Gdy Polska odzyskała niepodległość tabor kolejowy PKP był wielką mozaiką wielu typów lokomotyw przejętych po zaborcach. Wiele z nich było bardzo starych, przestarzałych i mocno zużytych. Szybko oceniano że aby byli czym jeździć w ciągu 10 lat trzeba zakupić 2600 parowozów, aby zaoszczędzić uznano że Polska musi uruchomić produkcję lokomotyw. Po pierwszej wojnie światowej tory kolejowe w Polsce były w tragicznym stanie zniszczone przez logistykę Niemiecką. W dodatku były też tory szerokie 1524 mm. Potrzebny był parowóz który mógł poruszać się po torach gdzie maksymalny nacisk osi był mały oraz aby było go można eksploatować również na szerokim torze. Wacław Łopuszański doświadczony konstruktor lokomotyw kolei Rosyjskich zaprojektował parowóz Ty 23 który był bardzo udany. Nic dziwnego jego poprzednie dzieło Rosyjski parowóz serii E był najlepszym Rosyjskim parowozem towarowym i był koniem roboczej logistyki Rosyjskiej a potem sowieckiej w obu wojnach światowych. Parowozów było mniej ale były znacznie lepsze, w dodatku Niemcy musieli zapłacić reparacje wojenne po 1 wojnie światowej. Polska dostała za to wiele Niemieckich parowozów więc sytuacja się trochę poprawiła. Niemcy szykując się do wojny zaprojektowali parowóz serii BR 50. Szybko powstała jego wersja wojenna wprowadzona do produkcji zanim wojna się zaczeła. Nazwano je serią BR 50ÜK i składały się z 1000 części mniej oraz zamiar 3 ton metali kolorowych tylko 150 kg. Byli z nich zadowoleni do Barbarossy gdy ukazało się że na mrozie zamarzają:( Polskie zdobyczne Ty 23 ratowały logistykę bo mróz był im nie straszny. Dopiero w 1942 Niemcy wprowadzili swój koń roboczy logistyki parowóz serii BR 52 a gdy wprowadzano nieszczęsną Panterę do służby BR 42 gdy zapotrzebowanie na stal pancerną poszybowało do góry i BR 52 przestały sobie radzić aby nakarmić przemysł i front. Sowieci cenili Polskie parowozy Ty 23 i wojenne parowozy Niemieckie serii BR 52 oraz BR 42. Nasze Ty 23 tak się spodobały że zapomnieli je oddać po wojnie. A każdy parowóz który został zbudowany w Polsce na terenie zajętym przez Sowietów trafił do Sowieckiej logistyki. Po wojnie wiele Niemieckich parowozów wojennych zostało zmagazynowanych i utrzymywanych w stanie zdatnym do pracy aby mogły poruszać się po torach w Europie celem eksportu ruskiego miru na zachód. W Polsce zbudowano olbrzymią ilość węglarek które zaprojektowano tak aby mogły pracować jako platformy do przewozu czołgów. Wymiary czołgów czy bwp są ograniczone skrajnią kolejową aby czołg na wagonie mógł pokonać tunele wiadukty i mosty. A jego masa też nie może być za duża. Dopuszalny nacisk osi w Polsce to 20 ton a na głównych liniach kolejowych 22,5 tony. Masa własna platformy to 20. Amerykanie mają lepiej tam nacisk wynosi 30 ton ale linia kolejowa jest bardzo szybko niszczona. 6 osiowe wagony znów bardzo szybko niszczą tory na łukach i dlatego nie są popularne. Kolej to bardzo ważny element systemu kiedyś i dziś.

Ten kanał całkowicie odmienił mój sposób myślenia o II wojnie światowej. Perełka.

Do 1939 roku wszystkie pociągi towarowe przejeżdżały przez Dworzec Główny w Krakowie. Dopiero Niemcy w czasie wojny zbudowali tzw. "małą obwodnicę kolejową" która jest do dzisiaj użytkowana.

