ไม่ลำบากใจค่ะ เพราะไม่ได้เกิดในยุคนั้น และเราจะเอาคนยุคปัจจุบันไปตัดสินคนในยุคอดีตไม่ได้ เพราะ บริบท ความเชื่อ วัฒนาธรรม ของสังคมในแต่ล่ะยุคมันต่างกันค่ะ

จากการที่เคยไปวัด ความเอียงของหน้าโบสถ์หรือวิหาร วัดที่เขาว่าพระนางจามเทวีสร้าง ตัวหน้าโบสถ์จะเอียงไปทางทิศใต้ทั้งหมดเคยเอาเข็มทิศไปวัดดูจำไม่ได้ว่าเอียงลงไปทิศใต้ 19 หรือ 38 องศานับจากทิศตะวันออกแท้ เหมือนจงใจให้ไปเกี่ยวกับกลุ่มดาวมังกร Draco (constellation) ซึ่งเอาไว้ใช้หา ecliptic plan ระนาบระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ แล้วนำมาคำนวนหาการเกิด สุริยะคราส จันทคราสได้ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญในสมัยก่อน แล้วทิศจะชี้ไปตำแหน่งท้องมังกร คือดาว Thuban เหมือนกับตั้งใจวัดตำแหน่งพระอาทิตย์ให้ตรงกับ วันเหมายัน”(เห-มา-ยัน) กลางคืนยาวที่สุดในรอบปี ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ซึ่งอียิปต์ก็ใช้แบบนี้เหมือนกัน วัดที่ได้ลองไปวัดองศาดูมี วัดพระธาตุดอยคำ วัดปงสนุก(ลำปาง) วัดพระธาตุเสด็จ วัดปงยางคก วัดพระธาตุห้าดวงที่ลี้ แต่มีเรื่องแปลกคือ ที่วัดจามเทวีเองกลับสร้างให้ชี้ไปทิศตะวันออกแท้ซึ่งน่าจะเป็นคตินิยมในยุคหลังเหมือน ขอม ซึ่งอาจมีการมาบูรณะทีหลังเลยทำให้ให้ชี้ไปทิศตะวันออกแท้เหมือนกับล้านนา(ความเห็นส่วนตัวล้วนๆ ไม่ต้องเชื่อเพราะไม่ใช่นักประวัติศา่สตร์) และมีอีกจุดน่านำมาคิดคือ เสาหลักเมือง การวางเสาหลักเมืองคือการทำปฏิทินบอกฤดูการสมัยก่อนที่ใช้หลักการนาฬิกาแดด เมืองกทม กับ เชียงใหม่ถึงมีวันที่พระอาทิตย์ตรงหัวเวลาเที่ยงวันแล้วไม่มีเงาไม่ตรงวันกัน เพราะคนละตำแหน่งกัน(แต่มาสร้างหลังคาเลยใช้ไม่ได้) วิธีการหาวันที่อาทิตเที่ยงวันไม่มีเงาโบราณเขาจะขุดบ่อน่ำลึกลงไปมาก เพื่อว่าจะได้ดูว่าตอนเที่ยงวันไหนที่แสงอาทิตย์ลงไปก้นบ่อก็ให้ใช้วันนั้น en.wikipedia.org/wiki/Draco_(constellation) kzfaq.info/get/bejne/rLaWesmSz66uZWw.html&ab_channel=LoyAcademy ถ้าได้ไปวัดปงสนุกที่ลำปางก็จะเจอบันได้นาคที่มีเขาแบบมังกร

รักพระนางมากๆคับ

ผมชอบตอนนี้มาก ไขความเชื่อมโยง เมืองเหนือ และเชื่อมโยงเมืองใต้ ชวา กับตอนที่แล้ว

อยากให้อาจารย์มาค้นประวัติเมืองของพระนางจามเทวีที่ บ้านดอนหัววัง ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ตอนนี้รอการบูรณะปัจจุบันเป็นป่ารกร้างมีอณาเขตพื้นที่ประมาณ200กว่าไร่รอการขุดค้นทางโบราณคดีเสียดายมากครับที่ไม่มีหน่วยงานไหนเข้ามาตรวจสอบ ถ้าตรวจสอบจริงๆน่าจะพอๆกับเวียงกุมกามที่จ.เชียงใหม่เลยครับ #และที่สำคัญมีสถูปเก่าเจดีย์ชาวบ้านแถวนั้นเพิ่งค้นพบมาไม่กี่ปีนี้เองเชื่อว่าเป็นสถูปที่บรรจุอัฐิของพระนางจามเทวี เชื่อว่าเป็นยุคสุดท้ายของพระนางที่ออกผนวช จริงเท็จอย่างไรรอการค้นพบต่อไปครับ ถ้าเป็นไปได้อยากให้อาจารย์มาตรวจสอบบ้างจังเลยครับ ยังไงฝากอาจารย์ด้วยนะครับ

ได้ความรู้จากท่านอาจารย์มาก ขอบคุณครับ

ขอบคุณและกดติดตามแล้วครับ ขอติดตามหาความรู้จากอาจารย์ สำหรับคนที่สนใจทางนี้ แต่ไม่มีโอกาสได้ทำในวัยหนุ่ม ขอบคุณอีกครั้งครับ

