W poszukiwaniu czasu (1): przyszłość, Łukasz Lamża

Рет қаралды 29,221

3 жыл бұрын

Człowiek to ruchliwa istota - nie potrafimy usiedzieć w miejscu, wiecznie eksplorując przestrzeń bliższą i dalszą, a ciąży nam nawet nasze przywiązanie do chwili obecnej. Stąd ta niedająca nam spokoju myśl: a może dałoby się również podróżować w czasie. Najprostszą formą podróży w czasie byłoby spowolnienie lub przyspieszenie prędkości, z jaką wędrujemy ku przyszłości. Już w VIII wieku n.e. w japońskiej literaturze można znaleźć opowieść o rybaku Urashimie, który w trzy dni przebył trzysta lat. W XIX wieku temat ten na dobre zagościł w literaturze europejskiej, karmiąc rodzące się wówczas science fiction wizją urządzenia, które pozwoliłoby na dowolne przemieszczanie się w czasie, w przód i w tył. Co ciekawe, w XX wieku fizycy odkryli, że przynajmniej jedna wersja tego marzenia: zmiana tempa naszego nieustannego "podróżowania ku przyszłości" rzeczywiście jest wykonalna - choć niełatwa technicznie, jeżeli interesuje nas coś więcej niż milisekundy - co potwierdzają już dziś wyniki eksperymentów.
Organizatorzy:
Copernicus Center
Fundacja Tygodnika Powszechnego
Uniwersytet Jagielloński
Tygodnik Powszechny
Przy wsparciu:
Miasto Kraków
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Templeton Religion Trust
Partnerzy: Admind Branding & Communications, Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Allegro, Astrofaza, Cafe Nauka, Ciekawi Krakowa, Cricoteka, Copernicus Center Press, Copernicus College, Crazy nauka, De Revolutionibus Books&Cafe, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Goyki 3 Art Inkubator, Human Week, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Mądra Książka Roku, Muzeum Inżynierii Miejskiej, Platforma Badań Artystycznych, POB FutureSoc UJ, Polska Akademia Umiejętności, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, S-NET, Teatr w Krakowie - im. Juliusza Słowackiego
Partnerzy Medialni: Empik, Karnet, Kids in Kraków, Książki. Magazyn do czytania, TVP Kultura, Onet, Polska Agencja Prasowa, Polityka, RMF FM, RMF Classic, Miesięcznik Sens, Zwierciadło
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Kraków
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Пікірлер: 108

@panikrystyna1 3 жыл бұрын

Nareszcie , Łukasz wrócił. Mimo 71 lat tego młodego człowieka wielką pasją słucham . Dziękuję.

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

Nigdzie się nie ruszałem! Pozdrawiam. :)

@istota548 3 жыл бұрын

@@LukaszLamza Szkoda że nie umiesz wymawiać "r".

@taszczowski 3 жыл бұрын

@@istota548 Ku"l"cze faktycznie. Może dlatego tak fajnie mi się słucha opowiastek Łukasza. Dla mnie to jest urocze.

@istota548 3 жыл бұрын

@@taszczowski Mnie to odpycha.

@s3rverius 3 жыл бұрын

@@istota548 Och, na pewno znajdziesz kanał, który Cię usatysfakcjonuje 😅. Pa!

@astrolite. 7 ай бұрын

Łukasz Lamża to zdecydowanie moje największe naukowe odkrycie 2023

@yasuotanaka4636 3 жыл бұрын

Ten kanał zasługuje na milion subskrypcji

@agaagusia4726 3 жыл бұрын

Przypomniał mi się klimat "Sondy" panów Kurka i Kamińskiego. Pamiętam ten dreszczyk emocji, który odczuwałam jako dziecko, gdy zaczynał się program. Swoista podróż w czasie. Takie "déjà vu".

@darekpatrolful 3 жыл бұрын

Dokładnie tak! ;)

@dominikkurek1155 3 жыл бұрын

To nie jest deja vu

@agaagusia4726 3 жыл бұрын

@@dominikkurek1155 Może i nie ale uczucie podobne 😉

@Jenataify 2 жыл бұрын

W mojej pamięci program "Sonda" również silnie się zapisał 💎 Jakiś czas temu zafundowałam sobie podróż do przeszłości i obejrzałam chyba wszystkie dostępne na KZfaq odcinki 😁 Wrażenia i wnioski bezcenne ❣️ Fascynujące jak różnymi metodami można pośredniczyć pomiędzy naukowcami w laboratoriach a szeroką publicznością...