To chyba jeden z najważniejszych, najbardziej rozjaśniających sytuację odcinków👍

W końcu ktoś poruszył ten temat, bo jak słyszę, że Niemcy przegrali, bo 'generał zima' albo ,że sprzętu zabrakło to już mam dosyć. Szef logistyki niemieckiej poinformował dowództwo, że ofensywa musi się zakończyć w ciągu maksymalnie 3-4miesięcy(wojny manewrowej), bo na tyle wystarczy paliwa. Halder - szef sztabu obiecał Hitlerowi, że w 3 miesiące będzie po sprawie - dlatego Hitler się zgodził. Po upływie tego czasu wszystko stanęło a niemieccy generałowie zaczęli zwalać na Hitlera ,że to jego wina, bo nie pozwala im na dalsze prowadzenie wojny manewrowej na szeroką skalę tzn taką ,która wcześniej zapewniała im zwycięstwo. Wtedy Hitler podobno powiedział "Moi generałowie zupełnie nie rozumieją logistyki! Zapasy ropy się skończyły. Blitzkrieg się skończył. " Dlatego Hitler naciskał aby głównym celem ofensywy było południe i roponośne złoża, ale Halder jak zwykle był mądrzejszy.

40:29 Ten fragment jest dedykowany naszym decydentom, którzy chwala się ile to kupili haubic, czolgow z Korei czy Himarsow.

zdecydowanie najlepszy kanał o tematyce II WŚ, szkoda że mało porównywalnej treści o I WŚ

Teraz już przynajmniej wiem,z jakich doświadczeń korzystała moja mama -zawsze się zastanawiałem,czy szykujemy się na wakacje czy do inwazji🤔

I tego tematu oczekiwałem. Jest jeden z najważniejszych składników Systemu! 👍

Bardzo się cieszę, że kiedyś przez przypadek do Panów trafiłem. Masa ciekawych, niekoniecznie skomplikowanych, ale kluczowych dla przebiegu wojny, tematów jak dziś to coś czego szukałem. Zresztą nawet gdybyście robili podcast jakoś inaczej, w sposób mniej mi odpowiadający, to nie da się przejść obok ogromu Panów wiedzy i łatwości jej przekazania! Dziękuję za każdy odcinek i czekam z niecierpliwością na kolejne. 💪

Jest na jutubusiu taki stary materiał o Niemcach i ich logistyce, który wszystko fajnie tłumaczy. Generał "Mróz", czyli Niemcy pod Moskwą w 1941.

Podobno (tak twierdzi AI) mamy 3 300 wagonów towarowych. Średni wiek grubo powyżej 30 lat. Czyli gorzej niż w 1939 r. Zero logistycznych brygad odtworzeniowych (budowa i naprawa lotnisk/lądowisk, mostów, linii kolejowych i energetycznych). Zabawa jest o tyle ciekawsza niż w 1939 r., gdyż w tamtym czasie połowa Polaków mieszkała na wsi. W wiejskich domach był piec chlebowy, a obok domu kurnik, chlewnia, obora, studnia i ogród często z sadem. Ci ludzie byli niemal samowystarczalni. Przy kamienicach w mieście była studnia (abisynka), gotowanie i ogrzewanie paliwem stałym. W czasie W nawet gałęziami, lub meblami. Dzisiaj atak bombami grafitowymi na linie energetyczne, to koniec wody pitnej w mieście. Koniec spłukiwania nieczystości. Koniec gotowania, prania, ogrzewania. Koniec zapasów po dwóch ,trzech dniach (lodówka). Koniec zakupów -bez oświetlenia, kas fiskalnych, lodówek, alarmów, kamer...nikt nikomu nic nie sprzeda. Sieć kolejowa od kilku dekad leży i kwiczy (wybaczcie). Tabor kolejowy, to muzeum o kilka jednostek (zer) za mały. Kiedyś były parowozy, bazujące na polskim węglu. Dzisiaj spalinówki , potrzebujące obcej ropy (bo polski rolnik jest wyłączony z produkcji bio paliw , a polski przemysł chemiczny z produkcji ropy z węgla), Mamy sporo ciężarówek, tyle tylko, że zupełnie nie nadają się na wojnę. Operowanie na pierwszej linii, to odporność p-minowa i balistyczna. To ogrzewanie (krew, osocze, żywność, ranni z hipotermią i we wstrząsie). Systemy ochrony przed bronią zabronioną np. fosforową. Ochrona przed bronią ABC. Ochrona przed bronią termobaryczną. Specjalne systemy wentylacji...wyciągarki, chrapy do brodzenia, systemy rozpraszania widma termicznego, samodzielne systemy gaśnicze (w tym kół)...i wiele, bardzo wiele innych. My od 30 lat nawet nie zaprojektowaliśmy jednej przyzwoitej ciężarówki wojskowej (a bazujemy w większości na nigdy nie modernizowanych Starach 266). Nasza zdolność budowania wydajnych mostów powietrznych jest bardziej niż iluzoryczna. Przykład - jeden kontener morski ,to ok 300-350 pocisków artyleryjskich kalibru 155 mm. 1000 kontenerów to odpowiednio ,między 300 000-350 000 szt. To daje poniżej 10 000 strzałów dziennie. Aby prowadzić walkę na poziomie narzuconym przez Rosję w Ukrainie (50 000 pocisków dziennie) potrzebny jest most o wydajności niemal 6 razy większej. Do tego dochodzą pociski balistyczne, manewrujące, artyleryjskie innych kalibrów, amunicja małokalibrowa, zaopatrzenie, części zamienne i tysiące innych materiałów... Polska logistyka musi to odebrać z sanktuariów (lotnisk i portów będących za linią zasięgu rażenia n-pla. Nasi dziadkowie mieli furmanki, a my jesteśmy w czarnej (...).

