สำหรับอาการสะอึกภาษาอังกฤษเรียกว่า Hiccup ทางการแพทย์เรียกอาการสะอึกว่า Singultus อาการสะอึกเกิดจากการทำงานของกระบังลมและกล้ามเนื้อในการหายใจที่อยู่ระหว่างซี่โครงต่างๆ เรียกว่า intercostal muscle หดเกร็งกระทันหันทำให้สะอึกได้ มีหลายสาเหตุส่วนใหญ่เป็นสาเหตุจากระบบประสาททั้งหมด เช่นมีอะไรไปก่อกวนเส้นประสาทต่างๆ (ถ้าการสะอึกหยุดเองภายใน 2 วันหรือ 48 ชั่วโมง ไม่จำเป็นต้องตรวจหาสาเหตุ แต่ถ้าเป็นเกิน 48 ชั่วโมง เป็นๆหายๆ เป็นเรื้อรัง ควรต้องตรวจหาสาเหตุ เพราะอาจมีสาเหตุบางอย่างที่จำเป็นต้องได้รับการแก้ไข) #ตอนที่1

สาเหตุที่พบได้บ่อยคือ 1. เส้นประสาทที่เกี่ยวข้องกับการกลืน เรียกว่า Vagus Nerve เป็นเส้นประสาทที่ควบคุมรับความรู้สึกทางเดินอาหารเกือบทั้งหมด ตั้งแต่หลอดอาหารจนถึงกระเพาะและเลยไปมากกว่านั้น ถ้ามีอะไรไปก่อกวนก็อาจทำให้สะอึกได้ เช่น กรดไหลย้อน ทานอาหารอุณหภูมิเย็นจัดร้อนจัด อาหารรสจัด ท้องผูกนานๆมีลมในกระเพาะมากๆมีของอยู่ตรงนั้นมากๆก็ทำให้สะอึกได้ 2. เส้นประสาทที่ควบคุมกระบังลม เรียกว่า Phrenic nerve จะวิ่งคู่กับ Vagus Nerve วิ่งลงมาที่กระบังลม ทำให้กระบังลมทำงาน ถ้ามีอะไรไปก่อกวน เช่น การอักเสบ มีก้อนเนื้องอก หรือหลอดเลือดผิดปกติ ก็จะไปกระตุ้นเส้นประสาทตรงนี้ทำให้มีอาการผิดปกติเหล่านี้ได้ อาหารบางชนิด หรือสูบบุหรี่ ดื่มเหล้าก็อาจทำให้เป็นได้ 3. เส้นประสาทหูส่วนที่รับรู้บางอย่าง เช่น มีอะไรเข้าหูอาจทำให้สะอึกได้ 4. หลอดอาหารตรงคอหอยด้านในอักเสบ ติดเชื้อ จะไปก่อนกวนเส้นประสาทอาจทำให้สะอึกได้ #ตอนที่2

5. เราจำเป็นจะต้องไปหาสาเหตุในการสะอึกหากมีอาการอื่นๆร่วมด้วย อาจเป็นอาการของการขาดเลือดของสมอง ส่วนใหญ่ จะเป็นการขาดเลือดของระบบไหลเวียนเลือดที่อยู่ด้านหลังสมอง ภาษาทางการแพทย์เรียกว่า Posterior circulation stroke (PCS) ซึ่งจะไปครอบคลุมเกี่ยวข้องกับ สมองน้อยที่อยู่ด้านหลัง หรือ celebralum ตรงก้านสมอง ที่เกี่ยวกับการทรงตัว การรับรู้ความรู้สึกต่างๆของร่างกาย อาจจะผิดปกติ อาจรู้สึกแปล๊บๆเจ็บๆชาๆไปซีกหนึ่ง หรือเดินเซๆเหมือนจะล้มไปข้างหนึ่ง ถ้าร่วมกับการสะอึกด้วย ควรจะต้องไปตรวจหาสาเหตุและรักษาต่อไป เพราะอาจเกิดการตีบตันของเส้นเลือดในสมอง และอาการเรื้อรังมักมีเกินกว่า 48 ชั่วโมง #ตอนที่3

วิธีการรักษา นอกเหนือจากการหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น เช่นมีการผ่าตัด ก็ต้องรอให้หายก่อน 1. หายใจเข้าไปเต็มที่แล้วกลั้นหายใจปิดปากแล้วเบ่งออก ตัวอย่างในนาทีที่ 6:36 คุณหมอคิดว่าเป็นวิธีที่จะหายได้เร็วมากกว่าวิธีอื่น 2. กลั้นหายใจ 3. บางคนใช้วิธีทำให้ตกใจ 4. ดึงลิ้น 5. กดตรงเบ้าตาตอนหลับตา ตัวอย่างในนาทีที่ 7:13 #ตอนที่4

กรณีที่เป็นๆหายๆหรือเป็นเรื้อรัง หากสะอึกเกิน 48 ชั่วโมงจะรักษาโดย 1. ถ้าเป็นกรดไหลย้อน ให้กินยาลดกรด เช่น Esomeprazole,Omeprazole, Rabeprazole และปรับปรุงพฤติกรรมที่ทำให้เป็นกรดไหลย้อน 2. ยารักษาโดยตรง ชื่อ Metoclopramide หรือชื่อการค้า ว่า Plasil ฉีดเข้าเส้นเลือดไม่นานก็หาย 3. หากเป็นเรื้อรัง หลังจากได้รับ Metoclopramide ไป 8 ชั่วโมงก็สะอึกอีก ก็จะให้ยากลุ่ม Gabapentin จะไปทำให้เส้นประสาทเหล่านี้ทำงานน้อยลง แต่จะทำให้เราง่วงนอน ช่วงแรกอาจให้เวลานอน เมื่อชินแล้วค่อยปรับมากินตอนกลางวันก็ได้ 4. ถ้าท่านมีโรคอื่นๆต้องไปรักษาตามสาเหตุของโรคนั้นๆ ยังมียาตัวอื่นที่รักษาอาการสะอึกอีก แต่คุณหมอมีประสบการณ์การใช้กับการสะอึกมากๆคือตัว Metoclopramide และ Gabapentin ตัวนี้กับการสะอึกมากๆ จึงไม่สามารถบอกได้ว่ายาตัวอื่นได้ผลแค่ไหน #ตอนที่5

กินไปเรื่อยเรื่อยตราบใดที่ยังมีอาการอยู่ครับ

อาการแบบนั้นเหมือนเรื่องกรดในกระเพาะหรือในลำไส้เล็กส่วนต้นมากกว่าครับ หรือบางกรณีเป็นที่ปลายเปิดของท่อน้ำดีที่ต่อเข้าลำไส้เล็กครับ ไม่ค่อยเหมือนโรคตับครับ

@@DrTany ขอบคุณมากค่ะ