พวกเราภูมิใจที่เป็นคนล้านนาที่มีชาติพันธุ์หลัก ยวน(คนเมือง) เขิน ลื้อ ไทใหญ่ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เพราะพวกเรามี กษัตริย์ ภาษา อักษร วัฒนธรรม ประเพณี เป็นของตัวเอง

พญาผาบบ้านผมเองครับ เกิดจากขูดรีดภาษีอากรมากขึ้น(สันทรายมีหมากมาก) จนชาวบ้านไม่พอใจ ศึกษาประวัติศาสตร์ให้คิดแบบคนโบราณอย่าคิดแบบคนสมัยใหม่ สยามไม่ได้มองเมืองเหนือเป็นมิตรแต่มองเป็นทาส

อ่านเมนท์แล้วเศร้าใจ คนไทยกลับไม่ชอบอยู่กับปัจจุบัน กลับแค้นใจกลับไม่เข้าใจปวศ.ว่ามันผ่านไปแล้วเป็นบทเรียน ..เกิดบนแผ่นดินไทยกลับไม่รู้สิทธิและหน้าที่ต่อแผ่นดินเกิดที่จะเป็นที่อยู่จนวันตายชั่วลูกชั่วหลานและต้องสำนึกขอบคุณต่อบรรพบุรุษที่รักษาแผ่นดินไว้ได้อย่างกล้าหาญเสียสละแม้ชีวิต.... ..กลับมีจิตใจเนรคุณอย่างนี้แล้วชีวิตจะเจริญหรือคะ ..ความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดีมีความเจริญค่ะ

ผมลูกหลานคนแพร่ตั้งแต่บรรพบุรุษ บ้านอยู่อำเภอลอง ยิ่งได้ฟังยิ่งปวดใจสุดๆ เคยฟังคนแก่คนเฒ่าเขาพูดกันไม่คิดว่าเหตุการณ์มันจะขนาดนี้ ขนาดผ่านมาเป็นร้อยปีแต่ก็ยังไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงสมัยก่อนเป็นแบบไหนตอนนี้ก็ยังเป็นอยู่แบบนั้น

ผู้แพ้ไม่มีโอกาสอธิบาย ผู้ชนะจะเขียนอะไรก็ได้ ประวัติศาสตร์อยู่ในมือผู้ชนะ....ขนาดเหตุการณ์ปัจจุบันสดๆ ร้อนๆ ไม่เป็นความจริงยังบันทึกได้เลย...ผู้บันทึกลองไม่เข้าข้างดูสิ!!

ยุคล่าอาณาณิคมไม่มีใครผิดใครถูก ประวัติมีเพื่อให้เรียนรู้เท่านั้นทุกคนต้องขับเคลื่อนไปข้างหน้าพัฒนาให้ดีกว่าเดิม

เรื่องราวของประวัติศาสตร์ในอดีต ถ้ามองไปพวกเขาก็ต้องปกป้องอธิปไตยของตนเอง ในวันที่ต้องสูญเสียอำนาจ ผลประโยชน์ต่างๆ ถ้ามองอีกด้านหนึ่งสยามยังปกป้องตนเอง จากมหาอำนาจทั้งฝรั่งเศสและอังกฤษ

เจ้าอินทร์แปลง โอรสองค์เดียวในเจ้าหลวงพิริยะเทพวงษ์ ซึ่งหลังเกิดเหตุการณ์นี้ได้ถูกควบคุมไปอยู่กรุงเทพมหานคร ระหว่างช่วงเวลาที่อยู่กรุงเทพฯ เจ้าอินทร์แปลงมีโอรสคือเจ้าอินทรเดช เทพวงศ์ หรือนายโชติ แพร่พันธ์ฺ เจ้าของนามปากกา ยาขอบ นักประพันธ์นามอุโฆษ

คนที่ลำบากอยู่แล้ว แต่ถูกซ้ำเติมโดยผู้มีอำนาจ มันก็ไม่แปลก ที่จะต้องทำอะไรสักอย่างเพื่อความอยู่รอด ก็ต้องวัดดวง

เราถูกตราหน้าจากสยามว่า "กบฏ" แต่ความเป็นจริงเราเพียงปกป้องอธิปไตยของเราเอง เพราะผู้ชนะเป็นเขียนประวัติศาสตร์

ภาษีบรรพบุรุษในสมัยนั้น รวมศูนย์ คงมาทำความเจริญแต่ในเฉพาะเมืองหลวง น่าเห็นใจครับ แต่หัวเมืองพัฒนาไปอย่างแย่มากๆ แต่ส่วนกลางสุขสบาย ซื้อกล้องซื้อรถ แจกจ่ายลูกเมีย

เกลียดคำว่า "เป็นแต่อยากได้ของเขา" คือภาคเหนือไม่มีที่มารุกล้ำตีเมืองหลวงของไทยภาคกลางเลยนะ สรุปใครอยากได้ของใคร #กูคนแพร่

ทุกวันนี้คนล้านนา 8 จังหวัดภาคเหนือ เชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง ลำพูน แพร่ พะเยา น่าน แม่ฮ่องสอน จะเรียกตัวเองที่พูดภาษายวน(คำเมือง) ว่า คนเมือง และจะเรียก คนสยามในภาคกลาง ที่พูดภาษาไทยว่า คนไทย

สยามนั่นแหละตัวดีที่กดดันเอาเปรียบพวกเราเป็นอย่างมากทรัพยากรธรรมชาติของเราก็ให้เราขนไปบรรณาการ ที่อื่นที่มีสายสัมพันธ์กับสยามเพราะเอาลูกสาวยกให้เป็นเครื่องบรรณาการแต่แพร่ไม่ใช่เรามีศักดิ์ศรีไม่ขายลูกกินหลังจากปราบกบฎเงี้ยวสยามยังกวาดต้อนบุตรหลานของตระกูลเจ้าเมืองแพร่ไปเป็นข้าทาสรับใช้ในวัง ..หนึ่งในนั้นคือคุณยายของเราเอง.แต่ท่านโชคดีที่ได้สมรสกับนายทหารใหญ่ที่นั่นและมีบุตรชายบุตรสาวด้วยกัน หนึ่งในนั้นเป็นรองนางสาวไทยที่ชื่อเรณู..แม่ของแซม....

