ile gospodarz mógł obejść od rana do /obiadu, sjesty /wieczora Dyskusyjne jest 👉 stajanie - w zależności od czasów i regionu były to mocno rozbieżne jednostki.
@paolabukowska1031
@paolabukowska1031 Жыл бұрын
Ciekawy odcinek. Dzięki, dobry człowieku! :)
@annakolankowska3781
@annakolankowska3781 8 ай бұрын
Dzień dobry,dziękuję bardzo za ten program/podcast,jest bardzo interesujący i masa w nim nieznanych informacji. Myślę,że nazwa "sztych" czyli szerokość ośmiu palców,pochodzi od nazwy zagłebienia łopaty w glebie,np.przy przekopywaniu ogródka,jest też rodzaj łopaty służącej do tego celu, tzw.sztychówka. A więc sądzę,że nazwa miary odpowiadająca ośmiu palcom,zwana sztychem odpowiada szerokości ostrza łopaty. Pozdrawiam serdecznie. Anna Kolankowska.
@mirosawbieniek6976
@mirosawbieniek6976 4 ай бұрын
Dziękuję
@jacekm3287
@jacekm3287 Жыл бұрын
19:35 Coś pięknego 🤣Aż się popłakałem ze śmiechu. Ale tam się nie mierzy już w calach itp. tylko w boiskach, pickupach i basenach olimpijskich. 😆
@krzysiek1234567890gu
@krzysiek1234567890gu Жыл бұрын
Jak się kajakarz wywróci to się mówi że wsiadł nie do swojego kajaka, bo właśnie Eskimosi mieli na wymiar robione
@Margot4454
@Margot4454 10 ай бұрын
No to wpadłam w króliczą jamę - dzięki ! Jak miałam 12 lat to chciałam być paleontologiem, ale jak 15 to już fizykiem (i to zrobiłam, na początek). Tak więc nic lepszego na YT nie znajdę po obejrzeniu odcinka, no chyba, ze wszystko co na kanale. Dzięki 🤘
@PijanyKrasnolud-ow3bu
@PijanyKrasnolud-ow3bu Жыл бұрын
Na przerwę w pracy idealne
@kubacski8454
@kubacski8454 Жыл бұрын
Krok następny? Stworzenie miar na podstawie Czytamy Naturę 💪
@skublin
@skublin Жыл бұрын
Od razu przy sztychu pomyślałem o sztychówce, która rzeczywiście ma bardzo zbliżoną szerokość do ośmiu palców :o
@mariuszhertmann9397
@mariuszhertmann9397 Жыл бұрын
Szczypta stosowana w dawnych aptekach to było to co chwytają trzy palce. Dwa palce chwytały pół szczypty
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
Potrzebne źródło. :) Ale brzmi to na tyle prawdziwie, że jestem już kupiony.
@j.3378
@j.3378 Жыл бұрын
@@LukaszLamza tymczasem ... pójdźmy krok dalej, czyli krok to nie taka prosta rzecz do końca. - Najpierw należy wyliczyć swój średni krok - na odcinku 100 metrów. 100 m podzielić przez ilość kroków. A potem mając już spersalizowany krok 😉 można mierzyć odległości w terenie, czyli stosować tzw. krokówkę geologiczną. Nie działa tylko przy większych nachyleniach terenu, no chyba że ktoś to sobie przeliczy dla odpowiednich kątów nachylenia i opisze to w naukowym czasopiśmie "Mój pierwszy krok" 🤗 - Generalnie, jak ktoś równo chodzi potem wyciągając nogi odpowiedzialnie to pomiar wychodzi zasadniczo prawidłowo. Pozdro. ☺
@dariusz_k._ladziak
@dariusz_k._ladziak Жыл бұрын
​@@LukaszLamzaĆwierczakiewiczowa wystarczy?
@dariusz_k._ladziak
@dariusz_k._ladziak Жыл бұрын
​@@j.3378Dla mnie 60 parokroków na sto metrów. A dokładność? Na pewnych zawodach na orientację, w których nie startowałem.(jako organizator nie mogłem, ale mogłem pozaklasyfikacyjnie przejść trasę, kartę startową dostać i mieć policzone punkty - dla własnej wiedzy, jako trening) odmierzyłem pewną odległość parokrokami. Miejsce zaznaczyłem kopiąc obcasem bruzdę w drodze. A potem sprzątałem trasę. Dochodząc do tego punktu znów odmierzyłem parokrokami. Ostatni krok wypadł na, nie wiem jakim cudem ocalałej mojej bruździe. A było to ponad sto metrów zdecydowanie - więc można tą metodą uzyskać niezłą powtarzalność.
