Sıcak kompost, hızlı ve etkili ama başarılı olmak için deneyim ve emek gerektiren bir yöntemdir. Soğuk kompostun aksine, bir ay gibi kısa bir sürede kullanılabilir hale gelir. (Yöntemi mükemmelleştiren uzmanlar, bu süreyi iki haftaya kadar düşürebiliyor.) Eğer büyük bir bahçeniz varsa veya yeni bir bahçe başlatıyorsanız, hızlı bir şekilde bereket oluşturmak için oldukça faydalıdır. Sıcak kompostun dezavantajlarından biri, yığın oluşturulduktan sonra yeni organik madde eklenemeyecek olmasıdır. Yani yığın bir kerede oluşturulmalıdır. Yığın hazırlandıktan sonra, sıcaklık 30 dereceye ulaşana kadar küf mantarları, bakteriler, protozoalar ve nematodlar aktif rol oynar. 20-40 derece arasındaki bu evreye ”mezofilik evre” adı verilir. 30-40 derece arasında, asıl humuslaştırıcı organizmalar olarak bilinen aktinomisetler egemen olmaya başlar. Sıcaklık 40-50 dereceye ulaştığında kompostlaşmayı başlatan organizmaların neredeyse tamamı ölür ve bunların yerini 70 dereceye kadar dayanabilen ve ısı üreten termofilik bakteriler alır. 60-70 derece aralığında birkaç spor dışında temel olarak bütün patojenik organizmalar birkaç saat içinde ölür. Termofilik bakteriler kendileri için mevcut besini tükettiklerinde ısı üretmeyi durdurur ve kompost soğumaya başlar. Sıcaklık, yeniden termofilik evre eşiğinin altına düşünce, yığının içinde kalan organik maddeyle beslenen, mantar ve aktinomiset ağırlıklı yeni bir grup mikroorganizma çoğalır. Bunlar, ölü bakterileri de besin olarak kullanır. Tüm bu aşamalar tamamlandıktan sonra, çok sayıda solucan ve böcek larvası oluşur. Elimizde kalan malzeme, artık daha fazla parçalanamayan maddelerden oluşan organik bir kütledir. Sıcak kompost süreci mezofilik evre, termofilik evre, soğuma evresi olarak üç aşamada oluşur. Filizlenen tohumlar için toksik olan amonyak bileşikleri ilk evrede ürer ve soğuma evresinde kaybolur.
Sıcak kompost yığını nasıl hazırlanır?
Her şeyden önce, yığına girecek kompost üretim malzemelerinin tümü el altında, hazır olmalıdır. Kompostta kullanacağınız malzemeler, olduğunuz yerde kolayca bulunabilenlerden seçilmelidir. Dolayısıyla her yerde aynı malzemeleri kullanmak mümkün olmayabilir. Örneğin, tahıl üretimi yapılan yerlerde sap ve saman bulmak kolay ve ucuz olabilir, fakat bu tür üretim yapılmayan yerlerde bağ-bahçe budama artıkları kullanmak daha makul bir çözümdür. Kompost oluşumunda azot ve karbon oranı ve içerikleri birbirinden farklı olacaktır. Dolayısıyla kompostta hangi malzemeden ne kadar kullanılacağı değişecektir. Eğer kompostta kolayca parçalanmayacak budama artıklarının bol olduğu bir coğrafyada yaşıyorsanız ve sık sık kompost yapmaya niyetliyseniz veya komşularınızla bir araya gelerek bahçelerden çıkan organik atıkları verimli bir şekilde değerlendirmek istiyorsanız, uygun bir dal öğütücü makina edinmeniz faydalı olacaktır.
Eğer ufak bir bahçeniz var ve yalnızca parmak kalınlığında budama artığı çıkarıyorsanız, küçük bir elektrikli öğütücü işinizi görebilir. Fakat bahçeniz büyükse ve budama artıklarınız 10 cm kalınlığa ulaşıyorsa, traktör milinden güç alan büyükçe bir öğütücü almak işinizi kolaylaştırır ve hızlandırır. Bu makinalar ucuz olmasa da, arkadaşlarınızla bir araya gelerek ortak kullanabileceğiniz bir makina satın alabilirsiniz.
Sıcak kompost aşamaları
Alanın hazırlanması: Kompostunuzu doğrudan bir yığın halinde veya istediğiniz ölçülerde ahşap, tel veya diğer malzemelerden bir kafes içinde hazırlayabilirsiniz.
İlk katmanı sermeden önce, seçtiğiniz kompost alanının zeminine birkaç parça dal yerleştirmek veya öğütülmüş budama artıklarını kullanmak, yığının alttan hava almasını sağlayan boşluklu bir yapı oluşturur ve faydalıdır. Daha yaratıcı çözümler bulmanız da mümkün. Tahta paletler veya çeşitli gözenekli malzemeler bu amaçla kullanılabilir.
DİKKAT: Kompost alanını seçerken, çevirme işlemini yapabileceğiniz kadar geniş bir nokta olmasına özen gösterin. Dar alanda çalışmak zor olabilir.
Yazının devamı ve kaynağı aşağıdaki linktedir.
Esen kalın.
www.bugday.org/portal/haber_d...