@agaagusia4726 2 жыл бұрын

@@Jenataify Muszę zrobić to samo. Pozdrawiam:)

@kamilwojcik9028 3 жыл бұрын

Terażniejszość jest moim całym życiem .

@pawkapawka-yv1np 3 жыл бұрын

Jeden z lepszych Lamżingów w historii, czyli w czasie minionym. No właśnie, czy to co się stało jest niezmienne?

@agaagusia4726 3 жыл бұрын

Jestem zachwycona kolejną serią. Pan Łukasz ma dar by bardzo ciekawie, precyzyjnie, a zarazem jasno i zrozumiale opowiadać. Niecierpliwie czekam na kolejny odcinek. Ps. Znakomita scenografia:)

@TheWugiezet 3 жыл бұрын

Panie Łukaszu, pan to jezt najlepszym popularyzatorem naukibjakiego ja znam poki co

@michagarstka9684 3 жыл бұрын

Dobrym przykładem takiego urządzenia i konsekwencji jego używania jest powieść 'Cylinder van Troffa' Janusza Zajdla. Polecam :-)

@robertpawowski2160 3 жыл бұрын

Już się cieszę na kolejne odcinki 😃

@FuzzlandNetNet 3 жыл бұрын

Super się to słucha !

@franio3278 3 жыл бұрын

Panie Łukaszu czy "Czytamy Nature" wróci jesienią ?

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

Za tydzień robimy z Przemkiem pierwsze nagranie. Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, premiera 19 października i już jedziemy fruuuuuu, przed siebie. :)

@horatius65bc 3 жыл бұрын

@@LukaszLamza Oby, tak się stało. Tęsknię za tą serią.

@leszekwalinowicz5795 3 жыл бұрын

@@horatius65bc Podpisuję się pod tym "dwoma rękami" :-).

@fotografiamobilnaczylikalk3780 3 жыл бұрын

Tak. Obejrzałem dzisiaj, przed chwilą (07.10.2020). Co zrobiłem? zacząłem szukać na KZfaq kolejnych odcinków, bo przecież tak dobra seria musi być kontynuowana! Tak. Siódmego października. ;-)

@BlazoOfficial 3 жыл бұрын

dzięki za kolejne ciekawe filmy!

@majkimajki1147 3 жыл бұрын

Super wykład jak zawsze !!! Przy okazji czytam właśnie Pana książkę ,, PRZEKRÓJ PRZEZ WSZECHŚWIAT „ Polecam wszystkim lubiącym naukę !!👍💪

@BorsukMiodowy 3 жыл бұрын

Super realizacja, ciekawy temat. Czekam z niecierpliwością na więcej. Pozdrawiam.

@bmzk 3 жыл бұрын

Na FB widziałem zapowiedź tego odcinka i od razu wiedziałem, że pan Łukasz będzie w tej koszulce. Teraz proponuję zająć się drugą największą tajemnicą po tajemnicy czasu :-)

@marcinzasada8261 3 жыл бұрын

💪❣️

@acidplasticine 3 жыл бұрын

nie podrozujemy w czasie ku przyszlosci bo terazniejszosc nie ma predkosci, a terzniejszosc to jedyny czas jaki faktycznie istnieje. Czas ktory rozumiemy jako podrozowanie to tak naprawde ruch form w przestrzeni, ale przeciez teraz. nic nigdy nie bedzie nigdy indziej.

@opltdwins929 3 жыл бұрын

Według mnie przyszłość jest już ustalona. Gdy powstawał wszechświat, miał konkretne warunki początkowe, cała reszta powinna z nich wynikać. Wolna wola jest złudzeniem, ponieważ nasze zachowanie wynika z tego, jacy byli nasi przodkowie i z wpływu otoczenia. Cofnięcie czasu nie zmieni już jego biegu. Pozostaje ewentualnie kwestia równoległych wszechświatów, jednak to jest osobny temat niezwiązany z przemieszczaniem się w czasie.