อันนี้เคยอ่านเจอครับ 🙏🏼 ในพงศาวดารหมานมีบันทึกที่น่าสนใจและเกี่ยวข้องกับพระนางจามเทวี โดยบันทึกไว้ว่า “แคว้นหนี่ว์หวังกั๋ว (แคว้นกษัตริย์หญิง) อยู่ห่างจากทางใต้ชายแดนหมานออกไปเป็นระยะทางสามสิบกว่าวัน แคว้นดังกล่าวห่างจากฮวนโจวสิบวัน มักทำการค้ากับราษฎรฮวนโจว โจรหมานเคยส่งไพร่พลสองหมื่นนายไปโจมตีแคว้นนี้ กษัตริย์หญิงจึงยิงด้วยธนูอาบยาพิษ รอดไม่ถึงหนึ่งในสิบ โจรหมานจึงยกพลกลับแคว้นตน” รองศาสตราจารย์ ดร.กนกพร นุ่มทอง อธิบายไว้ว่า “หนี่ว์หวังกั๋ว” แปลว่าแคว้นกษัตริย์หญิง น่าจะหมายถึงอาณาจักรหริภุญไชย และ “กษัตริย์หญิง” นี้น่าจะหมายถึงพระนางจามเทวี

สวัสดีค่ะ วันนี้ได้มีโอกาสเข้ามาค้ยหาข้อมูลประวัติของพระนางจามเทวี เพราะว่าเมื่อเช้านี้ได้ฝันว่ามีผู้หญิงคนนึงได้ให้เหรียญรูปไข่ ของพระนางจามเทวีมา2เหรียญ ก่อนที่จะมาเกิด ในเหรียญสลักไว้ว่าเป็นปี1215 แต่อยู่ที่ จ.ตากค่ะ ฝันแปลกมากๆ เลยลองมาค้นหาดูข้อมูลค่ะ ส่วนตัวรู้สึกแปลกใจและน่าทึ่งมากกับสิ่งที่ฝันและประวัติความเป็นมาค่ะ🙏

🙏 ขอบคุณข้อมูลใหม่ๆ รอชมตลอดครับอาจารย์

คิดพิจารนา คำว่าเทวี.ดูค่ะท่านอาจารย์ คือที่มาล่ะคิดว่า อยากได้หนังสือประวัติ อยากให้ท่านอจ.ทำเป็นหนังสือด้วยค่ะจะได้เก็บรักษาเอาไว้ ชอบอ่านค่ะ

สั้นกระชับ ตรงประเด็นที่เป็นปัญหาดีมากครับ

ติดตามครับอาจารย์ ขอบคุณมากครับที่ให้ความรู้

ขอบคุณครับอาจารย์ รอของ น่าน-ปัว พริบพรี(เพชรบุรี) จันทบูรณ์ และ นครศรีธรรมราชต่อนิครับผม

อยากกลับไปเรียนใหม่เลยค่ะ ขอบคุณที่ให้ความรู้ค่ะ🙏🙏🙏

😊😊😊ชอบรายการ อ.มากครับ..

เห็นอาจารย์ เพ็ญสุภา สุขคตะ แบ่งเป็น 5 ยุค ซึ่งพระนางจามเทวี อยู่ในยุคที่ 2 ในวัดสันป่ายางหลวงได้ขุดค้นพบพระพุทธรูปในสมัยทวารวดี ที่รวมสมัยกับพระนางด้วยครับ (เสียด้ายลงรูปให้อาจารย์ดูไม่ได้ ซึ่งผมก็ถ่ายเก็บเอาไว้อยู่)

ผมแปลกใจว่า ถ้าพระนางเป็นธิดากษัตริย์ละโว้จริง เหตุใด ทางละโว้ถึงให้พระนางซึ่งเป็นสตรี เดินทางขึ้นเหนือมาที่ลำพูน โดยการล่องเรือทวนน้ำขึ้นมาซึ่งค่อนข้างลำบาก พอพระองค์ขึ้นมาถึงลำพูน ก็สร้างเมือง จากนั้นก็ประสูติพระโอรสแฝด แต่ไม่มีการพูดถึงพระสวามีของพระองค์เลย

ขอบคุณครับ ได้ความรู้ครับ

ด้วยความเคารพ ก็ดีแล้วว่าไปตามหลักฐานเท่าที่พิสูจน์ได้ปรากฏ คิดอยู่ว่านักเขียนประวัติศาสตร์ ท่านจะไม่ละเอียดพอ หลักฐานพอเล่าสืบต่อ อาจจะไม่ตรงคลาดเคลื่อน ในหลายจุด สมัยก่อนคนชนเมืองน้อย โรคภัยมาก การคม การค้า การติดต่อลำบาก การค้นคว้า อาจล้าสมัย ดีขอให้มีความสุข

เป็นสิ่งที่ผมอยากทราบมากๆครับ..ว่าอะไร ..ยังไง..ครับ..ขอบคุณคลิปดีๆครับ🙏💯

ผมเข้าใจในมุมมองของอาจารย์คร้าบ

ผมได้ฟังคลิปของอจ.วินัย พงศ์ศรีเพียรที่บรรยายเรื่องสุโขทัยได้กล่าวถึงพระเจ้าโก๊ะล่อฟงลงมาตีอาณาจักรพยูราวกลางพุทธศตวรรษที่14 ได้กล่าวถึงจะมาตีอาณาจักรที่มีผู้หญิงเป็นกษัตริย์ที่อยู่ใกล้ อาจหมายถึงหริภุญชัยครับ