@j.3378
@j.3378 Жыл бұрын
@@dariusz_k._ladziak czyli masz krok 1,66 m ? (skoro niby 60 kroków na 100 m) No nawet nie żartuj. 😆 Krokówka to równe kroki swobodnie naturalnie wykonywane odpowiednim marszem nie jakieś skoki i susy. Nie jakaś parokrokówka - nieznana nam. Możesz przeczytać o niej w podstawowej literaturze: Kartografia geologiczna - czyli jest skuteczna.
@dariusz_k._ladziak
@dariusz_k._ladziak Жыл бұрын
25:33 Błąd gruby. Tyle, ile się zmieści między dwoma palcami to półszczypta. Szczypta to tyle, ile się zmieści między trzema (kciukiem, wskazującym i środkowym). Jest też półtorej szczypty - łącznie z serdecznym. To piszę ja,.człowiek potrafiący, póki mi stawy nie zesztywniały, odmierzyć piędziami metr z błędem poniżej centymetra. A na palcu wskazującym mam bliznę skalibrowana na 10 cm. Przydatne w technice.
@Cien_Swiatla
@Cien_Swiatla Жыл бұрын
ja mam tak samo 🙂
@MILCZAR55
@MILCZAR55 Жыл бұрын
Szczypta to ilość substancji, którą można wziąć w trzy palce, a pół szczypty w dwa palce. Pozdrawiam.
@piortpiasecki3033
@piortpiasecki3033 Жыл бұрын
Jeden człowiek z jednym wołem? (Nie koniem, koni jeszcze długo nie używano do orki). Tyle ile mieści się w rękach - naręcze.Wymiary to nie tylko długość, do kajaka ważna jest też waga :)
@stanleybrown5656
@stanleybrown5656 Жыл бұрын
Dzięki za kolejną odsłonę. Powiem tak, z jednym "poczuciem" trafił pan w 10tkę. Ale to akurat potwierdzi się za około rok. Pozdrawiam.
@milosztur331
@milosztur331 Жыл бұрын
Tak, piękne.
@krzysztof4994
@krzysztof4994 Жыл бұрын
Super odcinek, dziękuję 💙
@majster893
@majster893 Жыл бұрын
Czołem Doktorku! Dzięki za film! 🙂
@augustsaby5457
@augustsaby5457 Жыл бұрын
Morga (a raczej mórg [rodzaj męski])czyli jutrzyna (nazwa od jutrznia czyli świt) to miara ziemi jaką można było zaorać parą wołów od świtu. Podaję za Zygmuntem Glogerem (Encyklopedia Staropolska) Koniem można zaorać więcej. Większą miarą gruntu była włóka - to ilość gruntu którą można zabronować (czyli zawłóczyć) parą wołów. Włókę określano na 30 mórg czyli na 300 prętów długości i 30 prętów szerokości licżąc pręt po siedem i pół łokcia warszawskiego. Na królewszczyznach liczono włóki po 33 morgi. Na Litwie morgi były o ćwierć większe więc i litewska włoka także. Miarą gruntu powierzchniowo taką samą lecz dotyczącą innego rodzaju gruntu był łan. Łanami mierzono wszystko co do gospodarstwa należało, a więc razem z gruntem ornym łąki. wygony, sady, a też stawy rybne.
@Fabian1229S
@Fabian1229S Жыл бұрын
Jak zawsze trzeba tylko dziekowac Panu.Czy moze Pan nam powiedziec cos o tym wspomnieniu ,,swoich korzeni,, na tym filmie ?W pewnym momencie ,kiedy Pan mowil o jednostkach mierniczych pol uprawnych-o ile sie nie myle-padla ta uwaga ,refleksja Pana.Pytam tak z ciekawosci.
