#seboreya #saçyağlanması #saçdakəpək
Dr.Şövgü Salahov
Dermatoveneroloq
İnstagram : / dr.shovgu_salahov
Mobil :(+994) 55 557-79-29
Həkimin iş yeri : Medikus Clinic
Ünvan: Abbas Mirzə Şərifzadə 55
Təhsil
1995-2002 Azərbaycam Dövlət Tibb Universiteti;
2002-2003 Bakı şəhəri 1 -saylı Dəri-Zöhrəvi dispanseri,interna;
2016-2018 Ankara tıp Dermatoloji Ana Bilim Dalı.
Seboreyali dermatit və səbəbləri
Piy vəziləri halokrin sekresiyalı alveolyar vəzilərdir və böyük əksəriyyəti tük follikulları ilə əlaqəlidir. Ovuc və ayaqaltı istisna olmaqla dəri örtüyünün bütün sahələrində rast gəlinir. Dəridə 4-8 milyona qədər piy vəziləri mövcuddur, daha çox başın tüklü hissəsində, boyunda, burunda, döş qəfəsinin yuxarı hissəsində və onurğanın dərisində rast gəlinir (1sm²-də 400-900 a qədər ). Sutka ərzində 20 gr dəri piyi ifraz olunur, bunun 67%-I sudan və 33%-I bərk çöküntüdən ibarətdir. Bərk çöküntünün çox hissəsi lipidlərdən, az miqdarda zülallardan, hormonlardan, və digər maddələrdən təşkil olunmuşdur. Piy vəzilərinin sekreti tükləri və dərini yağlamaq hesabına müdafiə funksiyasını təmin edir, dəriyə elastiklik verir və dəri səthinin toxuma müqavimətini asanlaşdırır. Sərbəst yağ turşuları saxlaması hesabına bakteriosid və funqostatik aktivliy malikdir piy vəzilərinin sekreti.
Piy vəzilərinin funksiyası beyin qabığı tərəfindən idarə olunur.Ona görə də ruhi gərginlik, yorğunluq və s. zamanı piy vəzilərinin funksiyası dəyişir. Bundan başqa müəyyən edilmişdir ki, piy vəzilərinin funksiyası endokrin sistemin vəziyyətindən də asılıdır. Belə ki, cinsi yetişkənlik zamanı oğlan və qızlarda piy vəzilərinin funksiyası artır. Qocalarda isə tezliklə piy vəzilərinin funksiyası azalır.
Beləliklə, ifraz olunan dəri piyinin miqdarı və keyfiyyəti sinir və endokrin, həzm sistemlərin vəziyyətindən, xəstələrin cinsindən, iqlimdən, ilin mövsümündən və qidalanma xüsusiyyətlərindən asılı olaraq dəyişir.
Piy vəzilərinin funksiyasının pozulması nəticəsində əmələ gələn xəstəlik seboreyadır. Seboreya zamanı dəri piyi həm kəmiyyət olaraq, həm də tərkib olaraq dəyişir.Xəstəliyin etiologiya və patogenezi tam aydın deyil. Cinsi yetişkənlik dövründə normal sinir-endokrin əlaqələr pozulur: Beləki, hipofizin və böyrəküstü vəzinin funksiyası artır, cinsiyyət vəziləri aktivləşir,androgenlərlə estrogenlər arasında normal əlaqə pozulur. Xəstəlik zamanı androgenlərlə estrogenlər arasında nisbi tarazlığın androgenlərin artması istiqamətində pozulur. Bununla yanaşı olaraq mərkəzi sinir sisteminin fəaliyyəti də dəyişilir.Onun vegetative bölməsinin tonusu artır və beləliklə, yeni sinir-endokrin əlaqələri yaranır.
Vegetativ sinir və endokrin sistemlərin qarşılıqlı əlaqəsinin müvəqqəti pozulması nəticəsində piy vəzilərində hiperplaziya, hiperfunksiya müşahidə olunur, dəri piyinin kimyəvi tərkibi dəyişir. Follikulyar hiperkeratoz baş verir. Bundan başqa müəyyən edilmişdir ki, mədə-bağırsaq sistemi xəstəlikləri, xroniki infeksion xəstəliklər, hipovitaminozlar vs zamanı seboreyanın gedişi ağırlaşır.
Hazırki dövrdə tüklü hissənin seboreyasənən və kəpək törədicisi olaraq Pitirosporum göbələkləri göstərilir. 90 % hallarda bu maya göbələkləri sağlam insanın dərisində də olur. Göbələk piy vəzilərinin ətrafında olur və böyümək, inkişaf etmək üçün onun sekretindən istifadə edir.
Uyğun olmayan şərait olduqda dərinin və piy vəzilərinin müdafiə funksiyası pozulur. Orqanizm pitirosporumların çoxalmasına nəzarəti itirir və onların sayı hədsiz çoxalır. Başın tüklü hissəsinin normal mikroflorasının 50 %-ni bu göbələklər təşkil etdiyi halda, seboreya zamanı bu 75 % təşkil edir.
Göbələkləri aktivləşdirən səbəblərdən biri də piy vəzilərinin ifraz etdiyi piyin tərkibinin dəyişməsidir. Bu haqda yuxarıda məlumat verilib.
Klinik şəkli: Seboreya əsasən dəri örtüyünün piy vəziləri ilə zəngin olan başın tüklü hissəsində, alında, burunda, çənədə, döş qəfəsinin ön və arxa yuxarı nahiyyələrində,cinsiyyət üzvlərində müşahidə olunur.
Sızanaqlar
Xəstəliklər müalicəsi
Dermatomikozlar
dərinin göbələyi
gövdədə olan göbələklər
Dırnaq göbələyi
Qasıq göbələyi
Ayaq göbələyi
Rəngbərəng dəmrov
Sistem göbələk xəstəlikləri
Dərinin virus xəstəlikləri
Ziyillər
Verruka vulqaris
Herpeslər
Kəmərləyici dəmrov
Herpes zoster
Qoturluq
Baş bitlənməsi
Sarı yara
Sellulit
Çiban
Zöhrəvi xəstəliklər
Qonoreyya
Gənclik sızanaqları
Akne vulqaris
Başda olan irinli yaralar
Qoltuqaltı
qasıq nahiyələrdə tər vəzilərinin xəstəliyi
Gül xəstəliyi
Rozasea
Pullu dəmrov
Seborik dermatit
Qırmızı Yastı dəmrov
Çəhrayı dəmrov
Dermatit
Xallar
Nevuslar
Ləkələr
Çapıqlar
Üzdə çapıqların müalicəsi
Günəş ləkələri
Plazma
Mezoterapiya
Dazlıq
Acne
Akne
Prişik
Çopur
Sızanaq niyə yaranır
Sızanaqlardan necə qurtuldum
Üzüm necə sağaldı?
sızanaqlar nədən yaranır
Deri altı sivilceye çözüm