ZX Spectrum to był jeden z pierwszych komputerów, z którymi miałem styczność. Jako nastoletni chłopiec chodziłem późnymi wieczorami po kilka kilometrów pieszo na "Grotekę" gdzie tylko w piątki około godziny 17-18 można było z nich skorzystać. Był to klubik osiedlowy pod specjalnym nadzorem Pana (wtedy jeszcze nie nazywanego) informatyka. Piękne wspomnienia.

Ehhh to były czasy.Pamiętam w latach 80' widziałem w komisie ZX81.Cena była kosmiczna.Szwędając się po mieście często "odwiedzaliśmy" tenże komis i wzychaliśmy z kolegami nad szklaną gablotą do tej małej skrzyneczki.To były czasy . Pozdrowienia rocznik 1972 :-)

3:46 - raczej "4-kolorową". Choć jeśli zmruży się oczy to widać całe *spektrum* kolorów ;)

"Słynną, spectrumową tęczę: pięciokolorową" (zoom na logo z czterema, kolorowymi paskami) :D

Powinien Pan zostać pisarzem, Panie Adamie. "... takie pudełko było bramą łączącą świat pary i kół zębatych z epoką, o której wtedy pisali tylko najzdolniejsi autorzy książek sci-fi". Piękne! :)

Widzę Spectrusia daję łapkę w górę. Tyle gier i tyle lat dobrej zabawy!

Śmiałkiem trzeba być, by się porwać na opowiadanie takich rzeczy. Świetna robota! Dziękuję!

Do dziś pamiętam reklamę w Bajtku Sam Coupe - komputer dla każdego. Miał czytać nawet dyskietki z Amigi. Potem okazało się, że można było ich używać, ale dopiero po sformatowaniu w Samie. Jako posiadacz Atari 2600 marzyłem o Samie Coupe. Na szczęście udało mi się dostać Amigę 500.

Był to pierwszy komputer domowy na którym osobiście mogłem zagrać...Jet Pack, Manic Minner i Renegade pozamiatały mój obecny świat..ruskie jajeczka poszły w odstawkę haha. Dostałem jednak Atari 65XE - i patrzac z perspektywy czasu był to dobry wyór.

Gumiak to był mój pierwszy komputer. Mam go do dziś, niestety się nie uruchamia. Na cały zestaw składały się telewizor Neptun 221, magnetofon Kapral, joystck i przystawka "Joystick & Sound", którą też jeszcze mam.

Wielkie dzięki! Na Sinclair QL (z mikrokasetkami) robiłem obliczenia transformat Fouriera do pracy magisterskiej (wyniki przeniesione na papier milimetrowy), potem w wojsku z kolegą z ELWRO zrobiliśmy na ZX Spectrum+ program symulujący strzelanie do samolotów rakietami przeciwlotniczymi, z obliczeniami trajektorii dla metody połowicznego wyprzedzenia. Spectrumowski BASIC nie był dla nas przeszkodą :) A po pracy - KnightLore!

Wspaniały materiał . Od razu przypomniał mi się mój stary ZX 48 z gumową klawką .

Robisz kawał dobrej roboty. Pozdr.

Dla mnie piatek to kolejny film Adama. Niemal świeto ;) dziękuję

N I E S A M O W I C I E fajnie zrobiony film! Jestem pod ogromnym wrażeniem, jak fajnie opowiadasz o dawnych komputerach. Ja też próbuję, ale moje skromne filmy nie cieszą się aż tak dużą popularnością, choć staram się. Trzymam kciuki za szybki rozwój kanału i wiele fajnych filmów!

Świetnie się ogląda Pana filmy. Często wracają wspomnienia gdy zobaczy się produkty które się miało i te do których się wzdychało. Powodzenia przy dalszych odcinkach. Pozdrawiam.

Wreszcie się doczekałem! Mój pierwszy komputer. Dzięki! :)

dziękuję za zaproszenie , znowu będę miał miły wieczór z pana Filmem.

Super materiał. Gratuluję pasji.

Cieszy mnie niezmiernie kolejny odcinek o mikrokomputerach. Niecierpliwie czekam na wersję 128k 🙂

Doskonałe są te filmy. Po prostu świetne. Szacunek.

Jest, wreszcie. Doczekałem się.😝

Adamie, robisz świetną robotę! Dla mnie to akurat tylko przypomnienie historii z czasów nastoletnich ale dla młodych ludzi - kawał historii i wiedzy technicznej.

