Türk Şifacılık Geleneği ve Eski Türkçe Tıp Metinleri

Рет қаралды 43,374

3 жыл бұрын

Bu içerik, bu kanalın KATIL Yıldız üyelerinin seçimi ve sponsorluğuyla üretilmiştir.
2:30- Türk şifacılık geleneği nedir?
5:01- Otacılar ve Halk Hekimliği
8:19- Hekim Bereket, Tuhfe-i Mübarizi
10:30- Türkçeleştirilmiş tabirler
12:56- Tutmacı - Tabiatnâme
17:39- Yiyeceklerin Mizacı
24:02- Geredeli İshak, Edviye-i Müfrede
25:43- Ebem Gömeci
28:45- Baş Ağrısı
30:24- Uykusuzluk İlleti
32:20- Şerefeddin Sabuncuoğlu
33:29- Akrâbâzîn Tercümesi
34:06- Mücerrebnâme
34:53- Cerrâhiyye-i İlhâniyye Kitabı ve görselleri
44:25- Cerrahlık yapan bir kadın hekim minyatürü
45:12- Sabuncuoğlu Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi görselleri
53: 45- Hacı Paşa ve şurup formülleri
1:00:38- Şifâü’l Eskâm ve Devâü’l-Âlâm
1:07:35- Tabib İbn Şerif, Yadigâr
1:46:35- Ana içerik bitiyor, gerisi sohbet muhabbet
*
Oğuz Türkçesiyle Anadolu sahasında yazılmış yahut tercüme edilmiş 14-15. yüzyıl metinlerinden en önemli olanlarını tanıtıyorum ve içlerinden küçük alıntılar okuyorum. Hekim Bereket’in Tuhfe-i Mübariz’i, Tutmacı’nın Tabiatnâme’si, Geredeli İshak’ın Edviye-i Müfrede’si, Sabuncuoğlu’nun Cerrahiye-i İlhaniyye’si, Hacı Paşa’nın şurup formülleri ile Tabib İbn Şerif’in Yadigâr’ı konu ediliyor.