Tydzień czas zaczynać!

Rzadko komentuję, więc chociaż raz muszę to napisać: wasze podcasty są świetne! Bardzo za nie dziękuję i mam nadzieję, że wsparcie dla was i wasze zasięgi będą rosły.

Brawo za ten odcinek Panowie, kapitalnie przedstawione. Dziękuję.

Zgadza się: to zaopatrzenie decyduje o losach wojny. Ale o tym się nie mówi. A zaopatrzenie bez gospodarki nie istnieje.

Świetny kanał. Co do zasady obowiązkowy każdy odcinek

Kapitalne te podcasty, wczoraj kanał znalazłem i z 10 już odsłuchałem.

Dobry program.Widziałem na własne oczy. Pare dni przed wybuchem stanu wojennego (19 lat) rozładunek eszelonu w Borne Sulimowo.. Widok niesamowity czołgi ,wozy piechoty Urale Ził, Gaz. Rozładowali to w ciągu godziny , Czołgi , BWP obracały się na platformach i zjeżdzały na platformę ,potem bramy otwarte i w las.

Mało kto zauważył że w okolicach Łodzi formujemy trzecią brygadę logistyczną, a bataliony logistyczne w dywizjach będą rozwinięte do pułków. Oczywiście jeszcze kolejna brygada logistyczna też by mam się przydała.

Jak to mówią: "Logistyka nie jest wszystkim. Ale wszystko bez logistyki jest NICZYM".

Tak, wojna to system... A ja się cieszę że systematycznie umieszczacie nowe odcinki👍👍👍

Jeden z moich ulubionych podcastów, słucham za każdym razem jadąc autem zamiast radia :)

Kocham Wasze podcasty. Dziękuję za miłe chwile, które spędzam słuchająć Was.

To, jak ważną sprawą była logistyka, niech świadczy fakt, że w "Sztuce Wojny" Sun Tsu, co rusz jest o niej mowa, już od pierwszego rozdziału.

Jak zwykle 👏👏👏 zacząłem od aktualności, a teraz odsłuchuję odcinki wstecz 👍

Chevrolet G7103, konwój Red Ball Express, Francja 1944

Polecam zainteresowanym "Żywiąc wojnę" Świetna książka o logistyce wojennej :-)

Logistyka to podstawa, świetny podcast 👍.

Świetny materiał. Dziękuję i pozdrawiam 😊

Powiem tak: Jak byłem Małym chlopcem był Wołoszański, a teraz mam Historie Realna i bezwzględnie Podcast Wojenne Historie ....Was się powinno na lekcjach Historii puszczać :D

Świetny pomysł więcej takich tematów, logistyka i może taktyka (np. wojsk pancernych) planowanie działań operacyjnych jak to wyglądało na co się zwraca uwagę. O strategi już kilka filmów niesamowitych daliście.

Jak zwykle doskonały odcinek. Przy okazji to czy był odcinek o tym jaki bałagan i wewnętrzne walki były u Niemców w kwestii transportu kolejowego? A jeśli nie to czy będzie można liczyć na coś o tym w przyszłości?

Standardowo zajebisty odcinek🤷‍♂️

Bardzo dobry odcinek. Dziękuję.

Wow, super odcinek. Najbardziej sobie cenię właśnie takie odcinki analitycze pokazujące obrazek z większej perspektywy

Jak zwykle dobry material dla ludzi co interesują się historia II w ś

Super odcinek,dzięki !!!