ต้นคลิปได้อธิบายใว้แล้วว่า ถูกทางสยามเรียกเก็บภาษีและกดขี่ พวกเขาไม่ได้อะไรจากเงินภาษีเลย ไม่งั้นชาวบ้านคงไม่สนับสนุนเงี้ยวหรอกศักศรีความเป็นคนเริ่มแสดงขึ้น เขาไม่ใช่อยากได้อยากมีเหมือนที่กล่าว เขาต้องการเมืองของเขาคืน ต้องการวัฒนธรรมของเขาที่มีมาแต่ยาวนาน

ในอดีต ไทยสยามดูถูกพวกเราอย่างชัดเจน แต่เขาก็โดนพวกฝรั่งต่างชาติเข้ามาต่อรองเอารัดเอาเปรียบเช่นกัน ประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาเป็นเรื่องที่เราไม่สามารถกลับไปแก้ใขได้

ผมคนแพร่ครับไม่คิดว่าตัวเองเป็นกบฏหรือทรยศชาติไม่เหมือนบางคนบาง กลุ่มบางพวกออกกฎหมายให้ต่างชาติถือที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์ชั่วลูกชั่วหลาน

ผู้แพ้...คือกบฎเสมอ แต่ความถูกต้องเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ผู้ชนะย่อมเป็นผู้ก่อตำนานลือเลื่องของตน..เป็นสัจจะธรรม สงครามไม่เคยงดงาม..จะยุคใด สมัยใด และชาติใดก็ตาม..ล้วนแต่ทำลายความงดงามทั้งสิ้น..มนุสโสสิ...มนุสโสสิ...มนุสโสสิ..😇😇😇

กดขี่ข่มเหงทุกอย่าง ขนาดตำราคำเมืองยังห้ามไม่ให้เรียนสอน และไม่ให้เก็บไว้ ให้เอามาเผาทิ้ง ที่เหลือเอาไปเก็บไว้ห้ามออกมาเรียน ส่วนคนกบฎเมืองแพร่ ถูกเสี้ยมให้เป็นตัวร้ายโดยไม่ให้รู้ถึงตนเห็นของกบฎ จู่ๆก็สอนว่า กบฎเงี้ยวเป็นกลุ่มโจรออกปล้นเมืองต่างทางเหนือ

🔴หลายคนมองว่าการรวมล้านนาเข้ากับสยามแค่เรื่องอำนาจผลประโยชน์ แต่ประเด็นจริงๆที่สำคัญกว่านั้นคือการรวมเพื่อยุทธศาสตร์ความมั่นคง เพราะล้านนาเป็นพื้นที่ๆพม่าใช้รวมพล รวมเสบียง ลงมาตีสยามตั้งแต่สมัยอยุธยา หลักฐานที่ยืนยันได้คือยุคสงครามเก้าทัพสมัย ร.1 ที่พม่าเหลือจุดรวมพลและเส้นทางการเดินทัพแค่ฝั่งชายแดนตะวันตก ไม่สามารถลงมาจากล้านนาอีกทางได้แล้ว ทำให้พระเจ้าปดุงเลือกเดินทัพใหญ่เข้ามาทางกาญจนบุรี ซึ่งเป็นเส้นทางแคบหุบเขา ทำให้ไทยวางกลยุทธต้านทานไว้ได้แม้มีทหารน้อยกว่าเพราะได้เปรียบชัยภูมิ และอีกประเด็นที่สยามรวมล้านนาได้ง่ายคือ แรกเริ่มจับมือกัน เป็นการจับมือด้วยใจนักเลง มีศึกสงครามพม่ามาตีล้านนาสยามยกทัพขึ้นไปช่วยตลอด เปรียบสเมือนล้านนาเป็นรั่วบ้านของสยาม ส่วนสยามเป็นไม้ใหญ่ค้ำรั่วไม่ให้ล้มลงมา

ชื่นชมและเห็นใจนะ ลองคิดดูว่า จู่ ๆ มีคนอื่นจะมายึดบ้านยึดเมืองจะให้ยอมแต่โดยดีคงเป็นไปไม่ได้

การที่ลูกสาวแต่จะเมืองไปอยู่สยาม ไม่ใช่การสร้างมิตร แต่เป็นลักษณะตัวประกันมากกว่สผมว่า

ข้อมูล​ดีเยี่ยม​มาก​ๆ, ผู้ชนะคือผู้เขียน​ประวัติศาสตร์​ใหม่, ส่วนผู้แพ้คือเหยื่อประวัติศาสตร์, สยามเคยแพ้พม่ามาแล้ว, เคยแพ้ปัตตานี​มาแล้ว, เคยแพ้ฝรั่งเศส, อังกฤษ​มาแล้วแต่สยามก็เขียนประวัติศาสตร์​ว่าเป็น​ผู้กอบกู้อิสรภาพ, ชาวเงี้ยวก็เป็นผู้กอบกู้​อิสรภาพจากสยามเช่นกัน, ชาวปัตตานี​ก็เป็นผู้​กอบกู้อิสรภาพจากสยามเช่นกัน, ชาวอุบลราชธานี​ก็เป็​นผู้​กอบกู้​อิสรภาพจากสยามเช่นกัน

ถ้าไม่กดขี่เขาเขาคงไม่กบฎหรอกก็เล่นเก็บเงินเข้าเมืองใหญ่หมดปล่อยให้คนในเมืองเล็กๆอดตายใครก็ลุกขึ้นสู้

ผมเองเป็นคนสยามคนไทย 100% เกิดที่ชลบุรี พอได้เห็นคลิปนี้ผมรู้สึกสะเทือนใจนะเขาก็อยู่ของเขาดีๆปกครองกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ แต่ก็ไปยึดครองเขาอยู่ยงส่งเสริมให้เกิดความแตกแยกลดศักดิ์ศรีความเป็นกษัตริย์ให้ได้รับเงินเดือนเจ้าส่วนกลางขึ้นไปเจ้าทางเหนือที่เคยเป็นพระมหากษัตริย์ ต้องมารำฟ้อนต้อนรับกราบเท้า ใส่สายสะพายให้ ในใจลึกๆคงมีแต่ความเจ็บปวดคนเคยเป็นเจ้าเหนือหัวเหมือนกัน เป็นธรรมดาที่โดนยึดบ้านยึดเมืองเขาก็ต้องขึ้นมาต่อสู้ พอแพ้ก็เป็นกบฏทันที พักหลังผมมาอยู่เชียงใหม่ได้ 6-7 ปีผมไม่แปลกใจเลยที่คนที่นี่จะมีความคิดแปลกๆไปผสมปนเปกับการเมืองจนแบ่งฝากแบ่งฝ่ายอย่างชัดเจน เพราะเขาถูกข่มเหงมานานถูกเหยียบย่ำมานานว่าเป็นผู้แพ้ อันนี้เป็นความคิดส่วนตัวผมนะส่วนใครจะคิดต่างเห็นต่างมันก็เรื่องของคุณ แค่เรายังอยู่ร่วมสังคมเดียวกันได้ผมมั่นใจว่าความคิดของผมคงไม่ได้ทำให้ใครเดือดร้อน