Пікірлер: 82

@TarihObas 3 жыл бұрын

8:19 - Hekim Bereket, Tuhfe-i Mübarizi 12:56 - Tutmacı - Tabiatnâme 24:02 - Geredeli İshak, Edviye-i Müfrede 32:20 - Şerefeddin Sabuncuoğlu - Cerrahiye-i İlhaniyye 53:45 - Hacı Paşa ve şurup formülleri 1:07:35 - Tabib İbn Şerif, Yadigâr 1:46:35 - Ana içerik bitiyor, gerisi sohbet muhabbet Türk şifacılık geleneğinin tarihi kökenleri Türk şamanizmi ile ilgili içeriklerin tümünü bulabileceğiniz oynatma listesi: kzfaq.info/sun/PL2KI4emH6lqvTt_3J2OVsDgXvbnycstTh KAYNAKLAR Eski Anadolu Türkçesi İle Yazılmış Tıp Eserleri Ve Bu Eserler Üzerine Yapılan Çalışmalar dergipark.org.tr/tr/download/article-file/759703 Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları (görsellere tıklayın, sağda çıkan "görüntülemek için tıklayın" sekmesine bir daha tıklayın, kitapların pdf'leri açılıyor. Ücretsiz indirebilirsiniz.) www.zeytinburnu.istanbul/Kultur-Yayinlari Hekim Bereket Anadolu’da Yazılmış İlk Türkçe Tıp Kitabı, Binnur Erdağı dergipark.org.tr/tr/pub/turkbilig/issue/52757/696237 Mustafa Koç, Anadolu’da İlk Türkçe Telif Eser www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873093.pdf Anadolu’daki İlk Türkçe Eser Üzerine Tartışmalar tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2016/12/Aziz%20MERHAN.pdf Hekim Bereket’in Hulāṣatu’t-Tıbb (25b-56a) Eseri -İnceleme, Metin, Dizin i-rep.emu.edu.tr:8080/jspui/bitstream/11129/2800/1/dogrugizem.pdf Edviye-i Müfrede islamansiklopedisi.org.tr/geredeli-ishak dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/52733/X%C4%B1v.%20Y%C3%BCzy%C4%B1lda%20yaz%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F%20de%C4%9Ferli%20bir%20t%C4%B1p%20eseri%20edv%C3%AEye-i%20m%C3%BCfrede.pdf?sequence=1&isAllowed=y Tabiatname tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/19_18_Kadir-UZUN.pdf emagaza-tdk.ayk.gov.tr/detay/1349/tabiatname-2018 arts.st-andrews.ac.uk/anatolia/data/documents/TK_Kon_Izz_12049;u1?hlu=&hl=Religious%7Caspects Sabuncuoğlu Nuran Yıldırım: "Cerrâhiyye-i İlhâniyye, Şerefeddin Sabuncuoğlu'nun Gözlem ve Deneyimleri, Cerrahi Yöntemler ve Ameliyatlar" www.academia.edu/37507288/Nuran_Y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m_Cerr%C3%A2hiyye_i_%C4%B0lh%C3%A2niyye_%C5%9Eerefeddin_Sabuncuo%C4%9Flunun_G%C3%B6zlem_ve_Deneyimleri_Cerrahi_Y%C3%B6ntemler_ve_Ameliyatlar_Journal_of_Turkish_Studies_T%C3%BCrkl%C3%BCk_Bilgisi_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1_vol_47_December_2017_s_297_347 Kitâbu’t-Tasrîf’te Yer Alan Cerrahi Aletlerin Tanımlanmasına Cerrâhiyetü’l-Hâniye’de Bulunan Alet Çizimlerinin Katkısı www.academia.edu/45372235/Kit%C3%A2bu_t_Tasr%C3%AEf_te_Yer_Alan_Cerrahi_Aletlerin_Tan%C4%B1mlanmas%C4%B1na_Cerr%C3%A2hiyet%C3%BC_l_H%C3%A2niye_de_Bulunan_Alet_%C3%87izimlerinin_Katk%C4%B1s%C4%B1_Contributions_of_the_Illustrations_in_Jarr%C4%81%E1%B8%A5iyyat_al_kh%C4%81niya_with_regard_to_the_Identification_of_the_Surgical_Instruments_in_Kit%C4%81b_al_Ta%E1%B9%A3r%C4%ABf link.springer.com/article/10.1007/s00701-007-1271-5 www.ejso.com/article/S0748-7983(05)00068-5/fulltext www.ejog.org/article/S0301-2115(02)00203-8/abstract Terceme-i Akrabâdîn’in Istılah Lügati turkishstudies.net/DergiTamDetay.aspx?ID=811 Terceme-i Akrabâdînde Terkipler Ve Adlandırılmaları Sibel Murad dergipark.org.tr/tr/download/article-file/13192 Evrim Ağacı’nın çok hoş bir çalışması evrimagaci.org/serafettin-sabuncuoglu-kimdir-ne-yapmistir-kendi-agzindan-yasam-oykusu-8109 Emre Taş’ın minyatür seslendirmesinin basın tarafından ciddiye alınması ve sonuç 😊 teyit.org/sabuncuzade-serafettinin-600-yillik-oldugu-iddia-edilen-salgin-onerileri Sabuncuoğlu Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi amasya.ktb.gov.tr/TR-59522/sabuncuoglu-tip-ve-cerrahi-tarihi-muzesi.html xv. Yüzyıl Tabiblerinden Şerafettin Sabuncuoglu Ve Amasya Darüşşifası dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1267/14570.pdf web.deu.edu.tr/tepd/pdf/11/s3/96-100.pdf islamansiklopedisi.org.tr/sabuncuoglu-serefeddin Hacı Paşa islamansiklopedisi.org.tr/haci-pasa Celalüddin Hızır (Hacı Paşa) Müntahab-ı Şifa - inceleme-metin-dizinler openaccess.firat.edu.tr/xmlui/handle/11508/14727 Müntahab-ı Şifa, www.istanbulkitapcisi.com/kitap/muntahab-i-sifa-kitabi-celaluddin-hizir-haci-pasa Hacı Paşa, Şurup Formülleri dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1946/20373.pdf Yadigâr, tam metin www.zeytinburnu.istanbul/Document/FileManager/Yadigar-1.pdf

