Pazar günü Versay Sarayı’na ünlü oyun yazarı Molière’in ve büyük bestekâr Lully’nin asırları aşan oyunu Le Bourgeois Gentilhomme’u (Türkçeye Kibarlık Budalası olarak çevrilmiş) seyretmeye gittim. Gitmişken size de hem Kraliyet Operasını (Opéra Royal) hem de sahnelen oyunu göstermek istedim, ama asıl amaç video çekmek olmadığı için kısa tuttum.
2:20-4:30 Versay Sarayı
4:30-9:48 opera salonu
🌞 Versay Kraliyet Operası 🎭
Versailles Sarayı’nın opera salonu 1770 yılında Kral XV. Lui döneminde bitirildi. Kralın Baş Mimarı Ange-Jacques Gabriel’in ve Baş Makinist (dekorlardan ve makinalardan sorumlu) Blaise Henri Arnoult’nun şaheseri olan bu salonun açılışı Veliaht Prens Lui’nin (XVI. Lui) ve Arşidüşes Marie-Antoinette’in düğününde yapıldı.
🎭 Oyunun Yazılış Hikayesi 📜✍🏼
Videoda anlatamaya zamanım olmadı ama burada bu tiyatro oyununun hikayesini de anlatmak istiyorum. 1660’lı yıllarda Türkiye ile Fransa arasında diplomatik bağlar kopuyor, 1669 yılının Kasım ayında Sultan Dördüncü Mehmed Fransa Kralı XIV. Lui’ye Müteferrika Süleyman Ağa adında bir elçi gönderiyor, yani daha doğrusu Fransızlar gelenin bir elçi olduğunu zannediyorlar.
Süleyman Ağa’nın Paris’teki evi ziyaretçilerle dolup taşıyor, millet uzak diyarlardan gelen bu Türkleri, yediklerini içtiklerini, giydiklerini çok merak ediyor. Tabii Kral XIV. Lui de Versay’da Süleyman Ağa’yı büyük bir ihtişamla ağırlıyor ama bizim Süleyman Ağa buna bir anlam veremiyor çünkü kendisi Fransızların anladığı şekilde bir elçi değil, Fransa’daki ilk Türk elçiliği 1797 yılında kuruluyor.
Tabii bunun anlaşılmasının yanında Süleyman Ağa’nın kralın ihtişamı önünde fazla etkilenmemesi, yanındakilerin de sanki karşılarında Fransa Kralı değil de sade bir bey varmış gibi davranması XIV. Lui’nin çok canını sıkıyor. Adam kendisine Güneş Kral diyor, bu kadar megaloman bir kişi karşısında Türklerin umursamaz tavrı herkesi hayrete düşürüyor. 😅
Tabii sonra Kralın isteği üzerine bu piyes yazılıyor, Molière oyunu yazıyor, Lully müziğini besteliyor, bale koreografisini Beauchamp kostümleri de Chevalier d’Arvieux hazırlıyor. Bu gibi temsillere komedi-bale (yani konuşma kısımları bale dansı ile aralıklı olan bir oyun) deniyordu, Lully’nin ölümünden sonra bu tiyatro türü de yavaş yavaş bitti.
Tüm hikayeyi merak ediyorsanız Türkçe çevirisini alıp okumanızı tavsiye ederim. Bir sonraki videoda görüşmek üzere kendinize iyi bakın. 👋🏻