ในมุมมองของผมคงจะไม่ขอเรียกว่ากบฏเพราะ ลานนาเองก็เป็นรัฐๆ หนึ่งเพียงแต่ตกเป็นประเทศราชของรัฐสยาม ถ้าเรียกให้ถูกน่าจะเรียก การกอบกู้รัฐหรือกอบกู้ประเทศมากกว่า ยิ่งถ้ายกกรณี กบฏเจ้าอนุวงศ์ จะเห็นได้ชัดเจน ว่าเขาทำสงครามเพื่อปลอดแอกตัวเอง ไม่ใช้ทำเพื่อล้มล้างระบบของประเทศเขาเอง แต่ต้แงการปลดแอกตัวเองจากชาติรัฐอื่นที่มาปกครองตัวเอง

น่าจะมีการสัมภาษณ์นักวิชาการอีกท่านคือ อาจารย์ภูเดช แสนสา ท่านเป็นนักวิชาการชาวแพร่และมีความรู้ลึกซึ้งประวัติศาสตร์เมืองแพร่ แด่งหนังสือประว้ติศาสตร์แมืองแพร่ เหตุการณ์เงี้ยวปล้นเมืองแพร่ และตั้งหอศาสตราวุธเมืองแพร่ รวบรวมดาบ,หอก โบราณของจ.แพร่ ทีตีมาจากเหล็กบ่อเหล็กลอง

ประวัติศาสตร์มีไว้ให้คนรุ่นใหม่ รุ่นลูกรุ่นหลานได้ศึกษาได้รู้รากเง้าตัวตนของคนเมือง(ผมภูมิใจที่เกิดเป็นคนเมื่องแพร่คนหนึ่ง)

ขอบคุณข้อมูลประวัติศาสตร์ ที่ทำให้เราภูมิใจในชาติพันธุ์ และขอสดุดีบรรพชนนักรบที่ต่อสู้เพื่ออาณาจักรล้านนา อย่างสุดความสามารถ

ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำรา ที่หยิบทำเรื่องประวัติศาสตร์จังหวัดแพร่ที่เราเคยขอให้ทำในคอมเมนท์epเก่าๆ เพราะทุกวันนี้ยังมีหลายๆคนเข้าใจผิดในหลายๆเรื่องในจังหวัดแพร่ ไม่ว่าจะเรื่องกบฏเงี้ยว หรือคนแพร่แห่ระเบิดที่มักโดนล้อจากคนต่างถิ่น ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำราที่ช่วยเผยแพร่ความจริงในหลายๆจุด ✌🏼ขอเป็นกำลังใจให้ประวัติศาสตร์นอกตำราทำสารคดีประวัติศาสตร์แบบนี้ต่อไปนานๆๆๆๆๆ✌🏼

กบฎ​เมืองแพร่คือเรื่องราวของประวัติศาสตร์​ที่น่าสนใจมาก​ครับ​ขอบคุณ​ทีมงานที่ได้นำเรื่องราวกบฎ​เมืองแพร่มาให้ได้ชมได้ฟังครับทุกเรื่องราว​เป็นเพราะผลประโยชน์​ทั้งสิ้นจึงทำให้ถึงจุดจบราชวงศ์​เวียงโกศัย​และสิ้นสุดยุคเจ้าผู้ครองนคร​ล้านนาสิ้นสุดอาณาจักร​ล้านนาโดยสยามนั้นเอง

เมืองลองนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์ภาคเหนือจริงๆ ครับ อยู่ตรงกลางมีภูเขาล้อมรอบ เดินทางไปเมืองไหนในภาคเหนือก็แปปเดียว ขนาดปัจจุบันเส้นทางสายหลักยังอ้อมเมืองลองเลยครับ

ฉันคนภาคกลาง เรียนเอกประวัติศาสตร์ในมหาวิทยาลัย ไม่ชอบเวลาชาติใดรุกรานชาติอื่นเอาเป็นเมืองขึ้นโดยที่เขาไม่ยินยอม แล้วยังไปบังคับให้เขาเปลี่ยนอัตลักษณ์ วัฒนธรรม ศาสนา ภาษา การแต่งกาย ตามเมืองแม่ที่ไปรุกราน แต่เท่าที่เรียนเกี่ยวกับการรวมกันเป็นประเทศไทย อาณาจักรทางเหนือยอมเข้ามาพึ่งสยามเพราะหนีอิทธิพลของชาติพม่า อาณาจักรทางอีสานก้อหนีอิทธิพลของชาติลาวกันเอง(ราชวงศ์ลาวแบ่งแยกแก่งแย่งกันเป็นใหญ่)ส่วนนึงก้อขอมาพึ่งสยาม อาณาจักรทางใต้ก้อหนีอิทธิพลของชาติมาลายูมาพึ่งสยาม ชอบที่คนที่เข้ามารวมกับสยามยังคงใช้ภาษาถิ่น และรักษาอัตลักษณ์ วัฒนธรรมเก่าแก่ของตัวเองไว้ได้ เป็นสิ่งที่สวยงามมาก และถ้าไม่มีอาณาจักรเหล่านี้ สยามก้อคงไม่ปลอดภัยจากศัตรูรอบด้านและจะดูเหลือเล็กนิดเดียว บางที การรวมกันดีกว่าแยก มันปลอดภัยกว่า ต้อนรับกันและกันนั้นดีที่สุด

ประวัติศาตร์ไทยตราหน้าชาติตะวันตกที่มาล่าอาณิคม แต่ไทยเองก็กระทำไม่ต่างกันกับรัฐที่อยู่ข้างเคียง