@meraloz1407 Жыл бұрын

Teşekkür ederiz

@nihatcontay2871 Жыл бұрын

Video içeriğinde oğul/oğlan kelimesi üzerinde durulmuş. Ceren hanımın önceki yayınlarında bahsettiği gibi Türkler çoğu konuda cinsiyet ayrımı yapmadan konuşuyorlar. Ben kastamonu/ineboluluyum. Anneannem kızlarını veya kız torunlarını severken oğullll diye severdi. Buda benim çok garibime giderdi. Sonra anladım ki dilimizde oğul kelimesi hem erkek hem kız evlat için kullanılıyor. Not: köyümüzde halen mavi yerine gök kelimesi kullanılıyor.

@canahmetdarama354 3 жыл бұрын

Tarihin "Osmanlı 1453'te İstanbul'u fethetti" olan genel kısmının yanında, özellikle derslerde hiç yer verilmeyen bir de gündelik hayat kısmı var ve ben bu tarafı da en az diğer taraf kadar merak ediyorum. Ceren abla sağolsun, ülke sınırları dışındaki tarihi 12 yıllık zorunlu eğitimdekinden daha iyi öğreniyoruz :) Gerçi ülke sınırları tarihini bile ne kadsr biliyoruz tartışılır :D

@cemkaya6322 3 жыл бұрын

eczaci ve kimyagerim. on yildir tarihe ilgim var. osmanlica da biliyorum biraz ve ba yil dim !! harika icerikler. bir gün zaman bulursam bu metinlerden birinin cevirisinde calismak istiyorum. tesekkurler bu yayinlar icin.

@mihribankanat1333 8 ай бұрын

Sanki önceden 40 kere izlememiş gibi yine açtım videoyu. Avrupa Yakası ve Tarih Obası bağımlılığım❤

@handenurbatur4623 3 жыл бұрын

Tek kelimeyle harikasınız ,uzun zamandır dinlediğim en guzel icerik... Emeginize sağlık!

@philia5030 3 жыл бұрын

Mukemmel bir program olmus yine, dilinize emeginize saglik

@babakonda2246 2 жыл бұрын

KZfaq kanalını konuları ve izleyicisni çok iyi kontrol eden biri olarak tebrik ederim

@efeemirozdemir3465 3 жыл бұрын

Böyle güzel içerikler ürettiğiniz için teşekkürler.

@gulaygumus Жыл бұрын

Birkacgundur kanala dadandım zaman buldukca izindeyken izliyorum bolca ve :sen ne guzel bir varlıksın Ceren ne faydalısın hayran kaldımzil butonunu ekledigim tek kişisin şu ana kadar

@ahmedsabrisahin4598 3 жыл бұрын

Aşırı sevinçten ölmek, muhtemelen iki yıl sonra malum üç harfli virüs gittiğinde ben yaşayacağım bunu :)

@egehanturgut850 3 жыл бұрын

Oturdum hepsini soluksuz izledim. Teşekkür ederim. Modern tıbba uygun olan bazı tavsiyeleri de uygulamaya gayret edeceğim. :)

@elifnaz2310 3 жыл бұрын

emeğine sağlık ceren abla seviliyosun

@oguzkaganunlu5431 3 жыл бұрын

buram buram bilgi,kültür kokuyor buralar. Ağzınıza sağlık, bilginize sağlık.

@sense6919 3 жыл бұрын

Ceren hocam, emeklerinize saglik tesekkurler, seviliyorsunuz, iyi geceler 💙

@busraokumusoglu4817 3 жыл бұрын

Harikasınız, teşekkür ederiz 🌾

@tunahangok7401 Жыл бұрын

1:30:35 Sıtma titreme olarak da kullanılıyor ceren hocam. Konyada hastalıklı titremeye sıtma tutması deniliyor.

@papatya378 Жыл бұрын

Eski anadolu türkçesini çok çok severim. Çok hoş türkçe ifadeler kelimeler ve bugün istifade etmediğimiz sözler var.