Rosyjska mądrość ludowa głosi, że w kraju nie wolno budować dróg, bo jak będą drogi, to po tych drogach przyjdzie wróg.

Jak zwykle słuchałem z prawdziwą przyjemnością

Świetnie materiały 👏

Bardzo dobre-super

co jak co ale uwielbiam wasze podcasty puszczam je sobie podczas grania albo tak o sobie

Moglibyście dodawać więcej fotek np.jak HBC.nawet 3 h podcastu słuchałoby się lepiej ze zmianą tła. Materiał git.pozdrawiam

Więcej takich odcinków o logistyce 👌🚀

Dziękuję

Najlepszy odcinek

Trafiłem na was teraz. Zostawiam sub. Pozdrawiam cieplutko.

Niesamowite

Skoro już zahaczono o logistykę wojsk japońskich to może odcinek o Tokyo Express

Kolumna transportowa o wydajności 70 000 TON/dziennie, oznacza przepustowość na poziomie 25 mln 550 tys. TON/rocznie. Gdybyśmy użyli samochodu marki Tatra z podwoziem 12/12, lub lepiej 14/14 o ładowności 100 Ton, to potrzebujemy DZIENNIE 700 ciężarówek. Wojna współczesna, to wielokrotnie większe nasycenie techniką (paliwo, części, amunicja), czyli czyli przynajmniej kilka razy więcej na jednym kierunku operacyjnym (a uwzględniając partyzantów, ostrzał rakietowy, ataki lotnicze, sabotaż lokalsów /cukier do baku, poprzebijane opony, odwrócone brony na drogach itd./ to minimum 10 razy więcej). 7 000 ciężarówek dziennie razy 10 (ciężarówki po kilku dniach teoretycznie powinny wracać) razy wartość takiego zestawu. Ile w Polsce jest mostów drogowych o nośności ok 140 ton ?! Co jeżeli bezpieczne porty będą dopiero gdzieś w Portugalii, Grecji, albo (optymistycznie) w Hiszpanii (pociski Ch-101 /znane jako Kh-101 , lub X-101 o zasięgu od 4500 km do nawet 5500 km). z 400-600 km nagle robią się tysiące. Atak na kolej można przeprowadzić nawet w oparciu o Google Maps (stałe punkty). Pozostaje lotnictwo transportowe i szlaki drogowe. Z 70 tys. ciężkich ciężarówek ,nagle potrzebnych jest 700 tys. Ogołocenie z cywilnych pojazdów cywilnej sieci transportowej, oznacza załamanie gospodarki (stanie produkcja wojenna). Tatra 14/14, ważąca pewnie sporo powyżej 100 TON, przebijająca się przez błoto rasputicy (okres w którym zmarznięta na kilka metrów ziemia zaczyna rozmarzać, śnieg się topi i intensywnie pada) ,to widok sam w sobie ... wyjątkowy (lekkie czołgi 42-45 TON toną). Nasza kolej to jakiś dramat - średni wiek platform i wagonów towarowych dobija do 40 lat. Infrastruktura niedofinansowana od...80 lat. Liczba sprawnych wagonów towarowych, to jakiś żart. Oglądaliśmy manewry Dragon-24. Niecałe 3000 ludzi przeprawiało się przez Wisłę ...3 dni. Król Jagiełło budując most pod Czerwińskiem , musiałby przecierać oczy ze zdumienia. Król wybudował 500 m przeprawę przez Wisłę w pół dnia i w dwa dni przerzucił przez rzekę największą armię lądową europejskiego średniowiecza, z taborami, armatami i innymi ciurami obozowymi....a nie było to 3000 ludzi. Tyle, że było to ...600 lat temu. Cóż...

teraz jeszcze o jednostkach remontowych w dywizjach pancernych i lotnictwie i proszę o więcej zdjęć w temacie

Fajnie się słucha. Mimo pewnych niedociągnięć.😊

ciekawe i potrzebne........

Mam nadzieję ze ten material otworzy oczy wielu ludzia.

Od razu okejka leci. Miodzio odcinek

Jak zwykle bardzo dobry odcinek a Norbert już odzyskal swoj głos

Super przdstawione fakty. Dużo więcej się dowiedziałem z kilku odcinków niż z lekcji historii. I z tych kilku odcinków uważam że plany Hitlera byly możliwe do zrealizowania. Zgubiła go pewność siebie i zachłanność ponieważ gdyby zatrzymał się na Austrii, Czechach i Polsce i dal sobie kilka lat na odbudowę to mógłby skutecznie zaatakować zachód lub ZSRR.