@อาจารย์พี่c 🙏😊 สวัสดีเจ้า ดีใจ ที่ อจ. ให้ความสำคัญ เรื่องพระแม่เจ้าจามเทวี 🙏 an อยากทราบประวัติ พระเจ้ามหัตยศ บ้างนะเจ้า 😊👌 ไว้มีเวลา อาจารย์พี่c เล่าให้ได้ฟัง บ้างนะเจ้า ขอบคุณเจ้า🙏😊

คิดว่าถ้าเป็นไปได้อยากให้อาจารย์ศึกษาเเละนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับศรีวิชัยบ้างครับ เพราะผมเคยไปอ่านเจอมาจากบันทึกจีนในยุค ราชวงศ์ชิง ระบุไว้เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๑ พระเจ้ากรุงธนบุรีหรือพระเจ้าตากสิน ซึ่งมีเชื้อสายชาวจีน ทรงกอบกู้บ้านเมืองมีชัยชนะต่อพม่าแล้ว พระองค์ทรงส่งราชทูตไปถวายเครื่องราชบรรณาการและพระราชสาส์นแด่พระจักรพรรดิ เฉินหลง พระองค์รับส่งให้เจ้ากรมพิธีการทูต ตรวจสอบเรื่องราวของประเทศสยาม เจ้ากรมพิธีการทูตรายงานว่า “ข้าพเจ้าทั้งหลาย ได้ตรวจดูเรื่องเสียมหลอก๊กแล้ว เห็นมีต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ครั้งราชวงศ์สุย ราชวงศ์ถัง สมัยโน้นเรียกว่า ประเทศ เซี้ยะโทว้ ชาวเสียมหลอก๊ก เป็นชนชาติเดียวกับชาวฮูหลำ (อาณาจักรฟูนัน) ประเทศนี้ตั้งอยู่ริมทะเลทางทิศใต้” ซึ่งผมมองว่าประเด็นนี้น่าสนใจมากเลยครับ เเละประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจไม่เเพ้กันคือ จดหมายเหตุราชวงศ์เช็ง บันทึกไว้ว่า “เสียมหลอก๊ก มีภูเขาใหญ่อยู่ทางทิศตะวันตกฉียงหัวนอนหรือเฉียงใต้ แม่น้ำในเสียมหลอก๊กออกจากภูเขา ฝายทิศหัวนอนหรือทิศใต้ไหลลงทะเล "ประเทศเซี้ยะโท้ว ประกอบด้วยประเทศทั้งสิบแห่งทะเลใต้ ที่ภิกษุอี้จิงบันทึกไว้ ประเทศเหล่านี้เป็นอิสระต่อกัน แต่จะเลือกกษัตริย์จากประเทศใดประเทศหนึ่งให้เป็นประมุขและสถาปนาเป็นนครหลวงซึ่งนครหลวงของประเทศนี้ชื่อว่าโฟชิ และ เรื่องพรรณนาว่าด้วยกรุง สยามซึ่งขุนนางจีน ๖๖ นายเป็นเจ้าพนักงานเรียบเรียงในสมัยราชวงศ์เช็ง เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๐ พระยาจีนอักษรได้แปลขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ (ในประชุมพงศาวดารภาคที่ ๕) อธิบายว่า “เสียมหลอก๊กอยู่ฝ่ายทิศตะวันออกเมืองก้วงหลำเฉียงหัวนอน (เฉียงใต้) ของเมืองกั้งพู้จ้าย (กัมพูชา) ครั้งโบราณมี ๒ ก๊ก เสียม ก๊กหนึ่ง หลอฮก (ละโว้) ก๊กหนึ่ง…” ซึ่งพระยาจีนอักษรบอกว่าเสียมคือสุโขทัย เเต่ผมคิดไม่ใช่เพราะในบันทึกบอกว่าเฉียงใต้เเต่สุโขทัยอยู่เฉียงเหนือ

👍ขอบคุณ​มาก​ครับ​

ได้ความรู้มากเลยอาจารย์..

ขอบคุณครับอาจารย์

ขอบคุณครับผม

พระนางและเชื้อพระวงศ์มีอยู่จริง ผมเคยเจอและสัมผัสได้ นักประวัติศาสตร์ไม่ต้องลำบากใจ ถ้าไม่รู้จริง ไม่งั้นผู้คนชาวลำพูนลำปาง จะนับถือและมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เช่น วัดจามเทวี เหรอครับ.

สวัสดีครับ อาจารย์ วกมาหริภุญชัยแบบไม่ทันตั้งตัว ชวนให้ระลึกถึงพระธาตุหริภุญชัย พระธาตุปีไก่ของผม 555 อย่างเจดีย์กู่กุด ที่ว่ากันว่าเป็นเป็นเจดีย์บรรจุพระอัฐิของพระนางจามเทวี ก็จัดเป็นตำนานด้วยใช่ไหมครับ

