የደም ግፊት ማለት ደም በደም ስር ግድግዳዎች የሚያደርገው ግፊት ወይም ተፅዕኖ ነው። ልብ ደምን ወደ ደም ወሳጅ ቧንቧዎች (የደም ስሮች) ይገፋል ።, ይህም ደም ወሳጅ ቧንቧ ደሙን በአጠቃላይ በሰውነታችን ያሰራጫል። ከፍተኛ የደም ግፊት የሚባለው ታድያ በደም ወሳጅ ቧንቧዎችዎ ውስጥ ያለው ግፊት ከመደበኛው range በላይ ሲሆን ነው።
ብዙውን ጊዜ የደም ግፊት መንስኤ ምን እንደሆነ አብዛኛው ሰው አያውቅም። የምንመገባቸው ምግቦች ግን በደም በደም ግፊት ላይ ተጽእኖ ያሳድራሉ።
አመጋገብ የደም ግፊትን እንዴት ይጎዳል?
አንዳንድ ምግቦች የደም ግፊትን ይጨምራሉ። አንዳንድ ምግቦች ደግሞ በአንፃሩ የደም ግፊትን ይቀንሳሉ።. ●ክብደት መጨመር የደም ግፊትን ይጨምራል.
● ክብደት መቀነስ የደም ግፊትን ሊቀንስ ይችላል።
1- ጨዋማ ምግቦች
ጨዋማ ምግቦች የደም ግፊትን ከፍ ሊያደርጉ ይችላሉ። ይህም የ ሶዲየም ይዘት ስለሆነ ነው። ብዙ ሰዎች ሳያውቁት በጣም ብዙ ሶዲየም ይበላሉ። የተቀነባበሩ እና ፈጣን ምግቦች ብዙውን ጊዜ ከመጠን በላይ የሆነ የሶዲየም መጠን ይይዛሉ፣ ይህም ማለት ብዙውን ጊዜ አንድ ሰው በቀን መብላት ከሚገባው 2,300 ሚሊግራም በላይ ይመገባል ማለት ነው።
ከፍተኛ የሶዲየም መጠን ያላቸው ምግቦች ለምሳሌ ፦ ●ጥቅልሎች እና ዳቦ
●ፒዛ
●ሳንድዊቾች
● ቀዝቃዛ ቁርጥራጭ እና ስጋ
2- ጣፋጭ ምግቦች
ስኳር የበዛበት ምግብ ጥቂት የጤና ጥቅማጥቅሞችን ይሰጣል እና ክብደት የመጨመር እድልንም ይጨምራል። በተጨማሪም ለደም ግፊት መጨመር አስተዋጽኦ ሊያደርግ ይችላል። የ2014 ጥናት እንደሚያመለክተው ስኳር የበዛባቸው ምግቦች የደም ግፊትን ከጨው የበለጠ ሊጨምሩ ይችላሉ። ጥናቱ ከፍተኛ የሆነ ፍሩክቶስን የያዙ ምግቦች የደም ግፊትን ከፍ ሊያደርጉ እንደሚችል ጠቅሷል።
ከፍተኛ fructose ሊይዙ የሚችሉ የምግብ ምሳሌ ●የተዘጋጁ ጣፋጭ ምግቦች
● የታሸጉ ምግቦች
● ብስኩቶች
● የለውዝ ቅቤ
ከስኳር ነፃ የሆኑ ምግቦችን ለማግኘት በምትገዙት የታሸገ ምግብ ላይ ፍሩክቶስ እንደሌለው ማረጋገጥ ይኖርባችኋል።
3- ቀይ ሥጋ
ቀይ ሥጋ የደም ግፊትን ከፍ ሊያደርግ ይችላል። በሰውነታችን ውስጥ ቀይ ስጋ የደም ግፊትን የበለጠ የሚጨምሩ ውህዶችን ሊለቅ ይችላል። ቀይ ስጋዎ ለምሳሌ :
● የበሬ ሥጋ
●በግ ፣ የጥጃ ሥጋ ፣ የፍየል
ስለዚህም ለከፍተኛ የደም ግፊት በተቻለ መጠን ቀይ ስጋን ባትመገቡ ይመረጣል።
4- ጣፋጭ መጠጦች