@aksozelif 3 жыл бұрын

Sabuncuoğlu'nu görünce aklıma hemen Emre beyin gündeme oturan tweeti gelmişti.Bahsetmeniz hoş olmuş :D

@TarihObas 3 жыл бұрын

@fevzicetin217 3 жыл бұрын

Ağızına sağlık abla

@AshtonDragonway 3 жыл бұрын

Tıp sınavıma çalışıyorum sınavım bitsin izlicem cs hanım

@beratyalcin6054 3 жыл бұрын

tıp sınavı ne ya komitedir o

@AshtonDragonway 3 жыл бұрын

@@beratyalcin6054 Komiteyi tıp dışından kimsenin anladığını görmedim

@furkanmnak5908 3 жыл бұрын

@@AshtonDragonway 😅😇

@Badad0101 2 жыл бұрын

Dikkatimi çekendi Asya’da yemeklerini yaparken herzaman birçok meyve veya sebze kültürlerinde mevcut olan bir posa çıkarma ( ilkel eski gelenek usulü) çıkartılıp yapılıyor ,burada da şurup tariflerinde meyvenin havanda dövülmesi ve suyunun ayrıştırılması deniyor ,sistem aslında aynı ,

@gulaygumus Жыл бұрын

Ceren hanım bazı bas agrısı nedenleri tansiyon yukselince oluyor,basınc yogunlugunu kesmek icin kullanılan damardaki basıncı azaltmak,mesela burun kanaması olunca bu durumda,basınc azalıyor bu atılan ciziklerde bu nedenle yapılıyordur,elbetteki tıptaki ilkel donem baska care bulmaları zordur

@oguzkokenli9721 3 жыл бұрын

İyiki varsın.

@educationschool790 7 ай бұрын

Teşekkürler hocam.

@Kiki-np2fo 2 жыл бұрын

cem sultanın ismiyle ilgili söylenenler doğru mudur hocam? alaya alınmak amacıyla mı sarayın kadın sakinleri gibi sultan unvanı isminden sonra söylenmiş? cevaplayabilirseniz çok sevinirim 🙏🏻

@colkartalsahaf8071 15 күн бұрын

31:30 : '' matbuh diye bir karışım var. '' ifadesini düzeltiyorum. Matbuh : pişirmek demektir kelime anlamı. Geleneksel Tababette pişirilerek hazırlanan devaları kapsar.

@CemalBuyukdere Жыл бұрын

1:34:00 David Burns "İyi Hissetmek" adlı kitabında öfkenin "ölçülü" olanının bize yarar sağlayacağını söyler. Zaten öfkedeki ölçüyü de bize sağladığı yarar veya zarara göre belirler. Bu konudaki örneğine göre bir basketbol maçında karşı takımdaki bir oyuncunun bize yapmış olduğu aşağılayıcı bir hareket karşısında belli bir ölçüde sinirlenmek bizi iyi oynamak konusunda motive edip maçı kazanmamızı sağlayabilir. Fakat bu öfke, artık bize bir yararı olmayacağı için, maçtan sonra da sürdürülmemelidir.

@gulaygumus Жыл бұрын

Halen bazı Anadolu yorelerinde bu cizik atma yontemi hala kullanılıyooanylamıyorum ama hastaneye ulasım maalesef heryerde eşit degil..

@efesavkl6711 3 жыл бұрын

(destek yorumu) :)

@zShiYinz 2 жыл бұрын

3:33 Bayılıyorum ya abla senin düşüncelerini. Şamanizmin din kabul edenler tarafında olup Kök Tengri'den önceden var olan bir din olduğunu kabul edenler tarafındayım. Biraz mitolojiye ilgim olduğu için Paganizme ve Şamanizme ilgim oldu.

@gulayaktas2496 7 ай бұрын

1:20:20 Bülbül başı yemenin yan etkisini anlatmış😀.