ถ้าจะว่าไปแล้วหัวเมืองล้านนายังดีกว่าเชียงตุงมากนัก เพราะว่าเวลานั้นสยามต้องการรักษาเขตแดนทางเหนือไว้ถึงแค่เชียงใหม่ ลำปาง แพร่และน่านเท่านั้น แม้แต่ตัวเมืองพะเยากับเชียงรายยังต้องปล่อยให้กลายเป็นเมืองร้าง ทีแรกสยามตีเชียงตุงได้ แต่ก็กวาดต้อนเอาคนไทขืน ไทลื้อลงมาแล้วปล่อยเมืองเชียงตุงให้กลายเป็นเมืองร้าง เดี๋ยวนี้เชียงตุงเลยต้องกลายเป็นเขตแดนของพม่าไป ถ้าหากสมมุติว่าเวลานั้นสยามไม่ได้คิดเอาดินแดนล้านนาไว้เช่นกัน เอาแต่คนล้านนาให้อพยพลงมาอยู่ทางภาคกลาง ภาคอีสาน ทุกวันนี้ล้านนาก็อาจจะกลายเป็นของพม่าและบ้านเมืองก็คงจะไม่ได้เจริญอย่างทุกวันนี้เมื่อเปรียบกับเชียงตุง บ้านเมืองล้านนาคงเหมือนเชียงตุงทุกวันนี้ที่งานการก็ไม่ค่อยมีให้ทำ ไปไหนก็ลำบาก คนหนุ่มสาวเชียงตุงส่วนมากต้องมาทำงานที่ท่าขี้เหล็ก บางคนก็ข้ามมาทำงานที่ไทย บางคนก็ขึ้นไปทำที่เมืองลา

ยิ่งอ่านเรื่องราวในช่วงนั้น ยิ่งทำให้ รู้สึกว่า สยามเอาเปรียบเรา. มันติดในใจ ลึกๆ

น้อมกราบองค์พ่อ ร .5ที่ท่านมองการไกลค่อยๆเปลี่ยนการปกครอง

ขอบคุณยูทูบ และทีมงานประวัติศาสตร์นอกตำรา ถ้าไม่มียูทูบและทีมงาน คนไทยทั้งประเทศก็แทบจะไม่มีใครรู้เรื่องนี้ หรือรู้น้อยมาก จริงๆแล้ว น่าเห็นใจเจ้าทางเหนือ ที่ต้องเสียอำนาจและถูกลดรายได้ แต่ก็เข้าใจสยามที่ต้องรวมล้านนาเพราะการคืบเข้ามาของอังกฤษและฝรั่งเศส การกบฏนี้ก็เป็นความพยายามที่จะให้ทุกอย่างกลับไปเป็นแบบเดิมของทางเหนือ การที่ทำไม่สำเร็จก็เป็นโชคดีของสยามและไทยทั้งประเทศ ลองคิดดูว่าถ้ากบฏสำเร็จแล้วล้านนาหลุดออกได้ ในที่สุดอาจจะถูกอังกฤษหรือฝรั่งเศสปกครองไป แล้วบ้านเมืองก็จะมีชะตาไม่ต่างไปจากรัฐฉานหรือล้านช้าง แล้วในที่สุดประเทศไทยก็อาจจะไม่มีพลังที่จะเติบโตต่อไปจนถึงปัจจุบันก็ได้

ส่วนตัวผมไปมาทุกจังหวัดนะภาคเหนือ เป็นคนชลบุรี แต่ชอบภาคเหนือ แล้วก็ขอยืนยันเลยว่า จังหวัดแพร่ กับน่าน ดูแล้วมีอะไรที่ไม่เหมือนล้านนา คือจะไม่เหมือนหรือคล้ายกับ ทางเชียงใหม่- ลำพูนลำปางพะเยาเชียงราย ผมว่าแพร่กับน่าน เขามีเอกลักษณ์และมีเสน่ห์ ที่เป็นตัวของเขาเอง ทั้งภาษาสำเนียงการพูด อาหารการกินฟ้อนรำ ลักษณะท่าทาง ผมดูแล้ว เขาจะเป็นในรูปแบบของเขา คงจะคล้ายๆกับภาคใต้ ที่คนแถวสตูลที่ผมเคยรู้จัก ที่ผมดูยังไงแล้วก็ไม่เหมือนคนใต้เลย เขาจะมีลักษณะ ที่ชัดเจนในรูปแบบของเขา ส่วนกรณีกบฏ ในฐานะที่ผมเป็นคนไทยแท้แล้วก็คนทางภาคกลาง ผมไม่เห็นด้วยเลย มันเป็นการรังแกกันแบบ มึนๆ คิดได้ไงเอาอาวุธเอากำลังไปข่มขู่เขาแล้วให้เขาทำตามทุกอย่างออกกฎหมายเก็บเงินรีดไถเขา ผมว่ามันเรื่องของ ความน่าละอายไร้ศักดิ์ศรีน่ารังเกียจ ก็ปล่อยให้เขาอยู่ของเขาใช้ชีวิตไป ทำไมต้องมาบีบบังคับกัน มนุษย์ทุกคนสัตว์ทุกตัว ทุกประเทศทุกหมู่บ้านทุกตำบล ควรจะมีอิสรภาพ มีคุณค่าของความเป็นมนุษย์ ผมไม่เคยภูมิใจเลยสักนิด กับการได้อะไรมาแบบนั้น เหมือนการแบ่งแยกดินแดนทางภาคใต้ ที่ที่ 1 จะเป็นสถานที่ได้ไม่ว่าจะเป็นจังหวัดหรือ ประเทศมันอยู่ที่ตัวบุคคลเท่านั้น ถ้าที่ใดไม่มีคนอยู่มันก็คือป่าคือเขาคือทะเล เพราะฉะนั้นบุคคลใดที่เขาอยู่ตรงนั้นมานานแล้ว เป็นแหล่งกำเนิดเป็นถิ่นกำเนิดเป็นสิ่งที่บรรพบุรุษเขาเกิดขึ้นมา เขาก็ควรจะได้อยู่ในรูปแบบที่เขาต้องการ ไม่รู้นะความคิดผมอาจจะไม่ถูกหรือผิดก็ได้ แต่เพราะเราไม่ใช่เขาเราเลยไม่เข้าใจและไม่ได้ถูกกระทำเหมือนเขา ถ้าวันหนึ่งผมถือปืนเข้าไปในบ้านคุณ แล้วทำทุกอย่างเท่าที่ผมต้องการ บริการบีบบังคับออกกฎว่าเมียคุณต้องนอนกับผมคืนนึงแล้วก็ไปนอนกับคุณคืนนึง มีลูกสาวก็เอามาเป็นเมียผม ลูกชายก็มาเป็นขี้ข้า คุณทำงานได้เท่าไหร่ต้องแบ่งให้ผมครึ่งนึง คุณคิดว่ามันโอเคไหม นี่แค่ยกตัวอย่างเกี่ยวกับครอบครัวนะ แต่อันนั้นมันคือประเทศของเขาเลย แผ่นดินเกิดของเขาเลย ถูกข่มเหงย่ำยีรังแกเปลี่ยนชื่อ รถสถานะจากประเทศมาเป็นจังหวัดเทศบาลตำบล อย่างเมืองจอมทองเมืองฮอด ก็กลายเป็นแค่อำเภอ ผมบอกเลยนะ ในความคิดลึกๆของคนทุกคนไม่มีใครชอบหรอก แล้วมันก็เป็นคลื่นใต้น้ำ ที่รอจังหวะให้รอวันปะทุ ถ้าไม่เชื่อลองถามคนทางล้านนาดูได้ ว่าเขาเคยคิดไหมว่าเขาเป็นคนไทย