19:25 "Często z nowymi błędami - tak na marginesie". Bardzo słuszna uwaga Panie Adamie :-) Uwielbiam Pana humor :-)

Film 10/10 ! Pozdrawiam :-)

Bardzo fajny opis pamięci, pamięć obrazu i zmienne systemowe jako tako wtedy znałem, ale o romie nie miałem tak dobrych informacji.

piękny komputer, piękna prezentacja tego sprzętu, pozdrawiam

Super materiał (jak zawsze). Niecierpliwie czekam na "gumiaka". To był mój pierwszy komputer :)

Miałem Timexa ojciec mi kupił na komunię w 1987r od cinkciarza z Gdańska,później mi jeszcze kasety z grami wysyłał)) Fajny materiał. Pozdrawiam

Miałem go. Psuł się z byle powodu a nawet bez powodu. Nigdy nie miałem tak awaryjnego sprzętu. Najczęściej sypało się coś z gumową klawiatura pod klawiszami. Aż w końcu jeden błąd, wyciągnięcie przystawki na joystick w trakcie pracy spowodowało finish him spectrum.umarl. Niemniej jednak mimo 30 lat upływu czasu nostalgicznie wspominam ten sprzet

Na nim uczyłem się początków Pascala, assemblera i Basica. Porównując do następnego Amstrada CPC 6128 był słaby. Jednak kuzyn mojej mamy zrobił na nim wszystkie obliczenia do doktoratu z chemii fizycznej.

Super program, wygląda Pan jak aktor grający Janusza Tracza :)

RIP Sir Clive.....a film jak zawsze - uczta dla oglądającego.

Film ma już rok kiedy piszę ten komentarz, ale co do "szaleństwa" jeśli chodzi o organizację bajtów ekranu to odpowiedź jest bardzo prosta. Chodziło o jak najszybsze wyświetlanie znaków. 8x8 pikseli daje 8 bajtów. Aby otrzymać adres bajtu poniżej podczas wyświetlania znaku wystarczyło zwiększyć o jeden starszego rejestru adresu. Czyli proste i szybkie "INC H" pozwalało na szybsze wyświetlenie znaku.

3:54 idealne opisanie stanów emocjonalnych Panie Adamie! ;) Kiedyś to wszystko po prostu cieszyło... i to było w tym wszystkim najpiękniejsze! Dziękuję za jak zawsze ciekawy materiał i pozdrawiam serdecznie! ;)

Pan jest naprawdę spoko 👨🏽‍💻

Piękna robota, jak zawsze, Panie Adamie! Ja jednak niezmiennie będę się domagał bonusowych nagrań dźwięków prezentowanych sprzętów. Spokojnie po napisach końcowych mógłby Pan wrzucić minutę nagrania dźwięku ładowania programu/gry z kasety, słuchałbym sobie do snu (o latach '80). ;D

ze 30 lat temu mieliśmy wycieczkę w podstawówce do Uczelni Mikołaja Kopernika w Toruniu i to było chyba moje pierwsze zetknięcie z komputerem a pokazywali nam jak programować żółwika na tych maszynach - takie pierwsze programowanie tzn sterowanie linią komendami poleceń ;)

3:45 - pięciokolorową? No ok, ja jednak od zawsze widziałem czterokolorową. :)

To były czasy! Knite na gumiaku! Łezka się w oku kręci. 👍

Fascynujące wynalazki,

I jest nasz mistrz 👌👍

Świetna robota panie Adamie. Co do adresowania przestrzeni obrazu to nie jest to tajemnica. Zostało to opisane przez Chrisa Smith'a, który rozgryzł aż do najniższego poziomu jak działa ULA w ZX Spectrum. W sumie ktoś kto badał dokładnie co się dzieje w ZX Spectrum też pewnie to odkrył - odświeżanie pamięci DRAM. Pamięć dynamiczna RAM (DRAM) pamięta wpisaną wartość, ale bardzo krótko i trzeba ją odświeżać, czyli przypominać pamięci co ma zapisane w tzw. wierszach (pamięci DRAM mają strukturę takiej wielkiej tablicy z wierszami i kolumnami). W ZX Spectrum przez sporą część czasu z drugiej ćwiartki przestrzeni adresowej czyta ULA, rysując obraz. Projektant hardware'u ZX Spectrum - Richard Altwasser wpadł na pomysł, że wykorzysta do odświeżania pamięci właśnie to czytanie pamięci przez ULA. Trzeba tylko było zapewnić, że w określonym czasie odświeży się wszystkie wiersze i tak zaczęła się rzeźba z adresowaniem, wzmożona przez to, że ULA czytała parami część "czarno-białą" i atrybuty nadające kolor i efekty. Robiła to bardzo szybko, zmieniając tylko adresowanie kolumn DRAM, bo tak można było jak najszybciej zrobić potrzebny odczyt i zwolnić pamięć, żeby biedny procesor mógł coś na niej porobić. Zbierając do kupy te dwa wymogi - odświeżanie wszystkich wierszy i umieszczanie informacji "czarno-białej" i "kolorowej" w tym samym wierszu, ale innych kolumnach wyszło jak wyszło. Ale i tak można to było zrobić gorzej (Chris Smith bardzo fajnie to opisał).