จะเป็นไปได้หรือไม่...ที่เมืองหริภุญชัยมีมานานแล้ว ก่อนที่พระนางจามเทวีจะขึ้นไปลำพูน...และพระนางจามเทวีไม่ได้เป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัย...แต่เป็นผู้นำเอาวิชาความรู้ไปบูรณะพัฒนาเมืองหริภุญชัยที่มีอยู่ก่อนแล้ว ให้มีความเจริญขึ้นมา ทำให้ผู้คนอพพยพเข้ามาอาศัยอยู่มากขึ้น และทำให้เกิดความเข้าใจผิดคิดว่าพระนางจามเทวีเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยขึ้นมาจนเกิดเป็นตำนาน...ต่อมาคนรุ่นหลังเอาตำนานที่เข้าใจว่าพระนางจามเทวีเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยดังกล่าว มาปรับเข้ากับระยะเวลาที่เป็นจริงของการเกิดเมืองหริภุญชัยขึ้นมา ก็เลยทำให้เกิดความขัดแย้งกันในเรื่องระยะเวลาของการเกิดเมืองหริภุญชัย กับเรื่องความเจริญรุ่งเรืองของเมืองหริภุญชัย ผมคิดว่าพระนางจามเทวีคงไม่ใช่ผู้สร้างเมืองหริภุญชัยหรอกครับ แต่ท่านคงเป็นผู้ขึ้นไปพัฒนาเมืองหริภุญชัยขึ้นมาใหม่ ให้มีความเจริญรุ่งเรืองทางสถาปัตยกรรม คนรุ่นหลังเลยเข้าใจผิดคิดว่าท่านมาสร้างเมืองหริภุญชัยไว้ ตำนานก็คือตำนาน...เชื่อถือได้บ้างไม่ได้บ้างเพราะมาจากคำบอกเล่าที่เล่าสืบทอดต่อ ๆ กันมา บางยุคบางสมัยอาจจะมีการแต่งเติมเสริมเรื่องเข้าไปใหม่... ทั้งหมดที่กล่าวมาเป็นแค่ความคิดเห็นเท่านั้นครับ...หากผิดพลาดประการใดขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย...

ในลำพูน​โบราณ​สถานยังมีเจดีย์​เก่าๆอีก​เยอะครับที่ตกสำรวจกรมศิลปากร​ในอ.ป่าซางแต่ไม่รู้ว่าอยุ่​ในยุคไหน​ครับอาจารย์​

...ใน จังหวัดลำพูน ยังมีตำนานวีรสตรี ผู้นำที่เป็นหญิง หรือ พญา,กษัตริย์ที่เป็นหญิงอีกองค์ครับ มีนามคล้ายกัน นามว่า เจ้านางจามรีแห่งเมืองลี้ ครับ

ขอบคุณครับ

พระนางจามเทวี เจ้าหญิงเชื้อสายขอมผู้ครองแผ่นดินหริปุญชัย ค้นคว้าจากมนตราที่เรียนกันสิครับ ว่าร่ายมนต์ด้วยภาษาอะไรง่ายมาก อย่าค้นเฉพาะภูมิศาสตร์หรือหลักฐานทางวัตถุเพียงอย่างเดียว

หากเราหาหลักฐานในหริภุญชัยไม่พบ แต่หาหลักฐานจากเมืองหรือเวียงอื่นๆใกล้เคียงหริภุญไชยได้มั้ยครับ เผื่อจะพบ เหตุผล...เพราะว่า แม่น้ำปิงไหลเปลี่ยนทิศทางบ่อยครั้ง ตัวเมืองหรือเวียงอาจถูกย้ายไปเรื่อยๆจนถึงตัวเมืองหริภุญชัยในปัจจุบันน่ะครับ

อาจารย์มีเฟสบุ๊คไหมครับ เพื่ออยากศึกษาติดตามเพิ่มครับ หรือ ไม่ก็แนบไว้ใต้คลิปก็ได้ครับ

อยากให้ท่านไปสอบถามหาหลักฐานจากศูนย์เรียนรู้พระรอดและพระสกุลลำพูน วัดประตูลี้ ลำพูน วัดดั่งเดิมอยู่ทางทิศใต้ของเมืองหริภุญชัย ซึ่งมีการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ ท่านเป็นพระครูค่ะ ชื่อ ดร.พระครูปลัดสุรเดช คุณวโร วัดสังฆาราม หรือวัดประตูลี้ลำพูน ท่านเขียนหนังสือการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ฯเรื่องพระรอด อายุพระ ได้พันสามร้อยกว่าปี ไงนี้ละคะ

ลำบากแน่ๆครับอาจารย์ถ้าขยับแค่ พ.ศ. ของพระนางอย่างเดียวแต่นี่ต้องเรียกว่าเขียนประวัติศาตร์ทางเหนือกันใหม่เลยแหละครับ อย่างตำนานขุนหลวงวิลังคะที่มาขอพระนางแล้วพุ่งหอกให้ตกในเมืองก็เป็นกษัตริย์องค์ที่13ของระมิงค์นคร ในราชวงศ์กุนาระ แล้วสิ้นพระชนม์เพราะตรอมใจในปี พ.ศ.1227 (สูงติดเพดานเลย !!!) ยังจะต้องลากยาวไปแก้แถวเชียงแสนก่อนพญาเม็งรายมาสร้างเมืองกุมกามแล้วย้ายมาเชียงใหม่อีกเพราะลำดับของกษัตริย์กับปีพ.ศ.ให้สอดคล้องกัน....แค่คิดก็ปวดหัวแล้ว

