Chciałbym żeby vyło wiecej odcinków ta tematyka I okres jest niesamowicie ciekawy. Czekam na kolejne odcinki mam nadzieje ze beda sie ukazywać.

Bardzo dobra decyzja...To także mój ulubiony okres...Szkoda że nie ma rozwinięcia o bitwę pod Białą Cerkwią..Decydującą moim zdaniem...Tam Radziwiłł dobrze się zachował a Potocki po prostu zdradził...

Janusz był i został zapamiętany jako zdrajca.

I ?

No weź dobij jak tu wiecznie brakuje prochu, kul i kasy na żołd. Mnóstwo kampanii to błyskotliwa bitwa a potem armia się rozłazi i nie ma komu postawić przysłowiowej kropki nad ,,i,,.

Może by nie doszły do takiej skali te wojny ze śmieciami ze wschodu i północy, Moskowici, Szwedy i kozacy jedno ścierwo

Należy pamiętać o powiedzeniu Napoleona. Władzę można zdobyć bagnetami. Ale spróbuj na nich siedzieć. Należało przeprowadzić w Polsce reformy polityczne i gospodarcze. Tak żeby związać Rusinów z państwem, w którym żyli. A nie zmuszać ich siłą.

Jest cała seria o powstaniu Chmielnickiego, to tylko małe uzupełnienie

Jeszcze w serii skrótowo opisałem kampanię żwaniecką, może i do niej powstanie dokładniejszy materiał.

@@nabitewnymszlaku To jest bardzo dobry pomysł!

Nie przeceniałbyym zdolności wodzowskich Radziwiła, ani Wiśniowieckiego. Obaj wielcy magnaci byli co najwyżej niezłymi taktykami, ale strategiczne to były właśnie mirenoty. Radziwił posunął sie nawet do zdrady! Jego kiepskie przygotowania, ślamazarność, opieszałość i ryzykanctwo w działaniach wiodły niestety do marnowania okazji do decydujących rozstrzyfnięć oraz zbędnego spalenia Kijowa. Nienależyta koordynacja, nieuzgodnienie szybszych wspólnych działań z koroniarzami skończyło się taktycznym remisem i rokowaniami pod Białą Cerkwią. Gdyby Radziwił zamiast zajmować kKijówe zadziałał zbrojnie na tyły Kozaków uchodzących z klęski pod Beresteczkiem pożytek byłby większy niźli zajmowanie i spalenie Kijowa. Takie posteki prowadzily do kontynuowania nienawiści i walk z Kozakami, któzy w desperacji potem poszli po pomoc do cara. Czyli taktyczne zwycięstwa Radziwiłąwlaściwie nic nie dały, a nawet przez jego zapiekłość szkodziły uśmierzeniu buntów kozackich w Rzeczpospolitej.

@@Aski2 Także w mojej opinii Radziwiłł współodpowiada za brak należytego zabezpieczenia WKL, choć bez wsparcia Korony i tak nie byłoby ono zdolne oprzeć się Moskwie, czego już i poprzednie dzieje dowiodły. Problem leżał jednak głębiej, w stosunkach panujących w Rzplitej. W animozjach, intrygach, rywalizacji i pysze. Jeśli natomiast sądzisz, że rebelię Chmiela można było stłumić negocjacjami, to zdecydowanie się mylisz, przyjmując obiegową wykładnię na temat przyczyn jej zaistnienia. Nie rozumiem dlaczego bagatelizujesz walki pod Łojowem. Przecież skutecznie zatrzymały postępy sił kozackich, powstrzymując rozprzestrzenienie rebelii,zginął też jedne z najbardziej doświadczonych dowódców Chmielnickiego.