@AdrianRamzes
@AdrianRamzes Жыл бұрын
Podobno najlepsza długość snowboardu to taka, żeby postawiony pionowo sięgał do brody (nie wiem jak z nartami). Jak widać miary antropometryczny mają sens do dzisiaj :)
@AdrianRamzes
@AdrianRamzes Жыл бұрын
Może jest taka miara? "Broda"? xd
@andrzej-sawoszkrasowski8786
@andrzej-sawoszkrasowski8786 Жыл бұрын
Najwyraźniej wielbiciele metalu są także fanami tej jednostki określanej jako ćwierć, bardzo często jej używają :D
@gracjanchudziak4755
@gracjanchudziak4755 Жыл бұрын
Imo jeden z najlepszych odcinków!
@jacekswiech530
@jacekswiech530 Жыл бұрын
Staja, albo stajanie - odległość jaką może przejść grupa od postoju do pistoju.
@kenshi21
@kenshi21 Жыл бұрын
O tych calach też sie uśmiałem. Bo myślałem że ma to pochodzenie techniczne a nie z ziaren.
@nihilistycznyateista
@nihilistycznyateista Жыл бұрын
Sztych to nie jest część miecza, a rodzaj ciosu mieczem - inaczej zwany pchnięciem (choć z czasem tą część na czubku miecza, którą dokonuje się pchnięcia zaczęto nazywać sztychem), ale jest coś, czego częścią jest sztych i ma tu sens zarówno nazwa tego czegoś, jak i jednostka o szerokości 8 palców. mało tego - jednostkę "sztych" używa się do dzisiaj, najczęściej jako jednostkę szerokości wykopu. Już świta? Tak, to coś to część kopiąca łopaty. I teraz wyobraźcie sobie kopanie PRZED czasami powszechności łopat, kiedy używało się do tego jakichś prymitywnych narzędzi lub nawet własntych dłoni. Szerokość dwóch złożonych razem dłoni bez kciuków - czyli w sam raz 8 palców - wydaje się idealna. W taki własnie sposób kopie się dwiema dłońmi. Chociaż dzisiaj też stosuje się tą jednostkę nie tylko jako miara szerokości - "Prosze wykopać mi tu fundament na szerokosć dwóch sztychów drogi robotniku", ale i czasem głębokości, bazując na tym ile ta łopata ma w pionie - "drogi ogrodniku, przekop mi tu grządkę na głębokość sztychu". I fajnie też, że wspomniał pan o ćwierci - bo to pozwala mi nawiązać do ciekawego przysłowia staropolskiego, które słyszy się nawet dzisiaj czasami - czyli "dwie ćwierci do śmierci". To nie jest miara ułamka, że zostało mu dwie ćwiartki dnia, czy powiedzmy dwa kwadranse, zwłaszcza, że zwykle stosuje się to w trybie retroaktywnym mówiąc, że ktoś był o te dwie ćwierci od śmierci. Jaka jest więc etymologia tego powiedzenia? Tu chodzi właśnie o odległość - i chodziło o rany bitewne, głównie od strzał. Kiedy strzała trafiła powiedzmy w obojczyk, co nie jest może przyjemne, ale nie trafiła w szyję, czego byś nie przeżył, to odległość, której tej strzale brakowało, aby zadać śmierć, to mniej więcej właśnie dwie ćwierci. Podobnie, jak miecz przebił tarczę, ale nie wbił się w ciało, a zatrzymał na skórzanym kaftanie, czy zbroi, czy nawet bardziej nowożytnie - kula karabinowa przeszła centymetry od serca (choć tu już bardziej idziemy w odległości rzedu p[ół ćwierci). Czyli nie powinniśmy tego używać, jak ktoś ma silną gorączkę i już "chwyta świętego Piotra/pana Boga za pięty", czy "jest jedną nogą po tamtej stronie", ale kiedy jego rana przesunięta o jakieś 10-12 cm, bo coś koło tego wynosza dwie ćwierci - byłaby śmiertelna. Choć jasne, ze powiedzenia ewoluuja i nikt się nie będzie czepiał, jak użyjemy tego inaczej, niż było pierwotnie.