W 1987 roku jako piętnastolatek zasiadłem przy ZX Spectrum , i rozpoczęła się przygoda z informatyką do dziś. Serdecznie pozdrawiam

Podziwiam za ogrom wiedzy.

Mega!

💪💪💪💪💪💪💪Mistrzostwo swiata

5:44 fajny i ciekawy ten efekt zooma z obrotem;)

Lajk zanim obejrzałem! ;-)

Mam wrażenie, że ta maszynka pojawiła się kiedyś w polskich sklepach. Przez przypadek zobaczyłem go w sklepie RTV - znałem nieco poprzednią wersję i na ten zwróciłem uwagę z powodu zupełnie innego wyglądu klawiszy. To był okres, gdy miałem ok. 35 lat, a moi synowie (9 i 8 lat, najmłodszy miał dopiero 4 lata) marzyli o czymś takim - ja także, ale ze względu na możliwości wykorzystania tej maszynki do programowania obliczeń inżynierskich. Cena tego komputerka stojącego sobie na półce była poza moim jakimkolwiek zasięgiem.

mam gumiaka jeden z pierwszych jakie wyszły numer seryjny koło 200, ale nie działa, leżał 15 lat w oryginalnym pudełku po podłączeniu zasilacz "buczy" jak pan chce mogę panu oddać

Gumiak był jednak taki pierwotny! No i to rozczarowanie, że "+" nic nowego nie wnosił. Chociaż faktycznie była to zaleta.

To byly piekne komputery!

Mieliśmy takie w szkole jeszcze w 98-99 roku było kilka i służy do grania w Arkanoida na zielonym ekraniku.

Świetny film - jak zwykle :) W szczególności rozważania dotyczące mapy pamięci gdzie liczono w pojedynczych bajtach, a niewykorzystane kilkadziesiąt lub kilkaset bajtów uznawało się za wielką niegospodarność... Jako małolat w tamtych czasach akurat uprawiałem swoje cudowne Atari 800XL - miałem wszystkie dostępne książki z ówczesnego Bajtka i nie tylko - w OSAtari także liczył się każdy bajt. A co mamy teraz ??? żeby wyświetlić poprawnie jeden znak potrzebne są GB RAM'u .... cyrk !!! Pozdrawiam serdecznie autora :)

Bylem nastolatkiem, prosilem rodzicow o spectruma czy timexa (nie pamietam co bylo dostepne w peweksie) ale nic z tego .... na szczescie niedlugo pozniej dostalem atari 800xl (kupione z ogloszenia, jako uzywane, przez ojca w uk) .... to byly czasy ... po nocach wpisywalo sie linijki w basicu 😁

Heh, wróciły wspomnienia z gumiakiem. Dziękuję za prezentację.

Podstawowym źródłem wiedzy o budowie Spectruma, oprócz pokazanych w filmie "Tajników ZX Spectrum" A. Kadlofa, był wtedy "Przewodnik po ZX Spectrum" panów Kuryłowicza, Madeja i Maraska. No i "The Complete Spectrum ROM Disassembly" Iana Logana i Franka O'Hary - bardzo trudno dostępna, nawet do wypożyczenia w British Council.

Proszę więcej odcinków o starych komputerach.

Potwierdzam komentarz Te eSz. Doskonały materiał. Pozdrawiam serdecznie

Knight lore fajna izometryczna gierka.

Analogiczny odcinek o Amisi byłby z pewnością znacznie dłuższy :) Pozdrawiam serdecznie.

Mój pierwszy kontakt z komputerem ZX Spectrum 1996 chociaż będąc w Wojsku Polskim msw ,miałem okazję oglądać w komisach w/w/ kompy w1985 , w 1988 kupiłem atari 65xe potem amiga 1200 następnie PC pentium 233 + monitor CTX 17 w sumie 7980zł w 1997. Masakra finansowa .teraz mam 5 szt . od siana do kupy .ale monitor za 80 komp DEEL ,za 1000 stacja robocza (Robię na CAD CAM ) i Jest OK.

