Βασίλης Αλεξάνδρου / Vasilis Alexandrou
Μηχανές Ευδαιμονίας | Bliss Machines
Αλευραποθήκες, Παλαιό Φρούριο, Κέρκθρα, 2019
Η έκθεση αυτή αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια της εικαστικής έρευνάς μου των τελευταίων χρόνων που επιχειρεί να επεκτείνει τα όρια της γλυπτικής. Στις τρεις εγκαταστάσεις που παρουσιάζονται τυχαία ευρήματα, ή κατ’ άλλους αστικά απορρίμματα, ενεργοποιούνται με τη βοήθεια νέων μέσων προκειμένου να δημιουργήσουν ένα εννοιολογικό πλαίσιο που εγείρει προβληματισμούς αναφορικά με την ισχύ των ανθρώπινων δικαιωμάτων στις σύγχρονες κοινωνίες.
Στην πρώτη εγκατάσταση ένα αιχμηρό μαδέρι δεσπόζει κατακόρυφο επενδυμένο ηχητικά με την ανάγνωση αποσπασμάτων της Διακήρυξης των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, όπως διατυπώθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης (1789). Η άψυχη, μηχανιστική ψηφιακή φωνή του υπολογιστή μετατρέπει το μανιφέστο αυτό του ανθρωπισμού σε ένα απονευρωμένο κείμενο άνευ ουσίας. Ένα σημείο που ουσιαστικά έχει αδειάσει από το σημαινόμενό του και συμπαραδηλώνει την κατ’επίφαση προστασία των αναπαλλοτρίωτων θεμελιωδών δικαιωμάτων που κάθε ανθρώπινο ον
δικαιούται αυτοδίκαια από τη στιγμή της γέννησής του.
Στη δεύτερη εγκατάσταση μία σειρά από σχολικές καρέκλες παρουσιάζεται σε παράταξη, παραπέμποντας σε παλαιά πρότυπα σχολικής πειθαρχίας. Σε αυτό το πειθαρχημένο περιβάλλον ο ήχος διαδραματίζει και εδώ καίριο ρόλο, καθώς έρχεται να προστεθεί και να ανατρέψει ουσιαστικά την αφήγηση του έργου. Μόλις ο θεατής καθίσει σε κάποια από αυτές, μηχανικές φωνές υπολογιστή απαγγέλλουν αποσπάσματα από νόμους και κανονισμούς, όπως ορίζονται από το επίσημο κράτος σε όλα τα μήκη της γης. Η νομιμότητα των κανόνων έρχεται σε αντιπαράθεση με την ολοφάνερη καταπάτηση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων της ελευθερίας σκέψης και ενεργειών, της ισότητας στο νόμο, της ανθρώπινης αλληλεγγύης.
Σε διάλογο τοποθετείται και η τρίτη εγκατάσταση, στην οποία μια παλιά πινακίδα στρατοπέδου με ένδειξη ¨ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΥΡΜΑΤΟΠΛΕΓΜΑ¨ περιστρέφεται και σταματά επαναπροσδιορίζοντας τον χώρο και δείχνοντας κάθε φορά προς άλλη κατεύθυνση. Η απόσπαση της πινακίδας ως αστικού απορρίμματος και η επανατοποθέτησή της σε οριζόντια θέση ακυρώνει την αρχική χρήση του αντικειμένου, το οποίο αφήνεται πλέον ελεύθερο προς νέα νοηματοδότηση. Οι κανόνες και οι περιορισμοί που υπαινίσσεται η ύπαρξη της πινακίδας συνδιαλέγονται με τους κανόνες που οι νεωτερικές κοινωνίες έχουν εισαγάγει με στόχο την ευημερία και την ευδαιμονία του ανθρώπου. Κανόνες όμως, που εντέλει εγκλωβίζουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη στην ανούσια τήρησή τους, διαιωνίζοντας την καταπίεση, την αδικία και την ανελευθερία.
/
This exhibition constitutes in reality the continuation of my artistic research during these last years that attempts to extend the boundaries of sculpture. In the three installations that are presented random finds, urban waste for others, are mobilized by new media, so as to create a conceptual framework that raises concerns about the validity of human rights in modern societies.
In the first installation, a sharp plank dominates vertically accompanied by sound in which extracts from the Declaration of Human Rights are read, as these were first articulated in history during the French Revolution (1789). The inanimate, mechanistic digital voice of the computer converts this manifesto of humanism into words devoid of substance. It is a sign virtually devoid of its signified, which unmasks what apparently looks like protection of the inalienable fundamental rights that every human being is entitled to receive at the time of his or her birth.
In the second installation a series of school chairs are presented in a row, alluding to old patterns of school discipline. In this disciplined environment sound plays a key role here too, as it comes to be added so as to essentially overturn the narrative of the work. Once a viewer sits on one of these, mechanical computer voices read extracts from laws and regulations, as these were instituted by the official state all over the world. The legality of the rules is contrasted to the obvious violation of the basic human rights of freedom of thought and action, equality before law, and human solidarity.
The third installation, in which an old sign found in a camp with the inscription BEWARE OF WIRE rotates by stopping every now and then and redefining thus the space by pointing each time towards different directions. The removal and appropriation of the sign as urban waste and its horizontal re-positioning cancels the original use of the object, which is now free to receive new meanings. The rules and restrictions implied by the sign’s existence interact with the rules that modern societies have introduced aiming to bliss and human prosperity. These rules, however, entrap the majority of the world’s population by forcing them to their unnecessary obeyance and perpetuating thus oppression, injustice and unfreedom.