@MishaTychy
@MishaTychy Жыл бұрын
Git🎉
@brumol5953
@brumol5953 Жыл бұрын
sztych - to z tego co pamiętam 3/4 dlugość czesci metalowej (okolo 70%) szpadla, którym kopiemy ziemie :), a może szerokość szpadla :), jak się przekopuje ziemie to na głębokość sztych wystarczy :)
@kefirtruskawkowy
@kefirtruskawkowy Жыл бұрын
Używa się jednostki palec do mierzenia wysokości piany, np. piana na dwa palce ;)
@nihilistycznyateista
@nihilistycznyateista Жыл бұрын
A może korzec? W sensie ta objętość możliwa do objęcia ramionami. Aczkolwiek tu mamy nieco inny przelicznik raczej nieantropomorficzny, a naczyniomorficzny - bo korzec to być może dałoby się chwycić na raz (około 120l), choć pewnie realniej byłoby chwytać półkorce, w każdym razie korzec to 8 miarek, a miarka to 4 garnce. W USA dalej sprzedają choćby soki, czy mleko na galony, chcielibyście kupować w sklepie garnce mleka? Albo na miarki, stanowiące ciut więcej, niż taka popularna zgrzewka mająca 12l, bo miarka to jakieś 15l z lekkim hakiem. I swoją drogą podstawą wbrew pozorom tu nie jest garniec, a właśnie miarka. I taką miarkę określano na bazie apetytu konia - bo koń zjadał mniej więcej miarkę owsa dziennie. To bardzo praktyczne - bo weźmy na przykład wyprawę wojenną, gdzie taki rycerz zabierał zwykle co najmniej 3 konie (jeden do jazdy, drugi tak zwany luzak na zapas i co najmniej 1 do ciągnięcia wozu taborowego ze sprzętem i prowiantem) i znając też odległość (ja nie znalazłem, ale może była jakaś jednostka odległości dziennego przemarszu wojsk) i jako tako wyliczając czas kampanii wojennej, można było obliczyć ile korców ziarna trzeba zabrać ze sobą na wyprawę. Szalenie przydatna jednostka. Jednostka marszu żołnierza to nie jest przypadkiem po polsku staje, czy też stajanie? I w chwili kiedy to zapisałem sprawdziłem i jest jeszcze ciekawiej... staje to nie taka wielka długość, ale jej opis jest przezabawny, ale i jakże praktyczny - otóż jak orano wołami pole to jeden wół był w stanie ciągnąć bez zatrymania pług właśnie na staje. a potem stajał... i zwykle w tym miejscu zawracano i orano dalej ponownie na jedno staje. Zapewne powtarzano to, aż się zaorało całą morgę;]
@krzysiek6145
@krzysiek6145 Жыл бұрын
Małpka -200 ml wódki, szczeniaczek 100 ml.
@niki3979
@niki3979 Жыл бұрын
piędź - na śląsku choć być może lokalnie -"szpana" = kciukmały palec. na praktykach technicznych (90') zalecano mi zmierzenie i zapamiętanie swojej szpany, kroku, i szerokości dłoni bez kciuka, a szerokość kciuka to col (cal)ja w najszerszym miejscu mam 2,5cm :). "col dwa cole nie gro role", no i teraz mam krzywe ściany :)
@blablak-rl2fc
@blablak-rl2fc Жыл бұрын
oburącz, to to co możesz unieść w ramionach
@joannagadzinowska-szczucin6230
@joannagadzinowska-szczucin6230 Жыл бұрын
Moje dzieci miały jednostkę pomiaru czasu „łańcuch” co oznaczało czas,w ktorym podczas wakacji dojeżdżałyśmy z Rzeszowa do pałacu w Łańcucie („łańcuch”) 😊 potem przez dlugi czas pytali „a ile to bedzie trwało łańcuchów?”.
@shargye
@shargye Жыл бұрын
Przy okazji jednostek, zastawia mnie bardzo wymiana walut w zamierzchłych czasach - międzynarodowa. Oczywiscie, srebro, złoto. Niemniej same monety prawie non stop się zmieniały. Fałszowanie to osobna sprawa. Jak się rozliczano, nie o weksle mi chodzi, ani o papier. Dukaty, floreny, ruble. Monety,
@fellafromkpn
@fellafromkpn Жыл бұрын
Jak na psa byłem nawet zainteresowany wykładem :P
@enkamayo
@enkamayo Жыл бұрын
Również indyjski instrument rudra veena wykonywana jest na podstawie szerokości dłoni jej przyszłego właściciela.