@@cetus4449 Skoro Radziwił był dowódcą wojsk WKL to on odpowiadał za przygotowanie Litwy do obrony. Korona mogłaby pomóc jeśli sama nie byłaby pogrążona w walkach. Ociągnie się Radziwiła ze wsparciem Korony na początku rebelii Chmielnickiego osłabiało Rzeczpospolitą, a więc było grożne takzę dla Litwy. Stosunki panujące w RP nie odbiegały znacząco od tych istniejąych w sąsiednich krajach. One były nawet lepsze niż w innych państwach, vide Wielka Smuta w Rosji, Wojna Trzydziestoletnia w Europie, częste bunty w Imperium Osmańskim. Zatem to nie same stosunki wewnętrzne były tu prawdziwym problemem. Rebelię Chmielnickiego można było uśmierzyć zbrojnie wcześniej. Jednak na samym początku opełniono masę błędów, wdajać się w odseparowane bitwy. Istotna też była opieszałość i brak skoordynowania działań wielu magnatów, w tym Radziwiłów. Każdy konflikt kończą zwykle negocjacje, choćby kapitulacyjne. RP mogła uważniej prowadzić wstępne działąnia tak aby nie dać wciagnać sie w odseparowane walki. Szybsza mobilizacja i koordynacja działań dawała szansę na uśmierzenie buntu. Niestety względnie proste tłumienie killku wcześniejszych buntów prowadziło do lekceważenia zbuntowanych kozaków. RP moblizacyjnie byla jednak zbyt ociężala, wodzowie nazbyt łąsi na indywuidualne sukcesy, a żołdactweo żądne łupów. Dwie w/w bitwy pod Łojowem wlaściwie niczego nie zatrzymały. Rebelia na Ukrainie trwała dalej wiele lat. Kolejne wzajemne okrócieństwa tylko pogłębiały nienawiść. Gdyby Radziwil po w/w bitwach nie kazał ścinać pojmanych buntowników to może potem nie byloby masakry jeńców pod Batohem. Gdyby wojsko Radziwiła nie spaliło Kijowa, Rzeczpospolita nie doznawałaby kolejych strat materialnych i ludzkich. Najgorsze zaś to, że Radziwił dla włanej sławy i miałkich korzyści wdawał się w te bitwy, ale wcześniej i potem pozostawał bierny. Zamiast ruszyć do Korony już w 1648, 1649 i 1651, działać bliżej głównego teatru działań, on wyprawił się na dalekie cele dzesięciorzędne. Wygrał 2 bitwy pod Łojowem, ale nie powstrzymał tym rebelli kozackiej, a nawet ją zaostrzył. Co gorsza oczekiwał większej za to nagrody niźli na prawdę było to warte. Zaostrzał tym swoje stosunki z królem i nie zyskiwał wsparcia innych magnatów. NIesnaski i waśnie wewnętrzne w czasie wojny to kolejny wielki bład, w którym Radziwił miał swój wielki udział,

@@Aski2 Sympatyczna pogawędka. Taka bez zacietrzewienia, co nieczęsto się w sieci zdarza i to pomimo, że się nie ze wszystkim zgadzamy. Wracając do tematu. Powołam się na trafiającą do mego przekonania opinię Witolda Biernackiego, który swojej pracy "Powstanie Chmielnickiego. Działania wojenne na Litwie w latach 1648-1649" w powściągliwości Radziwiłła widzi nie tyle opieszałość, co przesadną, acz uzasadnioną ostrożność, wynikającą z braku należytego rozeznania co do potencjału i możliwości przeciwnika. str228 _"Świadczy to o słabości rozpoznania sił przeciwnika, na Litwie, podobnie jak w Koronie, nie potrafiono zdobywać istotnych informacji. Wierzono w rozpowszechniane nagminnie fałszywe, korzystne dla nieprzyjaciela wieści. Książę Radziwiłł najwyraźniej wierzył, co więcej na podstawie otrzymywanych informacji musiał wierzyć, w kolejny atak nowej armii kozackiej"_ Biernacki dodaje, że po bitwie brakowało wojskom Radziwiłła prochu, koni, żywności i pieniędzy. Książę mógł zaryzykować i pójść za ciosem, owszem, ale stawką było bezpieczeństwo WKL. Sejm warszawski mocno docenił poczynania zarówno Radziwiłła jak i jego podkomendnych.

