Kant'ın insan aklını aydınlanmanın merkezine koyması ile Platon ve Aristoteles'ten beri sürüp gelen 2000 yıllık gelenek yıkıldı. Hristiyanlık ve İslam Platon ve Aristoteles'teki felsefeye ait tanrı fikrini dine mal ederek, felsefeyi deforme edip, dinin aracı haline getirmişlerdi. Platon ve Aristoteles'te tanrı yoktan var eden değil doğa kuvvetleri manasında bir tür mitolojik tanrıların yerine geçen bir ilk neden denilebilirdi. Örneğin günümüzde Büyük Patlama teorisinin yerine alan bir başlangıç dayanağı amacı ile kullanılmıştı.
Kilise Orta Çağda Platon ve Aristoteles’in metinlerinde geçen Tanrı kavramını alıp, Hristiyanlıktaki yoktan var eden kutsal Tanrı fikrini kast ettiğini iddia ederek, dini metinlerin bir tür bilimsel ve felsefi kanıtı olarak sundu. Tabi böylece felsefenin ahlak ve erdem için ortaya felsefi bir temellendirme çıkarma çabası tekrardan Orta Çağda dini temellendirmeye dönüştürülmüş oldu. Tabi bu da insanın Tanrı buyrukları neticesinde ahlaklı ve erdemli olması gerektiği anlayışının topluma dikte ettirilmesi anlamına geliyordu. Kant’a göre bu isteğe dayalı olmayan, korkuya dayalı bir ahlak demekti. Ve sonuçta da ortaya sahte bir ahlak anlayışına sahip, ikiyüzlü bireylerin çıkmasına neden oluyordu. Kant bunun yerine “İnsan” denen varlığın aklının Tanrısal bir yetiden ziyade beyindeki matematiğe dayalı zihinsel fonksiyonlar ile ortaya çıktığını kanıtlamaya çalıştı. Tanrı fikrinin, bu zihinde kategorik olarak bir zihinsel faktör olarak yer aldığını söyledi. Yani zihin hiyerarşik, kategorize edilmiş bir sistematik ile düşünce üretirken, sebep sonuç ilişkine dayanarak, en son neden olarak Tanrı fikrini otomatik ortaya çıkarıyor demekti. Yoksa gerçekten Tanrı olduğu için değil. Ve Kant hiçbir zaman Tanrının varlığının ve yokluğunun kanıtlanmaz olduğunu mantıksal önermelerle ortaya koymaya çalıştı. Böylece ahlakın ve erdemli insan olmaya bilimsel ve felsefi bir temel oluşturmaya çalıştı. Kant'ın bu çabası aslında Platon'un "Devlet" eserinden beri felsefenin varlık nedeni ve en büyük amacı denilebilir. (Not: Kant’ın "kategorik tanrı" fikride daha sonra aynı akıbete uğradığı söylenebilir.)
Bu video ilginizi çektiyse aşağıdaki videoları da tavsiye ediyoruz:
• Immanuel Kant ve Trans...
Immanuel Kant ve Transandantal Mantık (Aşkınlık)
• Siyaset Felsefesi Nedi...
Siyaset Felsefesi
• Saf Aklın Eleştirisini...
Saf Aklın Eleştirisinin Felsefi ve Tarihsel Etkileri
• Aydınlanmayı Doğru Anl...
Aydınlanmayı Doğru Anlayabilmek: David Hume ve Deneyimcilik
• Bilimin Aydınlanmaya E...
Bilimin Aydınlanmaya Etkisi
• Adorno ve Aydınlanmacı...
Adorno ve Aydınlanmacılık Eleştirisi
.