Bu video hidrolik pompa, valf, silindir gibi temel elemanlar içeren basit bir hidrolik sistemin nasıl çalıştığını açıklar...
Sıkıştırılmış hidrolik akışkanların enerjisinden yararlanarak iş yapan birimlere hidrolik sistemler denir.
Temel prensip
Hidrolik sistemdeki hidrolik akışkan tankında bulunan akışkan, bir pompa ile emilerek sisteme gönderilir.
Hidrolik sistem içerisinde bulunan hidrolik devre elemanları ile kontrol edilip yönlendirilen akışkan, sistemde dolaşarak tekrar depoya döner. Akışkan depoya dönerken hidrolik sistem de istediğimiz hareketleri yapmış olur.
Hidrolik sistemlerin amacı hidrolik enerjiyi harekete dönüştürerek sisteme iş yaptırmaktır.
Hidrolik enerji pistonlar kullanılarak doğrusal harekete dönüştürülebilir,
Dairesel hareket elde etmek için hidrolik motorlar kullanılır.
Açısal hareketler elde etmek için ise salınımlı motorlar kullanılabilir.
Farklı hidrolik devre elemanlarını, doğru bir şekilde kullanarak, bir çok sistem oluşturabiliriz ve sisteme istenilen işleri yaptırabiliriz.
Hidrolik Sistemler sayesinde çok büyük kuvvetler elde edilebilir.
Şimdi en temel parçalar kullanılan hidrolik sistemimizi en basit şekilde inceleyelim.
Hidrolik sistemlerde basınçlı akışkan ihtiyacını sağlayan elemanlar hidrolik pompalardır.
Bu hidrolik pompamız bir elektrik motorunun tahriki sonucunda basma sağlacak.
Oluşan basınçlı akışkan sisteme basınç hattından gidecektir.
Motor bir dişlinin üzerinden çıkan mile bağlıdır ve bu dişliyi döndürür.
Diğer dişli ise serbesttir ve motora bağlı olan dişlinin hareketi ile döner.
Hidrolik pompa alçak basınç sayesinde akışkanı tank ile bağlı olan emiş hattından emer.
Dişliler orta kısımda birbirine geçmiş durumdadır bundan dolayı akışkan buradan geçemeyecektir.
Akışkan dişlerin içerisine hapsolarak kenarlardan basınç hattına doğru yol alacaktır.
Akışkan bir zorlukla karşılaşana kadar yüksek basınç oluşmaz. Yani dişler sıvıyı ilk başta normal bir şekilde iletir.
Bir emiş filtresi kullanılması kirlenmeye karşı pompayı koruyacaktır.
Filtreler süzgeç görevi görür ve kirleri tutar.
Şimdi pompamızın yolladığı akışkanın diğer devre elemanlarına etkisini inceleyelim.
Bir silindiri ileri ve geri hareket ettirelim.
Bu hareketleri oluşturmak için bobin kumandalı yön kontrol valfi kullanalım.
Bu valfte orta konumda bütün bağlantılar kapalıdır.
Bu valf ile piston her konumda durdurulabilir ve ters yöne hareketi sağlanabilir.
Şuanda valf orta konumda olduğu için tüm yollar kapalıdır.
A bobinine enerji verdiğimizde konum değişecek ve silindirimiz hareket edecektir.
B bobinine enerji verdiğimizde silindir ters yöne hareket edecektir.
Silindiri tekrar ters yöne hareket ettirdiğimizde arkada kalan yağ da ittirilecek ve geri dönüş hattından tanka gidecektir.
Silindir tekrar ters yönde hareket ettiğinde de aynı şekilde yağ geriye ittirilecektir.
Dönüş hattında ki filtre yağı tanka kirlerden arındırılmış olarak yollamak için kullanılır.
Valf orta konumdayken ve tüm yollar kapalıyken pompa basınçlı akışkan göndermeye devam edecektir.
Eğer bir emniyet valfi kullanmazsak boru bağlantı yerlerinde patlamalar olacaktır.
Valf yolları kapalıyken pompanın gönderdiği basınçlı akışkan iyice sıkışacak ve sorun yaratacak.
Bu durumda basıncı düzenlememiz gerekir.
Yeterli gerginlikte olan ve gerginliği vida ile ayarlanabilen bir emniyet valfi kullanırsak basınç çok fazla arttığında
akışkan buradan da akmaya başlayacak ve fazla olan yağ depoya geri gidecek.
Pompanın, deponun, boruların, valflerin ve silindirlerin bu görev paylaşımı sayesinde hidrolik sisteme iş yaptırılmış olur.
Hidrolik pompaları hidrolik motor olarak ta kullanabiliriz.
Hidrolik motor, hidrolik pompa tarafından üretilen hidrolik enerjiyi dairesel harekete çeviren hidrolik sistem elamanıdır.
Hidrolik motorlar; çok güçlü dairesel hareketin gerektiği iş makinelerinde, takım tezgahlarında vb. yerlerde kullanılır.
Hidrolik motorlarla kademesiz hız ayarı yapılabilir. Hareket devam ederken hız artırılıp azaltılabilir, dönüş yönü
değiştirilebilir.
Hidrolik pompalar elektrik motorundan aldığı hareketle depodaki yağı emerek büyük bir basınç üretip mekanik enerjiyi hidrolik
enerjiye çeviren elemanlardır.
Hidrolik motorlar ise hidrolik pompa tarafından üretilen hidrolik enerjiyi dairesel harekete çeviren elemanlardır.
Hidrolik motora akışkan yüksek basınçlı olarak girer ve çıkış hattından depoya geri döner.
Hidrolik motor milin dönmesini sağlayan bir dengesizlik sonucunda çalışır.
Dişli motorda bu dengesizlik birbirine geçmiş durumdaki dişlerin ayrılması ile sağlanır.
Manometreler basıncı kontrol altına almak için ölçme görevi yaparlar.
Basınç hattına bağlanırlar.
Tezgâh veya makine çalışırken çalışma basıncı değerleri manometrelerden takip edilir.
Aşırı basınç yükselmeleri meydana geldiğinde elektrik sinyali gönderip kontağın atmasını
sağlar ve meydana gelebilecek kazalar önlenmiş olur.