นี้ละ เรียกว่าความรู้ นอกประวัติศาสตร์ ความรู้ในประวัติศาสตร์นอกตำราของจริง ไม่ใช่ความรู้ เเบบ อาณานิคม ความรู้เเบบ จำกัดให้รู้เฉพาะกลุ่ม

ภาษีที่เก็บได้ ทุกบาท จะถูกส่งไปที่ กรุงเทพ.ความเจริญต่างๆ จึงอยู่ที่กรุงเทพ.นักการเมืองไทยครับ ทำไมไม่ยกเลิกระบบการเก็บภาษีในปัจจุบันครับ ให้ทุกจังหวัดเก็บภาษีหารายได้กันเอง และบริหารกันเองครับ

ผมในฐานะนักประวัติศาสตร์ ดูและฟังคำบรรยายของ นักวิชาการสามท่านแล้ว ผมสรุปว่า ทั้ง ๓ ท่านมิได้สนใจเรื่องอิทธิพลของมหาอำนาจตะวันตกที่เข้ามาทำป่าไม้ในภาคเหนือของไทย และช่วงนี้อังกฤษยึดครองพม่าแล้ว อังกฤษทำป้าไม้ และมีแนวคิดยึดล้านนสเป็นส่วนหนึ่งพม่า และมีลูกน้องเป็นพวกเงี้ยว "นำโดยสล่าโปไชยและพะก่าหม่อง กับพวก ๓๐๐-๔๐๐ คน โดยปล้นสถานที่ราชการ ปล้นร้านค้าของคนไทยภาคกลาง(สยาม) ..รวมทั้งไล่ฆ่าคนท้องถิ่น(ขีดเส้นใต้หลายเส้น) สรุปคือคนอยู่เบื้องหลังกบถคืออังกฤษ อังกฤษใช้นโยบายสองหน้าไม่ว่าฝ่ายไหนจะกระทำสำเร็จหรือไม่ก็ตามอังกฤษได้กับได้ ผมฝากเรียน นักวิชาการ ๓ ท่านขอให้อ่านหนังสือ ของพระธรรมวิมลโมลี ๑๐๐ ปี เหตุการเงี้ยวก่อการจลาจล ปีที่พิมพ์ ๒๕๔๕ โดยเฉพาะบทท้ายๆ คดีปู่ผิว หรือแสนผิว ทำไม กงสุลอังกฤษจึงต้องมาเกี่ยวข้อง นวก.ทั้งสามคงเข้าใจ ในสนธิสัญญาเบาริง พ.ศ.๒๓๙๘ ที่เราเสียเอกราชทางศาล แสนผิวเป็นกบฎ พอคดขึ้นศาล รัฐบาลไทยต้องจ่ายเงินค่าทำขวัญให้ครอบครัวกบฎจำนวน ๗,๕๐๐ รูเปีย ที่เจ้าเมืองประหารแสนผิว และทำไม กงศุลอังกฤษต้องขอพระราชทานอภัยโทษให้พวกกบฎ หากไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง เพราะทำตามแผนของพวกตะวันตก พวกกบฎใช้ปืนไรเฟิล ได้ปืนไรเฟิลมาจากไหน? ผมว่านักวิชาการแนว Marx จากสำนักช้างแดง วิเคราะห์ปวศ.โดยใช้ทฤษษฎี ของMarx วิธีเดียว และอธิบาย ปวศ.ตามแนวคำตอบของMarx ว่าเป็นเรื่องส่วนกลางยึดอำนาจนั้น หาก ร.๕ ไม่ทรงปฎิรูป ตอนนี้ล้านนาเป็นส่วนหนึ่งของพม่า เมียนม่า ยากจนผู้หญิงต้องไปทำงานกทม.ผู้ชายขายแรงงานถกกดขี่ การนำทฤษฎีทางสังคมของMarx เพียงทฤษฎีเดียวมาวิเคราะห์ ปวศ.ไทย เสมือนตาบอดคลำช้างถูกแต่ไม่ถูกโดยภาพรวม หันไปมอง นักปวศ.ญี่ปุ่น เขามีระบบปกครองแบบไทยโบราณ และจักรพรรดิเมจิ ปฎิรูปการปกครองแบบรัชกาลที่ ๕ของไทย แต่นักปวศ.ญี่ปุ่นมิได้กล่าวหาโจมตีพระจักรพรรดิเมจิเหมือน นักปวศ.ไทยกล่าวหารัชกาลที่ ๕ผมฝากข้อคิดครับ

ตอนนั้นสยามมีอำนาจมาก การที่เจ้าเมืองแพร่ และเจ้าเมืองหัวเมืองเหนือ คิดแข็งเมืองนั้นก็เพราะ ผลประโยชน์ อีกทั้งภาษีที่เคยได้รับแบบเต็ม ๆ ก็ไม่เพียงพอ นี่ก็สื่อให้เห็นได้ว่า การรวมศูนย์อำนาจ ของสยาม ไม่เป็นที่พอใจ อย่างมาก เพราะเสียผลประโยชน์ และอำนาจใช่ความเป็นอยู่ของราษฏร์ ไม่

เห็นใจเจ้าเมืองต่างๆตอนนั้นจริงๆ........แต่ก็รักประเทศไทยของพวกเรา ขอขอบคุณที่เสนอข้อมูลเหล่านี้ ได้ความรู้มากค่ะ

ถ้าสยามบริหารดี ประชาชนอยู่ดีกินดีมีหรือล้านนาจะคิดกบฎ แต่นี่มันแร้นแค้นอยู่ทั่วมันจึงจนมุม

สยามรัตนโกสินทร์ ตั้งใจสร้างความอ่อนแอให้ทุกกลุ่มชาติพันธุ์ ด้วยการเก็บภาษี ดูดทรัพยากร เกณฑ์แรงงานไพร่ มาใช้เพียงในส่วนกลาง...แบ่งแยกแล้วปกครอง รัตนโกสินทร์เก่งเรื่องการรักษาอำนาจด้วยวิธีนี้ตั้งแต่อดีต จนถึงปัจจุบัน 🤣