@vefa1403 3 жыл бұрын

Ceren ablacım, naçizane bir düzeltme yapacağım. Hirudoterapi yani hacamat sülük tedavisi, bugünlerde modern tıpta, sertifika aracılığıyla sadece belli branştaki uzman doktorlara, ciddi tıp eğitimleri verilen ve uygulanan alternatif terapilerdir. Alternatif terapi dediğimde yanlış anlaşılma olmasın. Modern tıp alternatif tıbbın bazı kısımlarını kabul etmeye ve bunları uygulamaya başladı. Akapuntur, mezoterapi, ozon tedavisi neyse, hacamat sülük tedavisi de odur artık. Kocakarı ilaçları, eski söyleyişler, aslında o kadar da devri geçen tedavi yöntemleri değil. Çok güzel bir yayın olmuş. Ağzınıza sağlık 💓

@tansumd 3 жыл бұрын

Branş uzmanı doktor olması gerekmiyor pratisyen hekimler de sertifika alabiliyor naçizane ben de ekleyim saygılar

@vefa1403 3 жыл бұрын

@@tansumd teşekkürler. Hirudoterapi için geçerli olan uygulama o şekilde. Ama her alternatif tıp eğitimini her pratisyen, her daldan uzman alamıyor. Branşlara özel alternatif tıp eğitimleri de var. Genel olarak konuşmak istemiştim. Yanlış ifade etmişim

@tansumd 3 жыл бұрын

@@vefa1403 👍👍

@TarihObas 3 жыл бұрын

Hacamatın sülüğün eğitimi, sertifikası olması bile siyasi ve moda. Astroloji eğitimi, sertifikası da var.

@EskiTkceOsm. 4 ай бұрын

@@TarihObas Sertifikadan ziyade Türk ve dünya doktorları bu işlemleri yapıyorlar zati.

@Ertugrul.A 4 ай бұрын

Tabiatname'de "bira, arpa mısır gibi şeylerden yapılan boza benzeri içecek" deniyor. Kitapların 13. ya da 14. yy' lara ait olduğunu söylediniz. Mısırın Osmanlıya gelmesi 1600 lü yıllardan sonra. İspanyaya gelmesi bile 1493 yılında. Kolomb'un ilk seyahatinden dönmesinden sonra. Çeviride bir yanlışlık olabilir mi? Ya da kitap daha sonraki yy' lara ait olabilir mi?

@aysinustun 5 ай бұрын

"Tutmacı" denince aklıma gelen şu hocam, Anadolu'da ,bir hastalığı olan kişi, o hastalığı tedavi ettiği bilinen şifacıya ('şu adam şu hastalığın ocağıymış' derler ) gittiğinden bahsederken 'şu ocağa gittim tutturdum' dediklerini duydum sanki eski insanlardan. Bu anlamda olabilir bence tabi dil bilimciler daha iyi bilir

@helineylulaygun9996 5 ай бұрын

Hocam merhaba , çok eski video ama bi soru işaretini gidereyim belki faydam olur. Ben hekimim ve hastalarımdan duyduğum kadarı ile sıtma hala kırsal kesimde ateş ile gelen titreme anlamında kullanıyor. Ateşlenip terlemeye ve titremeye sıtma tutması deniliyor halk dilinde , hatta dildeki değişime göre muhtemelen ISITMA kelimesinden türemiştir, sevgiler 💕

@helineylulaygun9996 5 ай бұрын

Hocam bir ekleme daha yapayım bizim ince hastalık, verem, dediğimiz aslında akciğer tüberkülozu ancak tüberkülozun çok çeşidi var ve bunun akciğer dışında en sık görüleni genelde lenf nodlarında (halk dilinde) çıban-abse şeklinde çıkar ve bu da tüberkülozdur yani veremdir. Belki o anlamda kullanmıyorlar ama yanlışlıkla da olsa doğru terim kullanmış olabilirler🤷🏻‍♀️

@sofukadir2454 2 ай бұрын

Ben Bulgaristan Türk'üyüm, bizde de sıtma denir. Sıtma kelimesi belki de öz-türkçe kelime, çünkü Osmanlı işgal ettiği topraklara hep Türk'leri sürermiş, gözüpek Türk'ler kendisinden uzak olsunlar diye.