@marekczerwinski5218 3 жыл бұрын

"Ludzkość wyruszy w kosmos" - tak mówi Pan w filmie. Moim skromnym zdaniem jednak ludzkość fizycznie nigdy na dobre nie opuści Ziemi. Z tym, że "nigdy", odnosi się do naszej cywilizacyjnej miary czasu. Ludzkość już dziś tworzy całkiem nowy, już nie tylko świat, a wszechświat cały, w którym spędzi kolejne cywilizacyjne "eony". Dziś dość nieszczęśliwie nosi on nazwę "świata wirtualnego". Dość nieszczęśliwie, bo sugeruje to jego nierzeczywistość, podczas gdy ów świat będzie jak najbardziej rzeczywisty, choć faktycznie definicja "rzeczywistości", będzie musiała doznać pewnej redefinicji - w tym świecie nie obowiązują prawa fizyki. Już dziś pewnie na jednego czynnego eksploratora kosmosu, przypada kilka milionów czynnych eksploratorów a i budowniczych nowego informatycznego świata. Ktoś powie, ale przecież są plany podboju kosmosu. Owszem, ale w praktyce nie będzie się wysyłało w kosmos drogich w utrzymaniu ich przy życiu ludzi, żeby ci - jak to oglądałem w pewnym filmie fantastycznym- w odpowiednim momencie zagrożenia uderzyć młotem w przegrodę :) Nie, wyśle się AI, tanią i pewniejszą w działaniu, a przy tym nie posiadającą związków zawodowych , miesiączki i nerwowych załamań. A ludzie zostaną już tu gdzie są, coraz ściślej integrując swoje ciała z światową siecią, zwaną dziś Internetem.

@markforest6312 3 жыл бұрын

Nie jestem za bardzo wykształconym człowiekiem, ale lubię sam rozkminiać sobie takie rzeczy. I tkwię z jakimś pytaniem gdzieś mnie świdrującym. Co determinuje upływ czasu? Czy jest to entropia? Czy czas w ogóle istnieje, bo może, tylko nauczyliśmy się go tak odczuwać a wszystko we wszechświecie opiera się na cyklach po sobie postępujących? Ile lat mają czarne dziury skoro czas w okół nich biegnie wolniej?

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

Jest tu raczej parę pytań niż "pytanie";), ale w kwestii zasadniczej: im lepiej i precyzyjniej uprawia się fizykę, tym mniej zostaje "czasu w czasie". Szybko znika wyjątkowość "teraz", różnica między przeszłością i przyszłością, a ostatecznie bardzo trudno jest mówić nawet o samym upływie czasu. Tymczasem czas psychologiczny, przeżywany, pozostaje czymś niepodważalnie realnym. Nie wydaje mi się, żeby dało się z tego problemu wywikłać fizyką, to taki trochę problem Barona Munchausena.

@michallaskowski5147 3 жыл бұрын

wooow!!

@krzysztofcilulko4032 3 жыл бұрын

Czas nie istnieje fizycznie w takim samym sensie jak np. kamienie czyli materia. Obiektywnie w otaczającym nas świecie obserwujemy tylko nieustanne zmiany wszystkiego. Człowiek wymyślił więc kiedyś pojęcie czasu dla opisu tych zmian. Jednak czas to tylko pojęcie które nie istnieje materialnie. Czas ma tylko jeden atrybut - ten mianowicie że czas "płynie". Człowiek wymyślił sobie kiedyś taką zmianą wzorcową do której dzisiaj odnosimy i mierzymy nią inne zmiany... np zmianę położenia materii czyli ruch. ( Ruch jest bowiem zmianą najpospolitszą i najbardziej widoczną dlatego od mierzenia i opisu tej zmiany zaczęła się fizyka ze swoim pomysłem "czasu" ). Potraktowanie zaś potem czasu w fizyce jako wymiaru przestrzennego jest tylko pomysłem i konstrukcją formalną fizyków. Tak zbudowane teorie fizyczne nie są jednak jedynymi możliwymi tylko stały się obowiązkowe w edukacji i stały się po prostu czymś w rodzaju tradycji która jest kontynuowana bo nikt jej nie zrywa. Wszystkie literackie i filmowe produkcje nt czasu opierają się więc na pojęciu które nie istnieje realnie. Mają one taką samą wartość co poezja.

@Dariusz_K44 3 жыл бұрын

Czas nie jest niezbędny w fizyce, ważna jest energia.

@karoczek1 3 жыл бұрын

Naszło mnie takie pytanie. Jeśli w samochodzie czas płynie wolniej niż dla stojącego na poboczu, to co w przypadku zamknięcia kogoś w kapsule umieszczonej w próżni rozpędzonej wokół własnej osi (cos jak karuzela) rozpędzonej do gigantycznej prędkości. Czy wtedy czas również płynie wolniej, czy układ odniesienia się nie zmienia i czas jest taki sam jak dla kogoś poza kapsułą?