ภูมิใจที่เกิดเป็นคนเมือง

เขาอยู่ของเขาดีๆมีคนมาตีเอาเขาเป็นเมืองขึ้นและรังแกเขาเขาจึงทนไม่ได้อยากอยู่แบบเดิมไม่ยอมและต่อต้านก็เลยกลายเป็นกบฏ ผมคิดถูกมั้ยครับ

เราเป็นคนแพร่แต่มีญาติอยู่เชียงตุงและสิบสองปันนาเยอะ เคยถามอุ้ยหม่อนว่าทำไมญาติถึงอยู่เชียงตุง จึงรู้ว่าสมัยนานมาแล้วตอนสยามขยายอิทธิพลมาล้านนา คนล้านนาบางกลุ่มอพยพไปเชียงตุง บางกลุ่มก็ขึ้นไปไกลถึงสิบสองปันนา

สุดยอด ประวัติศาสตร์ ขอบคุณทีมงานทุกท่าน เรื่องอดีตมีไว้ให้เรียนรู้ อยู่กับปัจจุบัน เพื่อเข้าถึงอนาคต

ผมในฐานะคนไทยคนนึงและเป็นนักศึกษา ภาควิชาประวัติศาสตร์ ในวันนี้ที่ข้าพเจ้าได้สอบไป ได้คำตอบอันประจักษ์แก่ใจแล้วสิ้น ขอบพระคุณครับ 🙏

นามสกุล ณ แพร่ จึงไม่ให้มีตั้งแต่บัดนั้น น่าเห็นใจคนแพร่มากๆ

เมืองแพรมีสิ่งที่เด่นที่สุด คือที่พำนักของเจ้าเมืองแพร่ ที่สวยที่สุดในประเทศไทยหรือ คุ้ม เจ้าหลวงเมืองแพร่

มายึดเขาแล้วเขาสู้ เอาอำนาจคืน แต่แพ้กลายเป็น กบฏ

อ่านเม้นท์ต่างๆแล้วก็ขำดี ภูมิใจชาติพันธุ์ตัวเองเป็นเผ่าโน้นเผ่านี้ คือชาติพันธุ์ตัวเองยิ่งใหญ่มาจากไหนก็ตาม ดูตัวเองดีกว่าไหมว่าปัจจุบันตัวเองเป็นอะไร ตอนนี้ถ้าคุณยังเป็นอะไรอยู่ คุณก็เป็นอย่างนั้น ตัวคุณมีความสามารถอย่างไร ก็เป็นอย่างนั้น ต่อให้คุณสืบสายมาจาก เจงกิสข่าน หรือ อเล็กซานเดอร์มหาราชด้วยเอ้า วันนี้สมมุติถ้าคุณเป็นข้าราชการระดับห้า คุณก็ยังเป็นข้าราชการระกับห้าเหมือนเดิม ประวัติศาสตร์เอาไว้ตอบสนองสันดานอยากรู้ของมนุษย์ ที่สมองพัฒนาไปมากมายจนมีความสงสัยสารพัดเรื่อง และบางครั้งประวัติศาสตร์ก็ช่วยให้คำตอบที่เป็นประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรมกับปัจจุบันและอาจจะในอนาคตได้ แต่ละเผ่าพันธุ์มันก็มีทั้งห่วยและเก่งปนอยู่ ไม่ใช่ว่าเผ่านี้เคยเอาชนะเผ่าโน้นแล้วแสดงว่า คนในเผ่าที่ชนะมีความเก่งกว่าเผ่าที่แพ้ทุกคน

ด้วยความโลภของสยามที่อยากได้หัวเมืองเหนือต้องการกดขี่คนเหนือแต่กับทำเหมือนตัวเองทำถูก ดูในฐานะที่เป็นลูกหลานคนล้านนาก็ไม่ชอบให้ใครมาปล้นฆ่าชาวเมืองเหนือของพวกกู ปล้นความอุดมสมบูรณ์ปล้นพยากรณ์ของพวกกู ยิ่งทุกวันนี้มีแต่คนอยากมาอยู่เมืองเหนือทั้งที่ไม่ใช่บ้านเกิดเมืองนอนตัวเอง

ป้ออุ้ยแม่อุ้ยฮาฮู้มาเมินละ เปิ้นอู้บ่าได้กั๋นบะดาย อู้อะหยั๋งนัก บะเดวคนต๋ามตางบ้านฮายังฮ้องตั๋วเก่าว่า คนเมือง และฮ้อง คนสยาม ว่า คนไทย

ได้ยินเสียงสะล้อซอซึง แล้วผมขนลุกและรู้สึกภูมิใจที่ได้เกิดบนแผ่นดินไทยล้านนา🙏

คนแพ้คือกฏบคนชนะเป็นเจ้า

เราภูมิใจในความเป็น..เทพวงศ์..ผู้มีอำนาจมากกว่าเป็นผู้เขียนประวัติศาสตร์.

ฉันภูมิใจที่ได้เกิดเป็นคนแพร่

ผมว่าเจ้าเมืองแพร่ใจเด็ดสุดละ

ได้รับรู้เรื่องราวในเขตลาวเฉียง(ลาวพายัพ)แล้วอยากให้ทางรายการทำเรื่องการรวมกลุ่มต่อต้านอำนาจรัฐของกลุ่ม"กบฏผู้มีบุญ"ในพื้นที่ทางอีสานในเขตมณฑลลาวกลาง,ลาวตะวันออกเฉียงเหนือ,ลาวกาว,ลาวพวนให้ได้รับรู้ในหลากหลายแง่มุมด้วยครับ

งานวิจัย dna คนท้องถิ่นส่วนใหญ่แต่ละภาค คนภาคเหนือdnaตรงกับคนจีนตอนใต้ ส่วนคนภาคกลางและภาคใต้dnaตรงกับคนมอญ-เขมร (ผสมdnaคนอินเดีย) ส่วนคนภาคอีสานตรงกับคนลาว -เขมร

ลุกขึ้นสู้เพื่ออิสรภาพครับ ชาวแพร่ และรวมถึงล้านนาทั้งหมด จงมีอธิปไตยและศักดิ์ศรีในตนเอง หยุดสยบยอมต่ออำนาจจากกรุงเทพได้แล้ว

อยากฟังเรื่องราวประวัติศาสตร์ทางภาคใต้แบบละเอียดบ้างครับ เหมือนประวัติศาสตร์ที่ขาดหายไป...ชุมพร ระนอง ภูเก็ต สุราษฎร์ นครศรีธรรมราช ตรัง พัทลุง สงขลา สตูล ปัตตานี ยะลา นราธิวาส