@@cetus4449 Nazbyt zapatrujesz się w Biernackeigo. Warto jednak zauważyć, że Litwa od wieków słynęła z wojsk lekkich, czyli mogła sprawnie rozpoznawać siły i działania przeciwnika. Co więcej, z samego położenia geograficznego wynika, że na słabo zaludnioną Litwę przez Poleskie błota, bagna, mokradła, rozlwiska, wielka armia koazaka raczej by nie poszła. Teren był tam bardzo trudny, a dalej wielkie lasy, pustkowia, mało domostw i żywności potrzebnej do utrzymania dużych mas ludzi odciętych od własnych baz zaopatrzenia pasmami wielkich bagien i mokradeł poleskich.. Niestety wielki magnat Radziwił troszczył sie głównie o własne litweskie majątki, które mogłyby być splądrowane nawet przez nieliczne, luźne zbuntowane bandy. Dlatego siedział na Litwie, pilnował swych włości i czekał bezczynnie na wieści, zamiast wyruszyć na Wołyń by wspomóc króla pod Zborowem, czy Wiśnioweckiego pod Zbarażem. Sama wieść o działniach wojsk litweskich na tyłach kozaków i tatarów dawałaby większe pole do skuteczniejszych, lepiej skoordynowanych działń militarnych i twardszych negocjacji, a tak król musiał ustępować kozakom ponad miarę, co wróżyło źle na przyszłość. Trudno Radziwiła posądzać o przesandną ostrożność kiedy zapuścił się aż po Łojów.! Przecież to był dość ryzykancki ruch. Skoro niewiedział niby na jakiie siły rusza to dlaczego poszedł aż tak daleko na wschód? Czyżby oceniał, że z kupami hultajstwa pod dowództwem kozaków poradzi sobie nawet przy ich 3 krotnej przewadze liczebnej. Czy podobnie nie mógł postąpić dwa lata wcześniej ruszając na pomoc koroniarzom, bardziej na południe niż na wschód Ukrainy? Pewnie mógł, ale był na udry z magnatami koornnymi i samym królem. Wolał zatem poczekać, aż oni wykrwawią się i poproszą jego o pomoc, którą on potem im łaskawie udzieli za sowitym wynagrodzeniem. Właśnie chęć udziału w dużych nagrodach była tam problemem. Radziwił nie był rad, że mu król tylko marny Łojów przekazał. Radziwił zamiast patrzeć strategicznie, był tylko taktykiem dbającym głównie o własny ineres, zamiast o dobro wspólne RP. Dlatego nie równał się on Zamojskiemu, Chodkiewiczowi, Żólkiewskiemu, Koniecpolskiemu, którzy nieraz z mniejszymi siłami bijali silniejszych przeciwników. Sejm warszawki,jego oceny Radziwiła i jego podkomendnych nie traktowałbym jako miarodajne. W tamtym czasie były to raczej miałkie słowa dla podtrzymania truchlejącego ducha szlachty niźli trzeźwa ocena faktów.

No niestety, trochę Sienkiewicz skrzywdził hetmana.

​@Antagoniuszdziś trzeba dobić Ukraincow

...z punktu widzenia Litwy, było zgoła inaczej...

@@kemodalerd4243 Nie jestem Litwinem.

@Antagoniusz ...bez knowań Radziwiłłów, nie upadli by Jagiellonowie, to dość pewne...

Dzięki. Plan jest, ale raczej odległy termin.

niestety tak bywa w polityce...

Dokładnie - miał pecha, gdyż Korona również lawirowała z sojuszami, aby się utrzymać. Jest o tym nawet materiał tego samego autora.

Jakiego pecha? To ewidentny brak umiejętności przewidywania strategicznego. Najpierw opózniał działania, potem wyrzynał bezwzględnie buntowników, spalił Kijów, a tym powiększał zapiekłość i wolę dalszej walki Kozaków. Przez to rosły straty i słabła Rzeczpospolita. NIe dziwi, ze sąsiedzi w końcu zechcieli tam wielkich łupów dla siebie. Zamiast dążyć do zakończenia wojny domowej, szukać sojuszników za wczasu, Radziwł zwlekał aż się doczekał najazdu moskieskeigo. Po prostu zwykły matoł strategiczny, a nie pechowiec.