ทำไมนักวชาการบ้านเราชอบคิดว่า พื้นที่บ้านเราเป็นบ้านป่าเมืองเถื่อน ทั้งๆการค้นคว้าทางโบราณคดีก็รู้ๆอยุ่แล้วว่าบ้านเรารู้จักทำสำริดมาก่อนหลายๆพื้นที่เช่นอินเดียและจีน และใช้สำริดกันแพร่หลายทั่วไปในอุษาคเนย์..เก่ามากพร้อมๆกับราชวงศ์ฮั่นหรือก่อนหน้าด้วยซ้ำ พื้นที่บ้านเรามีอารยธรรมมานานแล้ว ไม่ใช่อยุ่ๆกับโผล่มาเจริญแค่เริ่มยุคทวารวดี เพียงแต่บ้านเราหลักฐานอาจไม่ต่อเนื่อง เพราะเชื่อตามที่ฝรั่งเขียน การค้นคว้าจับโน่นจับนี่จะอธิบายความเจริญบ้านเราที่มีมาแต่ยุคพุทธกาลได้อย่างไร เพราะอะไรๆก็โยงไปหาอินเดียหมด เราชอบมองอย่างฝรั่งคือ มองอินเดียมาหาอุษาคเนย์ แต่หากเรามองอุษาคเนย์ไปทางอินเดียบ้าง...น่าสนใจกว่าเยอะ หรือมองแบบอินเดียและอุษาคเนย์มีการสังสรรค์มานานพร้อมๆกันร่วม3,000ปี แบบนี้จะสนุกกว่า ปล.ความเจริญมันต้องมีวิวัฒนาการมาแล้วในตัวของมันเองก่อนนมนาน ไม่ใช่จู่ๆก็บอกว่าเจริญเพราะรับนั้นรับนี่มาจากโน่นจากนั่นมา...แบบนี้มันสรุปง่ายเกินไป(เล่นสรุปแบบฝรั่งอ่ะครับ คือนึกอะไรไม่ออกก็บอกว่าจากอินเดียบ้างจากจีนบ้าง55555)

นัก ปวศ.เชื่อเรื่องพระธาตุของพระพุทธเจ้าที่อยู่ในพระธาตุหรือเปล่าคะ มีทั้งในคัมภีร์และเป็นเรื่องเล่าสืบต่อกันมาตั้งแต่ก่อนพ.ศ.1 และภาษาที่พัฒนามา(ภ.มคธ) เป็นภ.ไทยในปัจจุบัน คนไทยก็ใช้พูดใช้เขียนมาก่อนพ.ศ.อีกนะคะ(ฟัง+อ่านมาค่ะ)

ผมสงสัยเกี่ยวกับชื่อเมือง หริภุญชัย มากๆครับ ชื่อเมืองอาจจะเป็น 'หริหระภุญชัย' จนปัจจุบันชื่อเหลือเพียงคำว่า'ละปูน' หริหระ ที่มาจากชื่อ(หริ)ขององค์พระวิศณุ และชื่อ(หระ)ขององค์พระศิวะ เป็นชื่ออวตารรวมขององค์เทพทั้งสองพระองค์ พอมีหลักฐานอื่นหรือข้อมูลอะไรเกี่ยวกับชื่อเมืองบ้างไหมครับ ว่าจากชื่อเมืองหริภุญชัย เหลือเพียง ชื่อละปูน หรือลำพูน หน้าจะมีที่มาที่ไปนะครับ สงสัยจริงๆครับผม

Thank you very much.

ช่วงพุทธศตวรรษที่12 มีคนที่ทรงอิทธิพลอย่างน่ากลัวอยู่คนนึงนะครับคือพระเจ้าจิตรเสน ดูจากเนื้อหาของจารึกที่พิชิตที่นั่นที่นี่ได้ และความถี่ของจารึก สถานการณ์ช่วงนั้นน่าจะหนักหน่วงอยู่

ศักสิทธิ์นะพระนางจามเทวีศ์นี้

ติดตามค่ะ

เรารับรู้เรื่องราวทางประวัติศาสตร์จากข้อสันนิษฐานของนักประวัติศาสตร์ทั้งนั้นโดยที่ยังไม่ได้ข้อยุติว่าจริงแท้ที่จริงยังมีหลักฐานให้สืบค้นเยอะมากแต่ผู้รู้ไม่ยอมเปิดใจยอมรับเท่านั้นเอง

ได้ไปกราบไหว้พระนางจามเทวี​ ไปทำบุญวัดพระธาตุ​หริภุญ​ช​ัย​ จ.ลำพูน

เคยอ่านบทความจากที่ใดที่หนึ่งว่ากษตริย์จากลำพูนทรงอพยพมาที่บริเวณที่เป็นถ้ำขุนตาลและสิ้นพระชนม์ที่นั่น ส่วนพระโอรสหรือพระญาติอาจเดินทางต่อลงมาทางใต้ เพื่อหาที่ใหม่ หรืออยู่กับเมืองพันธมิตร

เคยฟังจากช่องๆหนึ่งบอกพระนางจามเทวีเป็นชาวมอญที่มาจากละโว้​ มีจารึกภาษามอญเยอะมาก

ลำบากใจทำไมหลักฐานที่ค้นพบยุคนี้ ตัดสินคนยุคนั้นได้เรยรึ คุณมั่นใจได้อย่างไรว่าหลักฐานไหนถูกผิด