@deixkivi
@deixkivi Жыл бұрын
Swego czasu była reklama napoju alkoholowego, w którym padało hasło: "Piana na dwa PALCE"
@dopaminka2653
@dopaminka2653 Жыл бұрын
Ciekawe - z czasem nudne - czas ⏳ 🌻 względny
@londragon5371
@londragon5371 Жыл бұрын
A ja mam jeszcze trzy jednostki: 1. Czasu - 1 mgnienie oka 2. Objętości - 1 gul 3. Długości - 1 rzut beretem Nie wiem ile one wynoszą na jednostki metryczne :)
@teresalesniak4521
@teresalesniak4521 Жыл бұрын
Już kiedyś wcześniej wspominał Pan o sytuacji, gdy archeolog, czy antropolog nie mogąc wejść do zbyt wąskiej jaskini, wynajął w tym celu ludzi. Czy chodziło o to samo.odkrycie, o którym mówił Pan dzisiaj, tylko we wcześniejszej fazie?
@andrzejandrzejewski8556
@andrzejandrzejewski8556 Жыл бұрын
👌😉
@jerzyblinowski5177
@jerzyblinowski5177 Жыл бұрын
29:05 Za siedmioma górami, za siedmioma lasami ...
@myoniwy
@myoniwy Жыл бұрын
Sztych to szpadel, kopie się na dwa sztychy. Odległość od końca palcy do sutka (tej samej strony co ręka) to ok 1m. Sprawdzone u wielu osób.
@adamganski2012
@adamganski2012 Жыл бұрын
👍
@Mufafa89
@Mufafa89 Жыл бұрын
Sztych i dłoń mogły służyć do tworzenia rękojeści dwu- lub jednoręcznych
@kinjelor
@kinjelor Жыл бұрын
Sztychówka to szpadel, jednostkę sztych pamiętam jako głębokość wykopaną za pomocą jednego wbicia szpadla
@Ravsawicki1
@Ravsawicki1 Жыл бұрын
Zastanawiam się, jak to jest, ze ktoś tak ładnie opowiedział historie o broni jądrowej, nie wie ze każdy człowiek ma rożna długości. Gdyby takie jednostki używać, to napewno się nie dogadamy, a nie dość ze reaktora nie dałoby się zbudować, a nawet procy chyba.
@stefansiara6753
@stefansiara6753 Жыл бұрын
Słownik języka polskiego PWN*. naręcze, naręcz «tyle, ile da się unieść na rękach».
@trollpaleontologiczny1981
@trollpaleontologiczny1981 Жыл бұрын
Haha, ulubiona jednostka prowadzącego to 20 cm? Chyba od jajek mierzone xD
@marcinwiecek9968
@marcinwiecek9968 Жыл бұрын
26:00 - brzemię
@Klasyczny_Introwertyk
@Klasyczny_Introwertyk Жыл бұрын
..., ale jakość video jest w tym odcinku miejscami taka, że oczy bolą jak się ogląda 😭, merytoryka jak zawsze 👍.
@barteklesko
@barteklesko Жыл бұрын
Farsee to byłoby może polski rzut beretem :p Byla kiedys reklama w której miarą były palce - piana na dwa palce :)
@Claudel1990
@Claudel1990 Жыл бұрын
W czasie rzeczywistym jest każde, ale to każde USG.
@ppkbtb
@ppkbtb Жыл бұрын
Panie Łukaszu, kiedy własny serial na Netflixie ?
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
Obyczajowy? Science fiction? A może kostiumowa rekonstrukcja renesansowego środowiska alchemików krakowskich? ;)
@monelli1980
@monelli1980 Жыл бұрын
Wszystko jedno byle lepsze niż Kleopatra :)
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
@@monelli1980 "Nieważne, co piszą w podręcznikach astronomii. Moja babcia zawsze mi mówiła, że białe karły są czarne."
@ppkbtb
@ppkbtb Жыл бұрын
@@LukaszLamza Są kwarki i skwarki (to chyba u Lema)
@65mto
@65mto Жыл бұрын
Trochę to odgrzewany kotlet. Jaskinia Rising Star została spenetrowana jesienią 2013, Homo Naledi opisano w 2015. Dobrych parę lat temu był do obejrzenia paradokument o tych badaniach, Lee Berger brał w nim udział. Faktycznie, ma parcie na szkło.