አልፎ አልፎ ስኳር የበዛበት መጠጥ መጠጣት ደህና ሊሆን ቢችልም፣ ብዙ በስኳር ጣፋጭ የሆኑ መጠጦችን መጠጣት የደም ግፊትን ሊጨምር ይችላል። በተጨማሪም፣ ብዙ ስኳር የበዛባቸው መጠጦች በውስጣቸው ካፌይን አላቸው፣ ይህም የደም ግፊትን የበለጠ ከፍ ያደርገዋል። ካፌይን ወይም ከፍ ያለ ፍሩክቶስን ሊይዙ የሚችሉ ጣፋጭ መጠጦች ለምሳሌ
● ሶዳ እና የፍራፍሬ ጭማቂዎችን ሊያካትቱ ይችላሉ።
5- አልኮል
ከመጠን በላይ አልኮል መጠጣት የአንድን ሰው የደም ግፊት ከፍ ሊያደርግ ይችላል ። ከመጠን በላይ አልኮሆል መጠጣት ለልብ ሕመም ራሱን የቻለ አደጋ ሊሆን ይችላል። አልኮል እንዲሁ ብዙ ባዶ ካሎሪዎችን ይይዟል። እሱን መጠቀም ያልታሰበ የክብደት መጨመር ሊያስከትል ወይም ጤናማ የአመጋገብ አማራጮችን ሊተካ ይችላል።
ስለዚህም ወንዶች አልኮልን በቀን ከሁለት በላይ እንዳይጠጡ እና ሴቶች በቀን ከአንድ በላይ መጠጥ እንዳይጠጡ ይመከራል።
6- የሳቹሬትድ ቅባቶች (ስብ)
የደም ግፊቱን ለመቀነስ ወይም ለደም ግፊት የመጋለጥ እድሉን ለመቀነስ የሚፈልግ ሰው የስብ መጠንን መቀነስ አለበት። ለአብዛኛዎቹ ሰዎች ይህ ማለት ከ 5-6% የማይበልጥ የካሎሪ መጠን ከቅባት (ስብ) ውስጥ ማግኘት አለበት ማለት ነው ። ስብን ያካተቱ ምግቦች ለምሳሌ ፦
●እንደ ቸኮሌት፣
●ብስኩቶች፣
● የተቀቀለ ስጋ
●እንደ ቅቤ፣
● የኮኮናት ዘይት
● ወተት፣ እርጎ፣ እና አይብ ያሉ ሙሉ ቅባት ያላቸው የወተት ምርቶች
7- የታሸጉ እና processed የሆኑ ምግቦች
እንደ አትክልት እና ስጋ ላይ የተመሰረቱ ምግቦች ጤናማ የሚመስሉ የታሸጉ ምግቦች ከከፍተኛ የሶዲየም መጠን ሊይዙ ይችላሉ። እነዚህን ምግቦች በተቻለ መጠን መቀነስ ወይም የአመጋገብ ይዘታቸውን ማንበብ መመልከት እና በአንጻራዊነት ዝቅተኛ የሶዲየም ይዘት ያላቸውን ምርቶች ብቻ መምረጥ ጥሩ ነው።
8- ካፌይን
ካፌይን በጊዜያዊነት የደም ግፊትን ከፍ ሊያደርግ ይችላል። የካፌይን አወሳሰዳችሁን ለመቀነስ አነስተኛ ቡና መጠጣት ወይም ካፌይን በሌለው ቡና መተካት አማራጭ ይሆናል።
♦️ በንጥረ-ምግብ የበለፀጉ ምግቦችን መመገብ የደም ግፊትን ለመቀነስ ይረዳል። እነዚህም ምግቦች ለምሳሌ፡- ●እንዳንድ እህሎች ለምሳሌ ያልተፈተገ ስንዴ
●አትክልትና ፍራፍሬ፣
●አቮካዶ፣
●ቤሪ እና የሎሚ ፍራፍሬዎች
● ምስር፣
●ለውዝ፣
● ፍራፍሬዎች እንደ ፖም, ሙዝ እና እንጆሪ የመሳሰሉ ፍራፍሬዎች
●እንደ ብሮኮሊ ፣ ባቄላ እና ካሮት ያሉ አትክልቶች እንደ ●የሱፍ አበባ ዘሮች
● ስንዴ ፓስታ፣ ቡናማ ሩዝ
● ዝቅተኛ ቅባት ያላቸው የወተት ተዋጽኦዎች
#hypertension
#ኢትዮጵያ
#ጤና