แนวคิดของผม อาจจะฟังดูประหลาดหน่อยนะครับ ส่วนตัวคิด จามเทวี ไม่น่าจะเป็นชื่อ แต่น่าจะเป็นสมญานาม ที่เรียกแทนตัวบุคคล เพราะคำว่าจาม มีความหมายในภาษามอญโบราณหมายถึงจระเข้ ความหมายนี้ ผมฟังมาจากคุณสุจิตต์ วงษ์เทศ ก็เลยนำมาคิดต่อ กลุ่มคน ที่มาจากละโว้ กลุ่มแรกอาจจะนับถือ จระเข้ เป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ เพราะในตำนาน การต่อสู้ระหว่างเมืองลำพูนและเมืองละโว้ในยุคหลังพูดถึง สัตว์ชนิดนี้ ว่าเป็น เทพอารักษ์แห่งเมืองละโว้ ฉะนั้น หาดพระนางจามเทวีมีตัวตนอยู่จริง พระองค์ จะเป็นที่นับถือของคนในยุคนั้น จนถูกยกให้เป็น เทพีแห่งสายน้ำหรือ เทพสตรีที่รักษาสายน้ำ แนวคิดที่ว่าจระเข้คือสัตว์ศักดิ์สิทธิ์แทนวิญญาณบรรพชน มีอยู่ในอาณาจักรจาม มาจนถึงลุ่มน้ำเจ้าพระยา เพราะจากตำนานท้าวพันตาพญาพันวังแย่งชิงความเป็นใหญ่ ในเขตลุ่มน้ำเจ้าพระยา แต่ทั้งหมดนี้คือข้อสันนิษฐานเรื่อง ชื่อจามเทวีเพียงเท่านั้น ขอนอกเรื่องหน่อยนะครับผมอยากทราบเกี่ยวกับเรื่องสงครามสามนคร ในสมัยหริภุญชัยครับ ว่าใครรบกับใครบ้าง มีผลยังไง. หากเป็นช่วยไขข้องใจเรื่องนี้ด้วยครับ

ผมนับถือมากๆ พระแม่ม่อนเจ้าจามเทวี

เป็นไปได้หรือเปล่าว่า จริงๆ ราชวงค์หริภุญชัย มาจากที่อื่น คือพระนางจามเทวีครองเมืองทางใต้ ให้เรียกว่าหริภุญชัยเก่า ภายหลังลูกหลานปกครองมาเรื่อยแต่โดนตี เลยต้องย้ายเมืองมาลำพูน เป็นหริภุญชัยใหม่ แต่ลูกหลานก็ยังนับหริภุญชัยใหม่ ว่าสืบทอดมาจาก หริภุญชัยเก่า

ต้องไปดูหลักฐานของทางจีนคับ อันนั้นเค้าบันทึกจนละเอียดยิบ มีกล่าวถึงเมืองทางแถบนี้ด้วย

หลักฐานประวัติศาสตร์บวกจินตนาการ แนวโน้ม คาดว่า... ทั้งนั้น เชื่อถือไม่ได้เหมือนกัน ประวัติศาสตร์อาณาจักร์น่านเจ้าที่เคยเป็นแบบเรียนมายาวนานกลับยกเลิกหน้าตาเฉยโดยนักประวัติศาสตร์ด้วยกันเอง

สอนประวัติศาสตร์ใหม่ครับ

ความเชื่อของชาวบ้านกับความจริง บางทีมันก็สวนทางกันนะครับ!...เข้าใจว่านักประวัติศาสตร์ ลำบากใจ ที่จะมาสรุปให้ลงตัวได้

สุเทวะฤาษีสร้างเมืองหริภุญชัยทำไมไม่กล่าวถึงบ้าง.ไม่ใช่เจ้าแม่สร้าง.พระเครื่องทั้งหมดฤาษีเป็นคนสร้าง.ไม่เคยลำลึกถึงท่านเลย

พระเจ้ากัมโพชราชกษัตริย์ละโว้ที่ยกทัพไปตีหริภุณชัย ปรากฏอยู่ในชินกาลมาลีปกรณ์และมูลศาสนาของทางล้านนา คือคนเดียวกับพระเจ้าปทุมสุริยวงศา กษัตริย์เชื้อสายราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช แคว้นตามพรลิงค์ที่ขึ้นมาาครองเมืองละโว้ ซึ่งตำนานเมืองนครศรีธรรมราชเล่าว่ากษัตริย์กลุ่มนี้อยพมาจากแคว้นกัมโพชตั้งอยู่ทางตอนเหนือของอินเดีย ต่อมาพระเจ้ากัมโพชราชยกทัพไปตีเมืองพระนครจนชนะ ได้เป็นกษัตริย์ปกครองเมืองพระนครนามว่าสุริยวรมันต์ที่1 พระเจ้าปทุมสุริยวงศา พระเจ้ากัมโพชราช พระเจ้าสุริยวรมันต์ที่1 คือคนเดียวกันหรือไม่ ประเด็นนี้นักประวัติศาสตร์ถกเถียงกันมานานมาก อาจารย์มีความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ยังไงครับ

เราคนลำพูนโดยกำเนิดเคยอธิบายไปกับคนรอบข้างแล้วว่า เป็นเรื่องเล่าของคนทรงเจ้า โดนด่าถึงขั้นสาปแช่งด้วยซ้ำ

ขอบพระคุณครับอาจารย์ทีได้นำเสนอประวัติศาสตร์ให้ได้รับรู้ครับผม

เขาเน้นอวยอยุธยากับรัตนโกสินทร์พวกลุ่มน้ำเจ้าพระยา

พุทธศตวรรษที่๑๓มีพระพิมพ์ครับเป็นพิมพ์ลักษณะด้านหน้าคล้ายพระรอดด้านหลังเป็นหน้าคนในตำนานแต่องค์เล็กมาก1/1.8ซม.ทำปฏิกริยากับแม่เหล็ก50%ไม่มีให้เห็นในวงการพระเครื่อง😊

จามเทวีวงศ์ เป็นคัมภีร์ทางพุทธศาสนา เอกสารประวัติศาสตร์ประเภทบันทึกเหตุการณ์ภาษาบาลี เป็นเรื่องเล่าเชิงประวัติศาสตร์ผสมกับเรื่องเล่าเชิงศาสนาพุทธ แต่งขึ้นโดยพระโพธิรังสีมหาเถระ สันนิษฐานว่ารจนาราว พ.ศ. 1950 ถึง 2060

