Im więcej podcastów o historii naszego regionu, tym lepiej. Bardzo ciekawa rozmowa.

Podziękowania za bardzo ciekawy wykład😊

Temat w Polsce zupełnie nieobecny, inaczej niż na Litwie. Prosimy o więcej! Piszę z ciekawości ale także by mieć jakieś narzędzia w dyskusji z Litwinami, bo oni zawsze chcą z nami rozmawiać o Żeligowskim i polskim ucisku

Świetny materiał. Szkoda tego Wielkiego księstwa...

I znowu rozmowa dzięki której dowiedziałam się o czymś o czym nie miałam pojęcia. Dziękuję bardzo.

Rewelacyjny materiał. Merytoryczność najwyższej próby. Głosy prowadzących prawdziwie radiowe😊. Przezabawna anegdota o "marzeniu filatelistów". Brawo. Aż żal, że ta godzinka juz minęła.

Bardzo ciekawe. Dziękuję. Proszę o więcej.

Serdeczne dzięki za interesujący odcinek.👍 👍 👍

Brawo! ❤

Bardzo ciekawe.

Bardzo fajny materiał. Pozdrawiam serdecznie z Węgier!

Bardzo dziękuję!

Bardzo ciekawa rozmowa, wielkie dzięki Panowie. 👍

Jak najwięcej dawnych historii prosimy.

Szkoda, że za moich czasów w szkole nigdy o tym nie uczono na historii i nie było o tym w podręcznikach i że dopiero teraz się dowiaduje o tym o czym dzisiaj było mówione w tym podcaście i szkoda, że nauczycielki historii nie uczyły historii by zainteresować tak jak tutaj, tylko jakieś daty i wydarzenia na szybko i nigdy nie tłumaczyły ani nauczycielki ani podręczniki o co w ogóle chodziło i dlaczego jakieś wydarzenie miało miejsce czy dlaczego coś się gdzieś działo i tego wielce szkoda

klasa!!!

Pana Stanislawskiego wyróznia przede wszystkim to, ze jest mistrzem mowy polskiej. Sluchalbym go nawet gdyby opowiadal o ksiazce telefonicznej z Radomia

Jestem warszawiakiem, ale należę do tej mniejszości swoich rodaków, która potrafi spojrzeć na historię własnego kraju nieco, jakby to rzec, bezstronniej, z pewną dozą empatii wobec sąsiadów czyli z pewną umiejętnością wsłuchiwania się w ich argumenty i racje. W przypadku Wilna racje wydają się być po stronie Litwinów, zarówno w kontekście argumentów wysuwanych przez Dmowskiego w Wersalu (odnośnie polskiego historycznego prawa do Gdańska), jak i w kontekście "metod" jakie stosowali emisariusze Piłsudskiego w negocjacjach z Litwinami, jeszcze wtedy gdy Piłsudskiemu rzekomo zależało na utworzeniu Litwy kantonalnej, ze stolicą w Wilnie, z trzema językami urzędowymi. Sporo na ten temat miał do powiedzenia litewski dyplomata Stanisław Narutowicz, brat naszego pierwszego prezydenta, który w tych negocjacjach uczestniczył. Dodatkowo pamiętajmy o tym, że zjawisko pt. "Polacy na Wileńszczyźnie" jest znacznie bardziej skomplikowane niż niektórym się wydaje i nieco przypomina zjawisko pt. "Niemcy na Opolszczyźnie po IIWŚ". Generalnie na początku XX wieku kryterium narodowościowym w tym regionie stał się język, a deklaracje narodowo-etniczne z końca XIX wieku strona polska skrzętnie pomijała i właściwie do dziś tamte dane marginalizuje. Nie zmienia to jednak faktu, że o ile Polska faktycznie miała tzw. historyczne prawa do Gdańska (miasta, w którym ludność polska z pewnością nie stanowiła większości), o tyle nie miała dokładnie żadnych historycznych praw do odwiecznej stolicy swojego wielowiekowego sojusznika. Wilno nigdy nie wchodziło w skład Królestwa Polskiego. Pierwszy raz w granicach Polski znalazło się... w XX wieku, w roku 1922. W Polsce jednak ludzie tacy jak ja zdają się być w mniejszości, a potem niektórzy Polacy dziwią się, dlaczego nasz naród jest tak nielubiany przez sąsiadów i właściwie przez wszystkich, którzy mieli z nim jakkolwiek do czynienia. Zresztą większość komentarzy poniżej też jest autorstwa ludzi, którzy, delikatnie mówiąc, nie zachwycają i którzy nadal chętnie by poniżali Litwinów. Odbiór tych treści przez praktycznie każdego przeciętnego Litwina byłby z pewnością negatywny. Na szczęście wśród osób wykształconych, mądrych i prawych, jest znacznie większe zrozumienie złożoności dziejów polsko-litewskich a ponieważ mówimy tu także o ludziach zacnych, to wiemy, że za tym kryją się dobre intencje, chęć okazywania sobie wzajemnie szacunku, zrozumienia, pojednania i zbudowania trwałych relacji dobrosąsiedzkich.