@jarosawgrzebyk7846 3 жыл бұрын

Ciekawie zrealizowany film :) nowa jakość, trzymam kciuki za powodzenie formatu

@leszekwalinowicz5795 3 жыл бұрын

Czy czas nie jest pojęciem abstrakcyjnym tak jak np. liczby urojone ? Poza zegarkiem nic nie reguluje mojego czasu. Wczorajszy dzień się "wlókł", dzisiejszy upłynął szybko. Ponoć to te same "dwadzieścia cztery godziny" ?

@piotrjuszczyk1 Жыл бұрын

15:00 Błąd: w stw jest to prędkość a nie przyspieszenie. Przyspieszenie równoważne grawitacji jest w otw

@adambogusawski9269 3 жыл бұрын

Dla zasięgu

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

Jak zawsze dziękuję i pozdrawiam!

@magda4992 3 жыл бұрын

Ja myślę, że czas jest i ... nie biegnie, nie mija, nie leci ... jest. A człowiek wymyślił oś czasu, aby usystematyzować swoje życie.

@s3rverius 3 жыл бұрын

Jakiś taki kwantowy jesteś (a może i nie jesteś?) 😅

@fafiklata 3 жыл бұрын

Ej, świetny odcinek!

@avbert001 3 жыл бұрын

Polecam "Filmowy wehikuł czasu" H. Harrisona :)

@ryszardsojka2137 3 жыл бұрын

Gdzie jest " czytamy naturę" ja się pytam ?

@Jenataify 2 жыл бұрын

Ilustracje z książek Lema ❤️ 😊

@MrRGBable 3 жыл бұрын

Co to za grafiki w 12:35 ? :O

@erpit1331 3 жыл бұрын

czekam na teraźniejszość :)

@maciejcharanczuk2003 3 жыл бұрын

Tak się powinien zaczynać odcinek "Czytamy naturę"...🥺😢

@albertp205 3 жыл бұрын

Nie sposób zdefiniować coś do definicji czego potrzebujemy czegoś co chcemy zdefiniować.

@paparitual8836 2 жыл бұрын

To może ja odpowiem na to pytanie czym jest czas..... Czas jest polem limitującym (ograniczającym)prędkość propagacji informacji w przestrzeni. Czas nie płynie, ani nie upływa, to zjawisko "upływu czasu", to jest ENTROPIA. Zegary mierzą zmianę entropi, nie czas, ale zmianę uporządkowania układu (jakim jest zegar). Mechanizm zapadkowy, jest analogia czasu, limituje prędkość zmiany uporządkowania układu, czyli zmianę entropii.

@paparitual8836 2 жыл бұрын

Te wszystkie rozważania są bardzo inspirujące....literacko, ale nic poza tym, bo nie dają odpowiedzi na pytanie "CO ROBI CZAS?" Czas, jako jeden z WYMIARÓW określających Wszechświat. Wymiary przestrzenne określają ruch cząstki, ale względem czego? Co jest tym, co sprawia, że pojawiają się efekty relatywistyczne, że energia kinetyczna przekształca się w potencjalną? I dlaczego graniczna prędkość zmiany uporządkowania układu w ruchu, również ulega zmianie? Czy to jest właściwość pola Higgsa? Czy pole Higgsa, to jest CZAS?

@Dariusz_K44 3 жыл бұрын

Chcecie podroży w przeszłość? Spójrzcie na gwiazdy...

@BN-xy5xe 2 жыл бұрын

A co z prekognicją? To przecież podróż umysłu w czasie, skok w przyszłość. Dają do myślenia także sny, w których przenosimy się np. w przeszlość, nieznaną nam z autopsji. Ponoć najlepszym wehikułem czasu jest nasz mózg...

@jarzyna1231 3 жыл бұрын

Kiedy wróci "czytamy naturę"?

@osochozi5647 3 жыл бұрын

fajnie zrobiony ten green screen

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

Otóż nie tym razem. ;)

@potus4057 3 жыл бұрын

13:03 Co to energia jądrowa ??

@s3rverius 3 жыл бұрын

Włóż rękę do kieszeni, to poczujesz.

@wtvAnn 3 жыл бұрын

Pan mówi z taką łatwością o rzeczach tak trudnych... :)

@manfred4145 3 жыл бұрын

16:05 podróże odmładzają

@taszczowski 3 жыл бұрын

Pan Lamża jak zwykle w dobrej formie. Czy to przypadkiem nie jest wystawa o "Futuronautach" ?