Świetne opracowanie.....od tego powinna zaczynać się edukacja o wojnach.

Pozdrawiam!

Logistyka , to nerw armi. Potrzeby logistyczne armi ukraińskiej na czas ofensywy , doskonale opisał i wyliczył na kanale Wolski o Wojnie Pan pułkownik Lewandowski. Te liczby o których on tam mówi dają obraz potrzeb logistycznych armi w natarciu.

Świetna metafora. Kiedyś dyskutując z pewnym Anglikiem o wrześniu 39 (ma sporą wiedzę, a dodatkowo polonofil taki :) ), się gimnastykowałem z tą klęską i jej etapami (zaznaczam. Daru streszczenia się mi poskąpiono… :) ), a wystarczyło nawiązać do układów mięśniowego i krwionośnego z lekkim ukłonem w kierunku oddechowego i streścić w dwóch wyrazach: mięśnie-arterie ;)

Dla zasięgów:)

Porównanie z cysterną, która wiezie 10 l paliwa a spala 30 l - to jednak gruba przesada. Tak to nawet furmanka nie działała, choć już bliżej by jej było do takich "przepałów", jako że koń, zjadający dziennie te 15 kg paszy i biorący je z furmanki o ładowności 300 kg - po 10 dniach jazdy do celu i 10 dniach powrotu akurat zżarłby calusieńki ładunek i okazał się (on i woźnica) darmozjadem. To dlatego w wiekach sprzed epoki parowozu wyłącznie wodą wożono towary masowe na większe odległości. Inaczej, co łatwo policzyć, cena takiego powiedzmy zboża (a inna masówka była zwykle jeszcze tańsza, czyli mniej opłacalna w transporcie) cena zboża rosła w ciągu jednego dnia (czyli góra 20 km jazdy po paskudnych gruntowych drogach) o te 15/300. A konkretnie - ze 2-3 razy bardziej, bo przecież opłatę w naturze brał nie tylko koń, ale też woźnica no i właściciel wozu (ewentualnie i konia). No ale to już dygresja nie dotycząca wojny i ciężarówek - państwowych. Otóż taka ciężarówka zwykle przewoziła po ruskiej drodze do 3 ton ładunku (lepsza - jak późniejszy Studebaker bo to jednak nie były autostrady, gdzie tenże mógł i 5 ton zapakować na skrzynię a nie terenowe 2,5 tony). Spalanie Studebakera - tak około 40l/100 km. Pewnie w Rosji więcej, bo znów - podłe, nieutwardzane drogi. No ale licząc i po radzieckie "sto na sto" - wóz, który by dostarczał benzynę z Brześcia na odległy o 600 km front, tankował w beczki czy cysternę te 3000 litrów i spalał 6x100 (względnie pomnożone przez 2, licząc że wraca pusty i ten kurs jest bezproduktywny ekonomicznie). Czyli - spalono 1200 l by dostarczyć wojskom 3000-1200=1800 litrów. Przy spalaniu jak w normach podanych dla Studebakera (nie wiem, jakich dróg dotyczą) - spalono by 40% powyższej liczby, czyli niecałe 500 l a dowieziono 2500. To już lepiej wygląda. Ale nawet przy normie "sto na sto" nie jest aż jak w rakiecie kosmicznej, czyli że by gdzieś przewieźć 1 kg trzeba zużyć 3 kg. Choć wyzwanie, jak widać, potężne i o ile na te 600 km jeszcze wysłanie cysterny samochodowej ma jakiś sens, o tyle pod Moskwę (900 km od okolic Grodno-Białystok) czy pod Kazań (1600 km) następowały "efekt furmanki" czyli że cysterna wszystko co zatankowała, zużyłaby na jazdę tam i z powrotem, ani kropli paliwa nie dostarczając biednemu Wehrmachtowi.

Mój ojciec był paniewagen. Niemcy porwali go z wsi Jabłeczna nad Bugiem i porzucili pod Moskwą.

Logistyka, logistyka, logistyka - ten wygrywa, który lepiej sobie z nią poradzi

Super Temat Logistyka to Warunek Wygranej !!!!