Bardzo dobry poziom nauki. Dziękuję bardzo❤

Świetna rozmowa, polecam

Zostawiam kropkę dla zasięgu. Oraz stawiam siedem dodatkowych słów dla ciebie ;-)

Cytat „wynikały kłótnie o to w jakim języku będzie nabożeństwo”. A Łacina ? Możliwie chodzi wyłącznie o język kazania ?

W XIX większość nacji zdecydowała o definiowania swojej tożsamości narodowej przez pryzmat etniczny, bądź etniczno-religijny. Pośród grup o splątanej historii i geografii musiało to prowadzić do konfliktów. Dlaczego przypadek polsko-litewski miałby być innym?

Może następnym odcinek mógłby być o Łemkach w drugiej Rzeczypospolitej

Ja uwazam ze watro tez zrobic podkast o zbrodni w Ponarach na drugiej wojnie gdzie Litewska Sauguma wynordowala 20 000 Polakow i 100 000 Zydow . O tym malo mowi sie w Polsce . A jesli juz taki podcast jest to prosze o tytul 😊

Józef Mackiewicz "Nie trzeba głośno mówić" Polecam.

43:43 Poczytałbym coś więcej. Coś ktoś?

Obiektywnie patrząc to "Zielone ludziki" załatwiły Wilno.

Jako mieszkaniec zachodniej Polski nigdy nie widziałem żywego Litwina ani nigdy nie wiedziałem o aż tak skomplikowanych stosunkach Polsko-Litewskich. Trochę kwadratura koła. Z daleka nie znając zaszłości Wilno powinno być stolica Liwy . W końcu stolicą Polski (Korony) była Warszawa ( wcześniej Kraków) a Litwy Wilno. Rozgrywki etniczno - ludnościowe zawsze bywają ryzykowne i nigdy nikogo nie zadowalają. Owoce tamtych czasów kładą się cieniem do dzisiaj .

Swoją drogą, ciekawe dlaczego ten Basanawiczjus nie wyjechał z Wilna, nie?

Polska mają rządzić Polacy a Litwa Litwini.

Jak narodom sie nie miesci w glowach ze ktos nie godzi sie na ich sposoby i uproszczenia - to jest.