มาจนถึงทุกวันนี้คนล้านนาจะเรียกตัวเองที่พูดภาษาล้านนา(คำเมือง)ว่า คนเมือง และคนล้านนาจะเรียกคนสยาม(คนไทย)ที่พูดภาษาไทยว่า คนไทย

ผมมีเพื่อนเป็นสาวเมืองแพร่แท้ๆ ทัังครอบครับก็เครพรักสถาบันอย่างมาก งานศพในหลวงร.9ก็เหมารถมางานพระศพกันพูดคำเมืองกันน่ารัก ไม่เห็นมีความเชื่อแบบแบ่งสยาม-ล้านาให้เห็นตรงไหน น่าจะมีแค่บางกลุ่มคนที่ยังมีความเชื่อแบบตนไม่ใช่คนไทยอยู่แต่มีไม่มาก

ตอนต่อไป ควรเป็นเรื่อง "กบฏผีบุญ/กบฏผู้มีบุญ" ในดินแดนอิสาน แล้ว หละครับ 🤔 ขออภัยถ้าช่องนี้ทำเรื่องนี้ออกมาแล้ว 😊

คนแพร่ คนอื่นๆแม้กระทั้งคนเหนือด้วยกัน ชอบคิดว่าคนแพร่ชอบรุนแรง ผมไม่ใช่คนแพร่แต่อยู่ที่นั้นก็นานพอดู จึงได้รู้ว่าคนแพร่ดูจะรุนแรงจากคำพูด คนอื่นอาจจะไม่ชอบ แต่คำพูดเล่านั้นเขาพูดเรื่องจริง พอคนฟัง ฟังไม่เข้าหู เลยคิดไปว่าเขาชอบพูดรุนแรง แต่ไม่ใช่เลย เรื่องอะไรที่มันไม่จริงคนแพร่จะไม่พูด ที่เขาพูดมาจากเรื่องจริงที่เห็นๆกับตา ตนฟังก็เลยไม่ค่อยพอใจมั้ง แต่กับผมตอนอยู่ที่นั้น ก็แค่พูดกันในเรื่องจริงแค่นั้นเอง คนแพร่เป็นคนใจดี ผมเชื่อแบบนั้น

ตอนต่อไปขอเรื่อง “สงครามปราบฮ่อ”ด้วยนะครับ ❤❤❤

เป็นคนแพร่ และ เป็นคนเมืองลองครับ หัวเมืองฝ่ายเหนือคงคิดเห็นในทางเดียวกันทั้งหมดแต่คงไม่มีฝ่ายไหนกล้าออกหน้าชนเต็มที่ แต่ก็ภูมิใจที่ได้เรียนรู้และอยู่ในพื้นที่ แถมพอสืบแล้วบ้านของผมเองเป็นที่มาของแพร่แห่ระเบิดด้วย อดีตบ้านผมทำไม้มีช้างในการทำไม้ได้นำช้างไปรากระบิดขึ้นจากน้ำกลายเป็นแพร่เห่ระเบิด แต่ก่อนเอามาเป็นโอ่งใส่น้ำล้างเท้าก่อนขึ้นบ้าน ต่อมาได้นำไปถวายวัดเป็นระฆังจนถึงปัจจุบันครับ

ภูมิใจในความเป็นลานนา

เดี๋ยวนี้ทั้งสยามและล้านนาต่างก็เป็นคนไทยเหมือนกัน อยากเห็นคนไทยรักสามัคคีกันเพื่อปกป้องภัยจากต่างชาติ ถ้าไม่มีร.5 ป่านนี้ไทยคงตกเป็นเมืองขึ้นของชาติตะวันตกเหมือนพม่าที่จนป่านนี้ยังไม่สงบสุขเลย ขอให้เราช่วยกันปกป้องสถาบันชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์นะคะ

ได้ศึกษาเรื่อง #สิ้นแสงฉานแล้ว รู้สึกโชคดีแทนคนล้านนา ที่เจ้าบ้านนา เข้ากับสยาม มันมีผลดีต่อ ลูกหลานเหลนโหลน ของท่านในปัจจุบัน เสียดาย #สิ้นแสงฉาน ไม่ได้ฉายในไทย เข้ากับสยามยังดีกว่าอยู่ใต้ตีนพม่า ชีวิตคนสามเหลี่ยมทองคำ มันมีชะตาอยู่เท่านี้ ไม่พม่า ก็จีน ที่กุมชะตาชีวิตพวกเขา แม้กระทั้่งตอนนี้ ไมใหญ่ที่ไม่ใช่คนไทย เปนได้แค่ทำหาร กับแรงงานข้ามชาติ ส่วนคนไต ที่กลายเปนคนไทย มีโอกาสดีกว่า ฝั่งโน้น เทียบกันไม่ได้

ขอบคุณ​ค่ะ​ป้าชอบ​ฟังประวัติศาสตร์​มาก​ ป้าอยากจะ​รู้​ว่า​ทั่ว4ภาค​เข้ามารวม​ ที่เดีนวกรุงเทพ​ได้อย่าไร​ ตอนนี้ป้าเข้าใจแล้ว​ค่ะ​👏👍 ประชาชน​มีแต่​จนกับจน​ ไม่ว่าสมัย​ไหนต่อไหน​ ยิ่งสมัย​ 2566​ยิ่งรีดไถ​กันเป็นประวัติการณ์​มาก​เลย​ค่ะ​👀🙄จริงมั้ย​ค่ะ?​

สังคมคนมันเป็นเช่นว่านี่เหมือนกันทุกที่ ทุกแห่งบนโลกนี้ชาติพันธุ์ใหญ่ครอบครองดินแดนชาติพันธ์ที่เล็กกว่า ปลาใหญ่ย่อมกินปลาเล็ก แต่มันอดีตเป็นร้อยปีมาแล้วใครจะกลับไปแก้ไขอดีตได้นอกจาก ใช้เครื่องมือของโดราเอม่อน

ความแข็งแกร่งของสังคมแพร่ ทุกวันนี้ลูกหลานชาวแพร่ก็ไม่มีใครเป็นสลิ่ม ที่เป็นก็คือประชากรแฝงที่มีน้อยนิด

ทั้งจาลึก คำภีร์ใบลาน และบันทึกต่างๆถูกสยามเผาทิ้งหมดสิ้น และยังห้ามเรียนเขียนตัวหนังสือเมืองด้วย