@RenataMilosz
@RenataMilosz Жыл бұрын
Ten na miniaturce do filmu bardzo podobny do pana jest. :)
@hadros7990
@hadros7990 Жыл бұрын
jednostka armfull to po polsku naręcze lub naręcz przynajmniej tak się u mnie w domu mówi
@tomaszp.9424
@tomaszp.9424 Жыл бұрын
"sztych" odnosi się do głębokości i jest to jedno "pchnięcie" szpadla
@slawek277
@slawek277 Жыл бұрын
Cześć i czołem
@Sprechfenster
@Sprechfenster Жыл бұрын
Sztych ma też łopata albo szpadel ;)
@michazarebski9947
@michazarebski9947 Жыл бұрын
Panie Łukaszu czy smakowały Panu zawijaniec, bigos i naleśniki na Klimczoku?
@jasjasko3426
@jasjasko3426 Жыл бұрын
"Morgi" jeszcze moja babcia używała.
@PolYGlokk
@PolYGlokk Жыл бұрын
apropos przejsc miedzy jaskiniami zajmiecei sie moze tunelami w piramidzie heopsa?
@blecznkinsan
@blecznkinsan Жыл бұрын
git
@martinjohnson2549
@martinjohnson2549 Жыл бұрын
Ciekawe, że w szkole nigdy, przy okazji omawiania lektur nie wyjaśniano znaczenia tych jednostek, ale polonistka dręczyła pytaniami ile morgów ziemi miał ktoś w jakiejś lekturze.
@sytusytowy7596
@sytusytowy7596 Жыл бұрын
Morgia jest używana w ilości obszarów ziem jaki się obsiada
@dariusz_k._ladziak
@dariusz_k._ladziak Жыл бұрын
Niewzorcowym, ale antropometrycznym wymiarem cala jest długość od czubka kciuka do wewnętrznej powierzchni kzgietego kciuka. Z innych miar antropometrycznych, których nie wymieniłeś - yard, czyli od czubka palca do czubka nosa, i mila, zwłaszcza rzymska - czyli tysiąc parokroków.
@youazcrash
@youazcrash Жыл бұрын
Ci, którzy piją piwo znają i stosują jednostkę "palec" do dziś. Piana na 2 palce.
@nowymail
@nowymail Жыл бұрын
Gdyby przeskalować mózg małpy człekokształtnej do rozmiarów mózgu człowieka, to będzie on zawierał więcej neuronów (o ok. 10%), więcej komórek będących nie-neuronami (o około 20%), więcej kory mózgowej (masa, jak i liczba neuronów, oraz udział masy do całego mózgu). Jedyne, co mamy proporcjonalne większe, to móżdżek (masa, procentowy udział masy do całości mózgu, liczba neuronów) Źródło (Table 2) ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2776484/
@Aurikleopatra
@Aurikleopatra Жыл бұрын
Armfuel to może naręcze?
@LukaszLamza
@LukaszLamza Жыл бұрын
Tak, wielkie dzięki. Zaćmiło mnie najwyraźniej. :)
@Cien_Swiatla
@Cien_Swiatla Жыл бұрын
1:54 "standarty paleontologii"
@agaagusia4726
@agaagusia4726 Жыл бұрын
Szczypta jest chyba najpopularniejsza. Prawie w w każdym przepisie kulinarnym sie znajdzie
@DzikiFotograf
@DzikiFotograf Жыл бұрын
Armful - naręcze :)
@pozytywnenastawienie7966
@pozytywnenastawienie7966 Жыл бұрын
Dobra forma panie Michale :)
Always be more smart #shorts
00:32
Jin and Hattie
Рет қаралды 42 МЛН
When You Get Ran Over By A Car...
00:15
Jojo Sim
Рет қаралды 9 МЛН
LOVE LETTER - POPPY PLAYTIME CHAPTER 3 | GH'S ANIMATION
00:15
YOTAPHONE 2 - СПУСТЯ 10 ЛЕТ
15:13
ЗЕ МАККЕРС
Рет қаралды 151 М.
Неразрушаемый смартфон
1:00
Status
Рет қаралды 2,2 МЛН
cute mini iphone
0:34
승비니 Seungbini
Рет қаралды 6 МЛН