Został zupełnie pominięte, że to samo rozpoznawanie się narodów na terenie Polski było w 100% finansowane przez Niemców, którzy również zapewniali działaczom narodowościowym, de facto agentom cesarstwa niemieckiego i austriackiego, pełny trening ideologiczny i organizacyjny. Smetona nigdy nie ukrywał faktu, że zwołał Tarybę i ogłosił nieodległość Litwy na bezpośredni rozkaz Paula von Hindenburga naczelnego dowódcę niemieckich sił zbrojnych na wschodzie. Również zostało pominięte, jest to chyba jedyny taki przypadek w historii, że Niemcy 9-10 (?) miesięcy przed zakończeniem działań wojennych wpłaciły Litwie odszkodowania wojenne z adnotacją, na utworzenie litewskiej armii. 75% populacji Litwy mieszkało na terenie Litwy Środkowej co oznacza, że Rząd Smetony na Litwie Kowieńskiej działał i opierał się na poparciu mniejszości Litwinów. Nawet i tam nigdy nie udało mu się przekroczyć progu 40%. Co ciekawe, statystyki litewskie nie podają ile osób uprawnionych do głosowania na Litwie Kowieńskiej brało udział w wyborach, są podawane jedynie dane %. Bardzo szybko, bo już w wyborach 1926 zorganizowanych przez rząd Smetony, jego rząd przegrał i przeją władzę w wyniku przewrotu wojskowego, dzięki któremu pod niemieckim nadzorem, nieprzerwanie sprawował władzę do roku 1940.

Szkoda tylko że nie powiedziano o analogicznych działaniach represyjnych strony Litewskiej.

Nowocześni Litwini mają przedziwną interpretację własnej historii. Po pierwsze jeszcze przed Jagiełłą ulegli w znacznym stopniu rutenizacji. Ponoć Polacy z Wileńszczyzny są spolonizowanymi (Biało)Rusinami. Gdy byłem służbowo około 10 lat temu na Litwie, rozmawiałem z Litwinem, który twierdził, że nie ma Polaków na Litwie a ci co są mówią lokalnym narzeczem. Po prostu przejaw okropnego nacjonalizmu.

Nie mogę słuchać usprawiedliwień żadnych Litwini poszli bardzo źle ale mam jakiś dystans osobiście zobaczymy jak to zagra dla braci Litwinów

@ 44:20 Za brutalnością litewskich działań w 1939 stoi fakt, że Rząd Smetany był dyktaturą, której istnienie od momentu powstania było całkowicie uzależnione od dobrego humoru Niemiec. Od 1918 Smetona realizował niemiecką politykę względem Polski, rok 1939 nie był tu żadnym wyjątkiem. W analizie brakuje wątku całkowitego uzależnienia Litwy Kowieskiej od polityki Niemiec co daje wypatrzony obraz sytuacji. Uzależnienie od Niemiec było tak ogromne, że jakakolwiek mowa o odzyskaniu przez Litwę niepodległości i konflikcie polsko-litewskim zamiast konflikcie polsko-niemieckim jest żartem w złym stylu.

Jesli Litwinom bylo zle w II RP, to mieli dobrze w ZSRR, podobnie jak Ukraincy w czasie wielkiego glodu, bo dla polskich panow za pieniadze pracowac nie chcieli. Ciekawe ze dzisiaj wola pracowac dla polskich panow niz dla skorumpowanych ukrainskich.

Litwini mają kompleks niższości wobec polskości, bo my jesteśmy dużym narodem o bogatej kulturze i historii pełnej chwały. Nie mamy sporów terytorialnych, jesteśmy razem w Unii Europejskiej, nasze lotnictwo broni Litwy w ramach NATO. Możemy słusznie oczekiwać od Litwinów poszanowania praw polskiej mniejszości na Wileńszczyźnie. Tak ja to widzę.

Ciekawy materiał doszło do konfliktu, Wilno słusznie stało się naszym miastem bo Litwinów było mało. Dobrze by teraz nie dochodziło do takich sporów!

A nie bylo tak, ze po upadku powstania styczniowego administracja carska swiadomie wspierala litewskie "przebudzenie", aby oslabiac kulture polska na kresach?

Mam chytry plan: 1. Ogłosić Rzeczpospolitą Czworga Narodów. 2. Przyjąć akt, w którym narody Polski, Litwy, Łotwy i Estonii wyrażają "niepohamowaną wolę" zjednoczenia. 3. Zażądać korytarza eksterytorialnego przez Królewiec. 4. Słuchać z satysfakcją darcia ryja ruskich troli.

Prowadzący często zaczyna od "no dobrze", chociaż dobrze nie jest.