อาณาจักรมอญโบราณ หิริภุณชัย หนีโรคระบาด ไปสะเทิม มอญ ไปหงสาวดี ก็มอญ สรุปกลับบ้านเก่า ก่อนกลับไปใหม่

เรียนอาจารย์ รายการสาระสนทนากับอาจารย์ศรีศักร ครั้งที่29 หริภุญชัย พบหลักฐานเมืองบริวาร เมืองวังไฮ ท่ากานฯลฯมากมายอายุเก่าถึงพุทธศตวรรษที่13ครับ

แสดงความคิดเห็นนะครับ ตำนานของพระนางจามเทวี บางตำนานว่าเป็นลูกกษัตริย์ของละโว้ และบางตำนานก็ว่าเป็นลูกของขุนนางที่ อยู่ที่ หิริภุญชัย แต่ละตำนานระบบ ต่างกัน อย่างเช่น ปีเกิด ปีครองราชย์ และปีที่ สวรรนคต ตำนานทั้งสองขัดแย้งกันในตัว ศักราชไม่ตรงกัน อย่างเช่นหนังสือชินกาลมาลีปกรณ์ ระบุว่า พระนางจามเทวี ประสูติ พ.ศ.1166 ครองราชย์ ปี พ.ศ.1205 ครองราชย์ได้ 17 ปี สิ้นพระชนม์พ.ศ 12 58 อายุ 92 ปี ปิดตำนานเรียบเรียงโดยอาจารย์ สทธวารี สุวรรณราชน์ ระบุว่า เกิดเมื่อปีพศ 1176 ครองราชย์ ผช 1202 และสละราชสมบัติ พ.ศ.1231 สวรรคต ผช 1274 แสดงว่า 2 ตำนานมีดขัดแย้งกันเอง และอันไหนกันแน่ที่ถูกต้องหรือเราต้องเก็บเอาไว้เป็นความรู้ทั้งสองตำนานครับอาจารย์

ตำนานทั้งสองตำนานก็ ใช้คำบอกเล่ากันต่อๆมา และเป็นบุคคลที่เกิดไม่ทันยุคสมัยทวาราวดีครับ

ผมก้อคิดว่ากำเนิดช่วง 1200ปี ช่วง1700 ยุคพระร่วงโรจนฤทธิ์ครับ

เป็นตำนานพื้นถิ่นแต่มีจารึกกล่าวถึงในสมัยปลายราชวงศ์​มังราย

คือเซียนพระกำหนดราคาพระรอดใว้หลายสิบล้านและพระพิมพ์อื่นๆใว้มีค่าสูงโดยกล่าวอ้างถึงตำนานจามเทวีวงค์มีอายุพันสองร้อยปีโดยพระนางใด้สร้างใว้โดยคนในท้องถิ่นและพิพิธภัณฑ์วัดท้องถิ่นก็เชื่อและต้องการโปรโมทให้พระเครื่องมีความเก่าแก่ตามนั้น จริงแล้วพระเครื่องนั้นสร้างในสมัยพระเจ้าอาทิตย์ราชฯเพื่อถวายและเชิดชูเกียรติพระนางจามเทวีรูปแบบสถาปัตยกรรมจึงคล้ายคลึงศรีสัชนาลัยมากเรื่องแนวความคิดเห็นของอาจารย์ มีหลักฐานอ้างอิ้งใด้เป็นรูปธรรม

สมัยก่อนเรียนอะไรมา ก็จำมาแบบนั้น ..ประวัติศาสตร์เป็นวิชาที่เนื้อหาเปลี่ยนแปลงมากที่สุด

การศึกษาประวัติศาสตร์ อย่าใช้คำว่า ไทย ที่มี ย ไปจับเพราะมันไม่ได้เป็นเชื้อชาติ มันเป็นชือ ประเทศ มันมาจากคำว่า ไท ทีแปลว่า คน หรือ อิสระ มันเพิ่งเกิด พ.ศ.2482 นี้เองไม่ถึง100 ปีเมื่อก่อนเรียกว่า สยาม เพื่อจะเครมดินแดนชาติพันธ์อื่นว่าเป็นของตน คำว่า ไท หรือ ไต มันใช้เป็นคำนำหน้าชาติพันธุ์ต่าง เช่น ไทสยาม(คนภาคกลาง ภาคใต้) ไทลาว(ประเทศลาว อีสาน)ไทพวน(เชียงขวาง ประเทศลาว) ไทดำ (เวียดนาม) ไทอาหม(อินเดีย) และพวกออกเสียง ไต เช่น ไตใหญ่ (รัฐฉานพม่า) ไตยวน(คนภาคเหนือ) ไตลื้อ(สิบสองปันนาในจีน)

ลำบากใจ ลำบากใจ

สวัสดีครับผม...😊😊😊

อาจารย์ครับอยากทราบ ประวัติเมืองลี้ เจ้าแม่จามรี ครับ

อยากให้หาข้อมูลเกี่ยวกับสมัยโยนกเชียงแสนด้วยครับ

ออกเสียงหะริหรือหะหริจึงจะถูกต้องครับอาจารย์

ก็เอาง่ายๆครับ เวลาที่เราพูดถึงพระพุทธศาสนาก็ต้องตั้งหลักก่อนว่าจะพูดถึงพระธรรมคำสั่งสอน พระวินัย หรือพระไตรปิฎก ซึ่งถ้าเราเอามาปรับใช้กับการพูดถึงหริภุญช้ยก็คงต้องตั้งหลักก่อนว่าจะพูดถึงหลักฐานการขุดค้นทางประวัติศาสตร์หรือตำนานเมือง ว่ากันเป็นเวอร์ชั่นไป ...คงไม่ต้องแก้ไขอะไรทั้งนั้นครับ หริภุญชัย

