Do badania przezroczystości wody wykorzystywany jest krążek Secchiego.
Użycie tego prostego przyrządu pomiarowego zapoczątkował włoski astrofizyk Pietro Angelo Secchi, który wykonywał pomiary na Morzu Śródziemnym już w 1865 roku!
Krążkiem Secchiego możemy wykonywać pomiar „przezroczystości pozornej” wody, czyli głębokości, na jakiej ginie on z pola widzenia.
Do badania przezroczystości wody morskiej używany jest krążek z białą tarczą o średnicy 30 cm, o powierzchni matowej. Krążek powinien być zawieszony na nierozciągliwej linie, wyskalowanej co 1m. Dwa pierwsze metry mogą być wyskalowane z jeszcze większą dokładnością np. co 10 cm. Ważne, aby do krążka był przyczepiony metalowy balast, który będzie go stabilizował i ułatwiał pionowe opuszczanie krążka w wodzie.
Badania przezroczystości wody prowadzone przez dłuższy okres czasu powinna wykonywać ta sama osoba o tej samej porze dnia.
Parametr przezroczystości wody jest bardzo często mierzony podczas badań oceanograficznych. Nie istnieje jednak jedna uznana metodologia pomiarów krążkiem Secchiego, ani norma określająca jego zastosowanie. Spowodowane jest to różnymi celami, do jakich stosuje się to narzędzie oraz z różnicami konstrukcyjnymi samego krążka dla różnych rodzajów akwenów.
Na przezroczystość wody wpływa m.in. obecność planktonu. Szczególnie łatwo obserwować to zjawisko w upalne, letnie dni, kiedy pojawia się szczególnie dużo fitoplanktonu, czyli drobnych roślin. Słyszymy wówczas o zakwitach fitoplanktonu. Każda zawiesina, która pojawia się w wodzie ogranicza widoczność, powodując większe rozproszenie światła. Inne czynniki mające wpływ na przezroczystość wody to:
- pora roku, pora dnia co wiąże się z kątem padania promieni słonecznych;
- dopływ materii wraz z rzekami - blisko ujść rzek przezroczystość wód będzie dużo mniejsza niż w wodach otwartych;
- zanieczyszczenia wód , gdzie wraz z rzekami lub bezpośrednio do morza mogą przedostawać się np. metale ciężkie (rtęć, kadm, ołów), ścieki komunalne i przemysłowe.
W odcinku 19 „Przezroczystość wody” serii Niepodręcznik Oceaniczny przedstawiono pomiar z wykorzystaniem krążka Secchiego w porcie jachtowym w Gdyni. O przezroczystości wód opowiada Magdalena Domańska z Akwarium Gdyńskiego MIR-PIB.
#NiepodręcznikOceaniczny to oddolna inicjatywa, którą wraz z Instytutem Oceanologii PAN, Sopockim Towarzystwem Naukowym i Today We Have rozpoczęliśmy w 2020 roku.
Tak powstała seria, której kolejne odcinki wspólnie tworzymy nadal!
Gościmy tu osoby, którym bliska jest troska o środowisko naturalne: naukowców, edukatorów, nurków, aktywistów.
Wszystkie dotychczasowe odcinki znajdziesz na: oceanliteracy.pl/category/nie...