@denizkirtasiye8320 6 ай бұрын

32:20 II. Beyazid Külliyesi'ndeki Edirne Şifahanesi bu tedavilerin çeşitleri için çok güzel bir müze. Tavsiye ederim

@nilufermaralgol6516 6 ай бұрын

videonun 1:16.33 bahsedilen tarif ; BUGÜNÜN UYKU APNESİNİ anlatmakta . sırt üzeri yatınca uykuda gevşeyen dil kası ve boğaz kasları; yerçekimi ile arkaya, nefes borusuna doğru kayar ve uykuda nefesin tıkanmasına neden olur . o tarihlerde de gözlemsel olarak rahatlıkla tespit edilebilir bir durum. ilk koruyucu tedavi pozisyonun düzeltilmesidir . günümüzde yeterli olmadığı durumlarda, cihazlar , gerekirse operasyonlar ve araçlar kullanımaktadır . bize bu sayfaları ulaştırdığınız için içtenlikle teşekkür ederim

@sevgibekmezci2101 2 жыл бұрын

Annem hasta olduğumuzda gece yatmadan önce sırtımıza ve ayak tabanlarımıza karabiber katılmış bal sürerdi. Her derde deva 😂😂😂

@zShiYinz 2 жыл бұрын

Çok yüzeysel bir şekilde bölüm dersimde geçer bilgiler vardı. Hatta dünyada olan tıp alandakilerle birlikte...

@artemi-sim4872 3 ай бұрын

yeni üye oldum wow

@yunuscakit3869 3 жыл бұрын

Bu tür bilgilerin bugün modern bilim tarafından desteklenen kısımları var mı acaba? Sirke ve limon suyu meniyi azaltır diyor. İkisi de asidik yapıda olan ürünler, meni ise bazik yapıda olduğundan bir nötrleşme durumu mu oluşuyor acaba?

@TarihObas 3 жыл бұрын

Var tabii ki ama daha çok psikolojik sağlıkla ilgili kısımlar bugün hala geçerli.

@demredenizadal9750 Жыл бұрын

🌺👏👏👏

@hasanhuseyinoral6554 3 жыл бұрын

Hocam merhabalar tarih ve felsefeye başlamak istiyorum , nasıl başlayacagımı bilmiyorum ne önerirsiniz ?

@TarihObas 3 жыл бұрын

Tarih okumaya nereden başlanır diye bir video var bu kanalda, ona bakabilirsin.

@hasanhuseyinoral6554 3 жыл бұрын

@@TarihObas Teşekkür ederim hocam

@omurga-sz4438 3 жыл бұрын

ben de diyorum neden kayseri bu aralar civil civil, ceren hocam ayak basmis da ondanmis

@EskiTkceOsm. 4 ай бұрын

Hacamat,sülük dediğiniz şey geçerliliğini kaybetmiş bir şey değildir. Dünyanın dört bir yanında insanlar bunu yaptırıyor ve hekimler tarafından yapılıyor. Osmanlı'da da çok yaygındı. Şu an Türkiye'de yok sayılabilir ama yurt dışında Avrupa ülkerinde dahi bu normal görülen bir tedavi işlemidir. Sanırım ŞİFA bulmasalar yaptırmazlardı ve doktorlar da yapmazlardı.

@esrasonmez7699 7 ай бұрын

Şu üfürükçünün linkini bulamadım ya 😂

@gulsucaglar6599 3 жыл бұрын

43:35 deki sünnet olabilir mii acaba

@TarihObas 3 жыл бұрын

Yok, sünnet değilmiş.

@yunuscakit3869 3 жыл бұрын

3:27 ben tarihçi değilim tabii ama bence din nedir onun tanımı göz önüne alınıp, bir şeyin din olup olmadığı sonucuna ona göre varılmalıdır. Bence din yaşam şeklidir. Buna göre bence Şamanizm de bir dindir.

@zShiYinz 2 жыл бұрын

Hatta bilgi paylaşayım ilk beyin ameliyatı şamanlar tarafından yapıldığını düşünülen ameliyat trepanasyondur. 10.000 yıl önce Neololitik Çağda rastlanmış. Kaynak : Sağlık Psikolojisi ders kitabı.