ผมคนลำพูนคับ

พระนางจามเทวี คงมาจากราชวงศ์จามปา ละโว้เป็นส่วนหนึ่งของฟูนัน ก่อนแยกตัว แล้วเป็นฐานก่อนเกิดอยุธยา ฟูนานเป็นมิตรกับจามปา

นาทีที่ 5.5 หริภุญไชย...ไม่ได้ใช่ประเทศ...หริภุญชัยคืออาณาจักร (อาณาจักรแปลว่าเมือง)...ดังนั้น..ผู้ปกครองอาณาจักรจึงไม่ใช่...กษัตริย์ (หากเป็นแค่ราชา คือเจ้าเมืองเมืองนั้น) สยาม (ฟูนัน..เสียม)....ตามบันทึกจีนกล่าวถึงกษัตริย์ที่ครองเมืองพันเมืองปกครองราชาพันคน...มีอาณาเขตกว้างไกลใต้ทะเลจีนใต้...มีฐานะเทียบเท่าฮ่องเต้แห่งทะเลจีนใต้...นั่นคือสยาม ปัญหาของนักประวัติศาสตร์ไทย...แปลความหมายของคำว่า อาณาจักรเป็นประเทศ....แปลความหมายของเจ้าครองอาณาจักรว่ากษัตริย์...มันก็เลยสับสนวุ่นวาย...จากการแปลความหมายผิดนั่นเอง สยามปกครองเมืองพันเมือง..มาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว...(อาณาจักร "เมือง..จังหวัด" ของสยามอยู่ตั้งแต่ฟิลิปปินส์จรดอินเดีย)....อินเดียก็ไม่มีกษัตริย์...มีแต่ราชา (เจ้าเมือง) เพราะกษัตริย์คือสยาม เขมรไม่ต้องพูดถึง...วรรณะเขมรคือพลเมือง..(ทาสในเมืองพระนคร)....รวมถึงดินแดนต่างๆ ใต้ทะเลจีนใต้ล้วนไม่มีกษัตริย์...มีสยามเท่านั้นที่มีกษัตริย์..สืบทอดพิธีพระบรมราชาภิเษกตามแบบดั้งเดิม (ไตรภูมิพระร่วง) อย่างเคร่งครัด....นั่นแหละคือส่ิงที่เราจะสามารถสืบค้น...บรรพบุรุษตัวตนคนไทยได้...(โดยไม่ใช้การคาดเดาว่า..สัณนิษฐานว่า..เชื่อว่า...คิดว่า...น่าจะ.....)....เพราะคำเหล่านี้แสดงถึงความ...ไม่รู้จริง...ไม่รู้อย่างดีพอ...ไม่รู้อย่างถ่องแท้....ครับ

พบไม้กลายเป็นหิน เมืองโบราณ

ความเจริญก้าวหน้าของบ้านเมืองเราสูงส่งมากครับภูมิใจมากครับ

จามปาเป็นชื่อเมืองหลวงของแคว้นอังคะ ตั้อยู่ทางใต้ของอินเดีย

หรือพระนางจามเทวีเป็นเพียงตำนาน

เชียงแสน ยุคต้น เป็นต้นตระกูลไทย ไม่เห็นมีประวัติศาตร์ ปรากฏ หรือเชียงแสนเป็นแคว้นของลาวเหนือหรือลาวพุงขาว จึงไม่ควรอยู่ในประวัติศาตร์

คนมอญ พูด ภาษาไท-กะได เป็นคนไทย (สยาม) มาจากคำว่า ฉาน

ยุคทวารวดีรวมกับลพบุรีถึงเกิดลำพุนและถึงช่วงพ่อขุนศรหรือช่วงจบสงคราม,คงเริ่มสร้างบ้านเมือง

ที่แน่ๆๆตั้งแต่ยคพญามังราย หริุญชัยเป็นล้านนานะครับ อย่าอิงไทยหม่เกี่ยวกัน

คำว่าพญาก็คือเจ้าเมือง(จังหวัด)ก็เหมือนกับผู้ว่าราชการไม่ใช่กษัตริย์ไม่ใช่เหรอครับอาจารย์

ยุคแรก ๓๐๐ปี อย่าไปตัดออกก็คงไว้แบบนั้น ขมวดไว้ว่าพบหลักฐานน้อย

พระนางคือ ธิดากษัตริย์ขอม(ละโว้)ครับ ฮ่าๆ ฮ่าๆิ

มันอยู่คนล่ะ​ อาณาจักร... จบน่ะ.

เรียนสอบถามอาจารย์ตามคลิปนี้ที่อ้างถึงโบราณวัตถุวัดเกาะกลาง ป่าซาง ลำพูนkzfaq.info/get/bejne/ntl_Zcdi2Je1Xas.html เก่าถึงยุคพระนางจามเทวีได้บ้างหรือเปล่าครับ

มอญ ชัดๆ

ยุคเดียวกับไวกิ้ง

ทำไมชาวมอญจึงยกย่องพระนางจามเทวี kzfaq.info/get/bejne/sLZmmtplqqu9j5s.html