​@@Aski2buntownikow na pal i tyle w teamacie.

współczesna Ukraina nie ma nic wspólnego z kozakami, to, że Ukraińcy tworza sobie sztuczną historie i próbują kreować się na jeden z najstarszych narodów europy nic nie znaczy. Fakty są takie, że ich państwowość i świadomość narodowa ma początek po I wojnie światowej.

Trzeba bylo nas lepiej traktowac !!!!!!!!

by the way... ...gdybyś chciał posłuchać jak brzmi i jak buduje narrację mistrzowski lektor zajmujący się historią to odpal Mroczne Wieki. :)

...jednak znacznie krótszą, niż przyjaźń ze zwierzętami spod Uralu. ;)

​@@ansuz3653zezeierzecenie ludów z dzikich pol z niczym się nie równa rizat rizat i hulać a Lachy jak byli naiwni tak dalej są.

​@@ansuz3653lepszy Moskal za płotem niż banderowiec - nazista.

​@@ansuz3653jedni warci drugich

,,Niesłusznie nazywany zdrajcą” zdradził swój własny kraj dla swoich korzyści

A jaki wybór miał Radziwiłł podczas potopu? Armia koronna przestała istnieć, Moskwa zajęła większość Wielkiego Księstwa a Litwini wcześniej nie dostali żadnej pomocy od króla w walce z Moskwą. Wilno zostało zdobyte i zmasakrowane przez Moskwę. Armia litewska była zdziesiątkowana. Na zachodzie od Litwy była armia szwedzka. Co miał robić Radziwiłł aby uratować resztę Litwy przed zniszczeniem…? Dzięki jego paktowi ze Szwecją armia rosyjska przestała posuwać się dalej na zachód…

@@adamphilomelos6703 Radziwił to matoł strategiczny. Jego nieumiejętność przewidywania strategicznego, opieszałość w działaniach, niepotrzebna bezwzględność wobec zbuntowanych kozaków prowadziła do wydłużania krwawej wojny osłabiającej Rzeczpospolitą. Korona tracąc siły w krwawych wieloletnich walkach nie mogła potem skutecznie walczyć na wielu frontach. Rzadziwił sam zawinił, że Litwa nie otrzymała potem pomocy! Niestety on sam zwlekał z pomocą Koronie w 1648 roku. Potem działał nieskoordynowanie i nierozsądnie. Ryzykwał dwie bitwy pod Łojowem, ale tracił okazję do wcześniejszego zakończenia buntów kozackich. Zamiast dogadać się z królem i wesprzeć go zdecydowanie już w kampaniach 1648, 1649, 1651 on zwlekał, czekał, aż się doczekał, że Moskale zajęli potem Smoleńsk Mohylew, a nawet Wilno.

A kim byli?

@wnymszlaku Zakładam że oficerowie to po polsku między sobą mówili, a proste ciury obozowe to po polsku lub rusińsku, ewentualnie jeszcze mogli po niemiecku. Jak mówisz "Litwini" to wprowadzasz współczesnego odbiorcę w błąd, bo on to wiąże ze współczesnym państwem Litwa, z którym oni mieli tyle wspólnego co nic.

@@melanzwkuchni4393 Nie pytałem w jakim języku mówili, bo nawet nie poruszałem tego tematu. Nie tego też dotyczy się twój zarzut. Pytam więc, kim byli? W pamiętnikach z tego okresu masz takie określenia: Litwa/Litwini. To w XVII wieku też wprowadzali się w błąd? Chociażby pierwsze lepsze z Jakuba Łosia: "*Litwa* tylko naprędce przeciwko niemu stanęła; a tak gdy naskwirać począł, chorągiew usarska *litewska* króla jegomości pod komenda pana Połubińskiego pisarza polnego *litewskiego*"

Tak jak reszta europy