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

"Futuronauci", potwierdzam. Dzięki, pozdrawiam!

@areknow6812 3 жыл бұрын

Jestem zachwycony, TV umarła.

@karol8658 3 жыл бұрын

👍

@s3rverius 3 жыл бұрын

Kto gada w tle?

@ktojestkim 3 жыл бұрын

Ciekawy odcinek ale czy powróci jeszcze seria "Czytamy Nature"?

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

O-czy-wiście! :) Na 95% pierwszy odcinek będzie 19 października.

@krzysztofporadzinski9183 3 жыл бұрын

Bardzo dobre. Ale proszę o zaniechanie schizujących niepokojących dzwięków w tle. Na przyszłośc :)

@stefankaniecki7236 Жыл бұрын

60 minut na godzinę

@4zoolook 3 жыл бұрын

Ciekawy odcinek - czekam na kolejne. Malutki minusik za muzykę w tle. Trochę za głośna i przeszkadza w słuchaniu tego co mówi prowadzący. Proponuję zciszyć o dwa tony w kolejnych odcinkach.

@littleboy.7806 3 жыл бұрын

Biblia jest księgą, która mówi o różnicy czasu w różnych światach. „ZAPRAWDĘ, POWIADAM CI: DZIŚ BĘDZIESZ ZE MNĄ W RAJU” (ŁK 23,43).

@avbert001 3 жыл бұрын

ZAPRAWDĘ POWIADAM CI DZIŚ: BĘDZIESZ ZE MNĄ W RAJU.

@pawkapawka-yv1np 3 жыл бұрын

@@avbert001 Przeczytaj artykuł, dzięki któremu dowiesz się, że upieranie się co do przecinka (choć tu omyłkowo stawiacie dwukropek) jest oznaką przynależności do określonej grupy wyznaniowej. www.niedziela.pl/artykul/81864/nd/Przecinek-od-ktorego-zalezy-wiecznosc

@avbert001 3 жыл бұрын

@@pawkapawka-yv1np Dlaczrgo zakładasz, że tego nie wiem? :) www.racjonalista.pl/kk.php/s,6841

@pawkapawka-yv1np 3 жыл бұрын

@@avbert001 Zakładałem dobrą wolę. Jeśli świadomie piszesz takie rzeczy, to bardzo źle świadczy o tym co usiłujesz zrobić. Metodą małych kroków, zasiewania ziarenka niepewności, usiłujesz doprowadzić kogoś mniej obeznanego do uznania teorii głoszonych przez sektę za bardziej wiarygodną. Po co? Co najmniej po to żeby zburzyć czyjś spokój duchowy. Czy to coś dobrego? W moim odczuciu nie. A może chodziło o wywołanie kontrowersji dla zareklamowania swojego artykułu? To chyba też nie najlepiej. Luźne majtki kombinacji mają to do siebie, że w końcu opadają i ukazuje się goła prawda.

@s3rverius 3 жыл бұрын

"Wszystko czego dziś chcę, pamiętaj o tym..."

@mrozik5162 3 жыл бұрын

Super plakat "Niezwyciężonego" w tej kajucie

@mrozik5162 3 жыл бұрын

O, "Bajki robotów" też

@trompelek 3 жыл бұрын

@tupacb.2943 3 жыл бұрын

Skoro ten współczynnik związany z prędkością i przesunięciem się w czasie, mimo że jest minimalny, ale nie jest zerowy, to jak np trzech różnych obserwatorów czasu spotkałoby się w jednym miejscu i mogliby mieć dokładnie tę samą percepcję momentu? Jak to przesunięcie miałoby się okazywać, z drugiej strony maskować?

@mbomam89 3 жыл бұрын

Ile trwa "teraz"?

@Roman_54 3 жыл бұрын

Chyba przez okres zwany czasem Plancka, czyli 5,4 x 10^-44 sekundy. (Kwant czasu - jeśli czas jest emergentny? Jeśli...) Może dłużej, ale raczej nie krócej.

@LukaszLamza 3 жыл бұрын

Zawsze mnie to fascynowało. Moje "teraz" trwa z grubsza 1/10 sekundy. "Teraz" słonia prawdopodobnie więcej. Czyli czy dla istoty odpowiednio dużej "teraz" obejmuje całą historię Wszechświata? ;)