ขอบคุณมากๆค่ะกับความรู้ในอดีด

พระอัฐิเจ้าพิริยเทพวงศ์อยู่วัดเชียงแมน เมืองจอมเพชร หลวงพระบาง ด้วยตอนท่านลี้ภัยไปอยู่ลาวๆตกเป็นของฝรั่งเศสแล้ว เจ้ามหาชีวิตให้ท่านมาอยู่อีกฝั่ง เจดีย์หรือกู่อยู่หน้าโบสถ์ อันเล็กนิดเดียว คนไทยน่าจะไปทำให้สมเกียรติท่านหน่อย หรืออัญเชิญกลับแพร่ ตอนท่านไปอยู่หลวงพระบางคงได้ไปสักการะกู่ของพระนางจิรประภามหาเทวี (เพ็ญพักตร์เล่นในหนังสุริโยทัย)เจ้ายายของพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช อยู่วัดมหาธาตุ ส่วนกู่เจ้าแม่ของท่านอยู่วัดโลกโมลี(ถ้าจำไม่ผิด)หลวงพระบางเช่นกัน ก่อนย้ายเมืองหลวงไปเวียงจันทน์

ประวัติศาสร์ก็คือประวัติศาตร์ครับทุกประเทศในโลกก็ไม่ต่างกันหรอกครับ ผมแค่มีความภูมิใจที่ทุกวันนี้เราไม่ต้องมาฆ่ากันรวมเป็นประเทศและเรียกชื่อเชื้อสายเหมือนกัน หลายประเทศที้ไม่ป็นแบบเราเขาไม่มีความสงบสุขเลย เพราะมัวเอาอดีตมาอ้างกัน แล้วมาแบ่งแยกเชื้อสายกัน ไทยเป็นประเทศที่สงบสุขที่สุดแล้วครับ ผมเคยไปเรียนต่างประเทศ บอกเลยบ้านเร่ดีที่สุดครับ อ่อผมก็คนเหนือนะ แต่อดีตก็คืออดีตครับผ่านมาแค่ให้เราได้รู้รากเง้าตัวเอง อย่างน้อยยังได้รู้ที่มาที่ไปของบรรพบุรุษเราครับ

เหตุก็คือผลประโยชน์ของแต่ละฝ่าย ซึ่งมีรายละเอียดมากมาย.. ถึงวันนี้ล้านนาก็เจริญกว่ารัฐฉาน,ล้านช้าง ร่วมสยามนั้นถูกต้องแล้ว

ทางฝั่งเจ้าหลวงเชียงราย ก็โดนยึดคุ้ม สมัยเจ้าหนานเหลา

ล้านนา อนาจักรที่น่าสงสาร เพราะถูกขนาบข้างด้วย อนาจักรใหญ่ๆ ทั้งสยาม และพม่า เวลาสู้รบก็โดนทั้งขึ้นทั้งล่อง ถ้าหากล้านนาไม่ได้อยู่ตรงกลางตอนนี้คงจะได้เห็นประเทศล้านนา อย่างแน่นอน และไม่ใช่แค่8จังหวัดภาคเหนือ แต่รวมไปถึง หลวงพระบาง ของลาว หล่าวก๋ายของเวียดนาม เชียงตุง รัฐฉาน ของพม่า และเชียงรุ้ง ของจีน 😊

เป็นคนเหนือแต่กำเนิด แต่รู้สึกโชคดีมากที่วันนั้นล้านนาอยู่กับสยาม เจ้าเมืองเหนือไม่ได้เก่งกาจอะไร บรรพบุรุษตัวเองก็มีเชื้อเจ้านาย แต่ก็เล่ากันมาตลอดว่าเจ้าเอาเมืองไปยกให้เขาเพื่อให้ตัวเองมีเกียรติมีศักดิ์ศรี ถ้าเจ้าเมืองเก่งจริงคงไม่อยู่กับเจ้านั้นทีเจ้านี้ที คนหนึ่งอาจจะคิดอย่างหนึ่ง อีกคนอาจจะคิดอีกอย่าง แต่ตัวเองรู้สึกดีมากที่ได้ไปอยู่กับสยาม

อดีตผ่านมานานแล้ว รู้แค่ปัจจุบันคนในชาติรัก และ เป็นหนึ่งเดียวกันครับ

ขอบคุณสำหรับความจริงนี้ครับ 🙂🙏

โห ตอบคำถามที่มีในใจไปหลายๆข้อเลย ดิฉันเป็นหนึ่งในลูกหลานคนลำปาง ภูมิใจที่ได้เกิดมาเป็นคนล้านนา ได้ความรู้อีกเยอะเลย ขอบคุณทีมมงานมากๆเลยค่ะ และจะเป็นกำลังใจให้ทีมงานต่อๆไปนะคะ

ทั้งบีบให้ลำบากทั้งต้อนไปรบน่าเห็นใจคนล้านนาที่สุด

ขอบคุณครับ.สำหรับข้อมูลดีๆๆครับ.

ขอบคุณครับ ที่ทำให้เรื่องนี้ชัดเจนยิ่งขึ้น

เนื้อหาดีครับ ...อยากฝากให้ทำเนื้อหาแฝงความดีที่ส่งเสริมให้คนเป็นคนดี มีอุดมคติ ทัศนคติทีึ่ดี แก่คนรุ่นหลัง สังคมเราจะอยู่ได้อย่างปลอดภัย....เราคนไทยด้วยกัน

ขอขอบคุณที่ทำรายการแบบนี้มา รายการดีมากครับ ได้ความรู้เยอะมากๆ

อยากให้ทำเรื่องเกี่ยวกับกบฏผีบุญทางภาคอีสานด้วยครับ เพราะผมมองว่ามีความคล้ายกับเรื่องนี้ ทั้งเหตุการณ์ สถานการณ์ในตอนนั้น แต่แทบไม่มีข้อมูลหรือหลักฐานจากทางอีสานเลย

สงคราม ไอโอ มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ที่เค้าต่อต้านก็เพราะความอยู่รอดของเขานะผมว่า...

ผมรู้สึกภาคภูมิใจกับคนเมืองแพร่…เคารพในการตัดสินใจนับถือในหัวใจของการเป็นนักสู้กับผู้ยึดครองสยาม(การล่าอาณานิคมรวมศูนย์)

รักรายการนี้

ผู้ชนะ..เป็นผู้เขียนประวัติศาตร์...คนถ้าโดนกดขี่แล้วทนไม่ไหว มันก็ต้องลุกขึ้นสู้!!!

รายการนี้ดีมากๆเลยครับ ได้ความรู้ ได้อิงประวัติศาสตร์ในหลายๆเรื่องของประเทศไทยและประเทศอื่นๆ ขอให้ทำรายการต่อไปเรื่อยๆน่ะครับ Fc รายการครับ