Ciekawy odcinek, ale przydal by się jakiś o walkach na Pacyfiku, bo ten teatr walk coś rzadko jest poruszany

W 18:54 na pewno chodzi o konsternację, a nie o konstatację?

zawsze mnie zastanawia dlaczego Niemcy przed Barbarossa nie zainwestowali w lokomotywy i wagony szerokotorowe, zamiast przekuwać tory na normalnotorowe? przed wojną na granicy mieli punkty przeładunkowe towarów z ZSRR, po zakończonej wojnie mogli zacząć przekuwać oraz budować Breitspurbahn, od Berlina do Moskwy

Powtórzę się - choć niektórych to nudzi do nudności: - powinno się Was włączyć do programu nauczania w szkołach. Przecież takie audycje jak ta otwierają oczy (nie mówię o swoich oczach - dla uważnego słuchacza PWH treść dzisiejszego odcinka nie była jakaś rewolucyjna). Dzięki.

Fajne

Czy można zrobić kilka odcinków poświęconych logistyce dla danej kampanii? Ciekawy odcinek, ale ze względu choćby na ograniczenia czasowe trudno zrozumieć koncepcje logistyczna poszczególnych stron

"Armia maszeruje brzuchem" Napoleon Bonaparte

Niespodzianka!

Kiedyś przeczytałem takie dobrze wyjaśniające sytuację zdanie, że w 1944 roku na froncie zachodnim niemcy przegrywali szybciej niż alianci byli w stanie wygrywać...

Czyli jak rozumiem przyjęcie obrony pozycyjnej na linii wielkich rzek w 1939 pozwoliło by nam lepiej przygotować własną logistykę przy jednoczesnym wydłużeniu linii komunikacyjnych Niemcom?

To pokazuje mi historie całkiem inna niż do tej pory

💪🏻

Jest podcast o logistyce wehrmachtu😊😊

Dlatego powtarzam że stać nas na użytkowanie od 400-600 czołgów i koniec. Podobnie jeśli chodzi o prostą holowaną haubicę - maksymalnie kaliber 105 mm inaczej personelowi kręgosłupy siądą. Wyszkolenie, paliwo, amunicja, remonty. Przykładowo remont samolotu bojowego kosztuje 1/3 ceny samolotu nowego.

ok. 5:00 - a jak wygląda udział (i miejsce) transportu lotniczego w łańcuchu logistycznym ?

Dzień dobry PANOWIE w deszczowy Poranek

❤

👍

A logistyka pod Grunwaldem? Suszyli mięso kilka lat wcześniej na ten jeden dzień mordobicia.

Wszystko bez logistyki jest niczym

💣👍

Przykre, że dalej w Polsce tak bardzo decydenci nie doceniają tego aspektu działającej sprawnie armii. Choć tego jest znacznie więcej, jak choćby widzenie tego, że cywile też muszą być częścią systemu obronnego państwa, a także zaplecze naukowe.

Temat logistyki 2wś nadal aktualny w czasie popularnosci tematu wiosennej kontrofensywy wiadomo kogo

Nie "skonsternowali" a "skonstatowali".

Niemcy to chyba "skonstatowali", a nie "skonsternowali"? 😉 Odcinek jak zwykle ciekawy 👍

Może będzie kiedyś odcinek o waffen ss

w tym odcinku co chwilę 'Niemcy skonsternowali, że .. " co pan chciał powiedzieć panie Norbercie ??? - słownik języka polskiego PWN definiuje: skonsternować «wprowadzić kogoś w konsternację» skonsternować się 1. «poczuć się zakłopotanym» 2. «wprawić się wzajemnie w stan konsternacji» Jakoś do kontekstu nie pasuje "Niemcy się zakłopotali.." - Do kontekstu pasuje "zorientowali sie" lub synomimy. Rozumiem że "Niemcy skonsternowali" brzmi ozdobnie, ale zaczyna mówić Pan we własnym narzeczu, niekoniecznie zrozumiałym dla polskich słuchacy.

warunki pogodowe wolywaja na latwosc transportu. wiemy to nawet dzis. wiec zima wplynela na powodzenie barbarossy.

👌

Hmm logistyka i bitwy to jak volt i amper porazi tylko gdy oba są na miejscu 😏

70 tyś polskich kawalerzystów atakujących w 1939 lokomotywy i kolumny transportowe to by bylo to. Jak Lisowszczycy. Wątpię żeby coś na ten front dojechalo

SKONSTATOWALI, a nie "skonsternowali".

fajne sam nagrywam o gierkach, oceń