Herkese selamlar. Baharın kendini göstermesiyle birlikte toprak altı gübreleme işlemlerine başladık. Gübre seçimi ve gübrenin uygulama biçimi hakkında birkaç hususa beraber göz atalım.
-- Öncelik Her Zaman Organik Madde --
Toprak, içerisinde yaşayan mikrobiyal varlığı çıkardığımızda ufalanmış kaya parçasından başka birşey değildir. Bu yüzden yıllardır önemsemediğimiz bu canlılığı son yıllarda toprakların kısırlaşmaya başlamasıyla birlikte yeniden hatırlamaya başladık. Ağaçları beslemek için mineral/fenni/suni gübre kullanırken, bu mikrobiyal varlığı da organik materyallerle beslememiz gerekiyor. Yanmış hayvan gübresi, yeşil gübre, kompost, solucan gübresi, leonardit, bitkisel ve hayvansal atıklar gibi içeriklerle organik maddemizi arttırmamız gerekiyor.
-- Organik maddeyi arttırmamızın avantajları kısaca şunlardır:
1- Organik madde ve mikrobiyal varlık, bitkilerin mineral gübreleri almasını ve kullanmasını kolaylaştıran önemli faktörlerdir.
2- Toprağın su tutma kapasitesini, havalanmasını, yapısını ve verimliliğini artırır. Ayrıca, topraktaki besin maddelerinin yıkanmasını ve kaybolmasını önler.
3- Organik madde, toprağın fiziksel yapısını iyileştirir. Toprak agregatları oluşturur, toprağın havalanmasını ve su infiltrasyonunu kolaylaştırır. Ayrıca, erozyonu azaltır ve toprak kaybını önler.
4- Toprakta bağlı ve antagonistik olan besin elementlerini çözerek bitkiye yarayışlı hale getirir ve katyon değişim kapasitesini arttırır.
5- Hastalık ve zarara sebep olan mikroorganizmaları baskılayan bakterilerin gelişimini destekleyerek bitkilerde bağışıklık sistemini geliştirir.
-- Peki kim hangi mineral/suni gübreyi kullanmalı? --
Burada her zaman dedik, ısrarla demeye de devam edeceğiz. Bahçemizden alınabilecek en üst verimi almayı hedefliyor isek toprak ve yaprak analizimizi en azından 2-3 yılda bir mutlaka yaptırmalıyız. Çünkü tüm gübreleme planımızı bu analiz üzerine kuracağız. Bitki beslemede Minimum kanunu der ki; Bitkinin ihtiyaç duyduğu besinlerin hepsi toprakta mevcut olsa dahi, yeteri kadar sağlanamayan, eksikliği görülen bir element tüm beslenme trafiğini tıkayabilir. Ve sadece o eksik olan element kadar bitki çalışır. Bu yüzden bilinçli bir beslenme için analiz çok önemli.
Analiz sonucu olanlar zaten hangi gübreyi atacaklarını biliyorlardır. Çünkü sonuçla birlikte çoğu laboratuvar beraberinde gübre tavsiyesi de verecektir. Elinde sonucu olmayanlara verebileceğim tek tavsiye, 3x15, 4x15, 3x20 gibi N(Azot)-P(Fosfor)-K(Potasyum) içeren dengeli gübreler atmaları yönünde olacaktır. Toprağı kireçli ve yüksek pH'lı çiftçilerimiz, kükürt içeren yani 4x15 gibi ürünleri tercih etmelidir.
-- Ağacından 50 kg ürün bekleyen bir çiftçi ne kadar gübre atmalıdır? --
Yapılan bir çalışmaya göre 50 kg zeytin veren bir ağacın topraktan kaldırdığı besin elementi ortalama olarak aşağıdaki gibidir.
Azot (N): 175 g
Fosfor (P2O5): 60 g
Potasyum (K2O): 330 g
Kalsiyum (CaO): 1020 g
Magnezyum (MgO): 20 g
Burada en fazla harcanan makro element potasyum olduğundan atılan 2 kg 4x15 gübresi için değer neredeyse sağlanmış olur.
-- Taban gübrelerinin uygulama zamanı ve yöntemi? --
Taban gübreleri bitki kökü veya yeni ekilecek bir tohumun hemen yanına gelecek şekilde toprağa gömülen, içeriğinde makro, ikincil makro ve mikro elementler içerebilen mineral gübrelerdir. Sulama imkanı olmayan üreticiler erken baharla birlikte bitkiden beklenen verime göre bir yıllık besin ihtiyacını toprağa karıştırır. Sulama imkanı olanlar suda çözünür NPK kaynaklarıyla dönemsel olarak sulamayla birlikte bitkinin besin ihtiyacını peyderpey karşılayabilir.
Fosfor ve potasyum toprakta çok yavaş hareket ederler. Yapılan çalışmalara göre senelik yağışlarla birlikte maksimum 3-5 cm hareket ettiği gözlemlenmiştir. Azot bunların aksine çok hareketli ve uçucu bir elementtir. Bu yüzden azotu azar azar ve bölerek uygulamamız gerekir. Böyle yapmaz isek ağaç ihtiyacını karşılayamadan azot yok olup gidecektir.
Taban gübresi uygulamasında ağacın taç iz düşümüne gelecek şekilde 30 cm derinlikte daire şeklinde çukur açılabilir. Bunun yapılması zor olan yerlerde 6-8 çukur açılıp bu çukurlara gübre atılabilir. 30 cm derinlikte ağacın köküne bırakılmayan fosfor ve potasyumdan ağacın faydalanması çok zor olduğundan dikkat edilmelidir.
Yeni sezonun tüm çiftçi kardeşlerimize bolluk ve bereket getirmesi dileğiyle....