Zupełnie o tym zapomniałem. Niezmiernie ważnym elementem, który praktycznie nigdy nie jest podejmowany przy omawianiu stosunków polsko-litewskich w okresie międzywojenny jest Unia Konstytucyjna z 3 maja 1791 r. Wszyscy koncentrują swoją uwagę na konstytucji, pomijając fakt, że w wyniku tej unii Litwa zrzekał się statusu autonomii i doszło do całkowitego złączenia się Litwy z Polską. Litwa stała się jednym z regionów Polski na takiej samej zasadzie jak Wielkopolska, Małopolska, Mazowsze czy Ukraina. Ziemie ukraińskie ponownie potwierdziły przynależność do Polski. Unia Konstytucyjna dawała Polsce prawo do odrodzenia się w granicach z 1772 r. Roszczenia terytorialne odradzającej się w 1918 Polski nie były bezpodstawne i nieuzasadnione.

Kuczem do zrozumienia zagadnienia jest to, że Liwa i Żmudź były dwoma oddzielnymi podmiotami politycznymi i narodowościowymi. Żmudzin używający języka żmudzkiego (dzisiejszego litewskiego) nie był Litwinem, a Litwin z językiem polskim i ruskim nie był i być nie mógł Żmudzinem. Żmudź była autonomią w ramach Wielkiego księstwa Litewskiego, miała oddzielny od Litwy rząd, skarb i wojsko. Dlatego na mapach zawsze była zaznaczana jako oddzielne od Litwy Księstwo Żmudzkie. Oficjalnym językiem Litwy od roku 1669 był język polski ze specyficznym akcentem i lokalnymi naleciałościami. W 1669 język polski nie wyparł dzisiejszego języka litewskiego (wówczas żmudzkiego), ale zastąpił język Ruski, który był oficjalnym językiem Litwy od przeszło 100 lat przed zawarciem pierwszej unii Polsko Litewskiej w 1385.

litwa dawniejsza to Białoruś. a tamci to zmudzini. a jak sie porozumiewali? po jakiemu. od kiedy jeat jezyk litewaski?

Ta unia do dzisiaj nam bokiem wychodzi. Będąc w Wilnie, cały czas trzeba wysłuchiwać jakie oni mają do nas pretensje. Cały szczęście, że teraz dzieli nas granica i oby tak zostało na zawsze.

Rzeczypospolita obojga narodów to polska i Ukraina i Białoruś czyli Litwa niema nic 2 współczesna Litwa bo to była Zmudz

Prawdziwa Litwa to jest Białoruś, Litwa to jest słowiański kraj! Musimy pamiętać prawdę historyczną!

Unia z Litwą była tak samo korzystna dla nas jak obecna polityka unii europejskiej. Litwa miała nóż na gardle, więc wzięła unię w 1569 co nas wciągnęło w wojnę z Moskwą. Do tego są głosy że zły Polak wykorzystywał biednego chłopa z Ukrainy i Białorusi. My Polacy mamy się jak zwykle biczować, bo komuś to na rękę. PS bo jak wiemy Polaka nie wykorzystywał bo Polak to był tylko Pan na włościach. Została u nas narracja bolszewików.

Litwini nienawidzą nas do tej pory.Przekonałem się o tym pracując z nimi w Anglii.Mówiły jaskółki,że niedobre spółki.

В ВКЛ жили прежде всего русины (более 90% населения) - предки современных белорусов и украинцев

I pominął pan w tej rozmowie dyskryminację Polaków na Litwie kowieńskiej

Jeśli Litwa nie zacznie respektować praw Polaków, wejdzie tam Rosja, a Polska nie kiwnie palcem.

Memelland a nie Kłajpeda!

Mały błąd, chyba mówicie o Żmuitach a nie litwinach 😅😅😅

Trudne sąsiedztwo.. coz oto istota problemu nacjonalizmu. Komunizm nie dzieli ludzi, bo idzie pod jednym sztandarem ludzkosci

Scholtz ich obroni😂😂😂