Panchatund Nararundmaladhar|पंचतुंड नररुंडमालधर | Prathamesh Laghate| Mugdha Vaishmpayan
#nandi #ganeshbhajan #mugdhavaishampayan
भरतमुनींनी आपल्या नाट्यशास्त्रात ‘नंदते यत्र देवतास नांदी इति उच्चते’, असं म्हटलं. जी आपल्याला श्रवणसुखाचा आनंद देते, जिच्या आत्मसमर्पण गायनाने देवता आनंदित होतात; ती नांदी. संस्कृत नाटकातल्या नांदीला मराठी रंगभूमीचे आद्यजनक विष्णुदास भावे यांच्या ‘सीतास्वयंवर’ या नाटकाने मराठी रंगभूमीवर येण्याचा प्रथम योग दिला. नांदी म्हणजे परमेश्वराची प्रार्थना. शंभूमहादेव, श्रीगजानन आणि वाग्देवी शारदा यांना वंदन केल्याशिवाय पूर्वीचं मराठी नाटक पुढे गेलंच नाही. ‘सीतास्वयंवर’ नाटकात जी नांदी सूत्रधाराने गायली, तिच्या ओळी होत्या-
पंचतुंड नररुंडमालधर पार्वतीश आधीं नमितों ।
विघ्‍नवर्गनग भग्‍न कराया विघ्‍नेश्वर गणपति मग तो ॥
कालिदासकविराजरचित हें गानीं शाकुंतल रचितों ।
जाणुनियां अवसान नसोनि हें महत्कृत्यभर शिरीं घेतों ॥
ईशवराचा लेश मिळे तरि मूढयत्‍न शेवटिं जातो ।
या न्यायें बलवत्कवि निजवाक्पुष्पीं रसिकार्चन करितो ॥
The song “Panchatunda Nararundamaladhara” is a nandi composed by poet Balvant (Annasaheb) Kirloskar in praise of Lord Ganesha. Nandi is sung before the starting of a play, as it is the norm to worship Ganesha before starting anything auspicious. It was written in late 19th century, so it is written in the sanskritic style of the time.