Przetwornica też była problematyczna (+12, -5V) a jej awaria niszczyła 2 ćwiartkę pamięci, to były czasy. Mam mojego ZX do dzisiaj, właściwie tylko klawiatura nie działa ;)

Mam na 16mm film p.t. "Komputer w gospodarstwie rolnym" z 1987, który prezentuje historię (dziś powiedzielibyśmy wdrożenia specjalistycznego oprogramowania w przedsiębiorstwie) naklepanego w BASICu na ZX Spectrum+ (podpiętego radośnie do Unimora) programu pomagającego wyliczyć ilość paszy dla świń w PeGieeRze. Było nawet na YT ale niestety Wytwórnia Filmów Oświatowych facetowi który go wstawił (podłej jakości VHSrip) zdjęła powołując się na prawa autorskie (niby słusznie, ale trochę zachowują się jak pies ogrodnika).

Jestem ciekaw "naszego podwórka"🤔 Pozdrawiam 👍

Po obejrzeniu tego odcinka odkryłem że podziemna solidarność wykorzystała jakiś model Spektrum do akcji sabotażowej polegającej na nałożeniu napisów na sygnał TVP w Toruniu.

Lata 80. Pewnego dnia przyjechał karton z UK a w nim dwa zx spectrum+ z akcesoriami. Jeden nasz a drugi dla znajomych. Był rewelacyjny. Minusów to wyłamujący się interface do dżojstika oraz klawisz „j”, który przestał działać. Był to klawisz kluczowy bo używany do ładowania gier. Load””

6:00 Jeden z większych dramatów mej młodości: jakieś zwarcie i z układu ULA wyprysnął kawałek krzemu....

Dziwna rzecz. Komputer bez dostępu do internetu. Przyszło mi jeszcze dłuuuugo poczekać zanim ta rzecz okazała się mi potrzebna. Pozdrawiam panie Adamie.

Miałem takiego gumiaka. Cudo lat 80tych

Super super super ❤❤❤❤❤❤❤

Pamiętam wczesne komputery w Polsce. ZX Spectrum, Atari, IBM XT. A potem juz poszło PC 286,386SX,DX, 486, potem Pentium, komputery sie wymieniało co 1,5roku aby mozna było cokolwiek na nim uruchomic. Dzis my takie czasy że jak kupimy komputer to mozemy nie wymieniac co 6 lat. Komputery się szybko nie starzeja.

12-stu gniewnych się ujawniło, ech. :)

Ładny Kompik , jednak Ja uwielbiam Commodore 64 ;) Super Materiał :D

Mam go i inne do dziś. Ciągle sprawne :-) z Spectrum się nie wyrasta ...

Robisz zajebistą robotę!Twoja polszczyzną jest...śmiem twirdzić"niszowa"...Oby tak dalej

Jak zwykle świetnie. A cóż to się stało z laminatem tego Spektruma? Miedziane ścieżki pofałdowane i pofalowane.

3:47 Ja widze tecze a na niej tylko 4 kolory no chyba, ze czarny byl kolorem piatym ;)

15:33 podobno powodem nietypowej organizacji pamięci ekranu jest optymalizacja funkcji pisania znaku na ekranie. linie tworzące znak (w "trybie tekstowym") są odległe o 256 bajtów a więc można przechodzić do kolejnej linii inkrementując starszy bajt adresu zamiast operacji dodawania, która byłaby konieczna przy organizacji liniowej. przy takim założeniu w jednym kawałku może być tylko 8 linii tekstu bo dziewiąta zaczynałaby się właśnie 256 bajtów po pierwszej, stąd wynika podział na 3 rozłączne strefy po 8 linii. (na podstawie retrocomputing.stackexchange.com/questions/7274/what-was-the-reason-for-the-zx-spectrums-display-bitmap-layout )

Zx Spectrum sprzedawał Pewex od samego początku i firma Infotech, oraz Apina i pewnie wiele innych. Kosztowało 115 USD.

Kiedy będzie o najlepszym komputerze wszechczasów czyli Amidze 500?😉

... Panie Adamie jak zawsze bardzo dobre ! ale mam pytanie : czy po rozkręceniu tego komputerka serwis uzna gwarancję po ewentualnej awarii sprzętu :) pozdrawiam :)

18:50 Nie wiedziałem że była wersja bezprzewodowa.

Kiedyś chciałem mieć Sprectruma 😅👍👏

" łączącą epokę pary i kół zębatych z programowaniem" czad 👍

Pośiadam taki komputerek w Boxie :)

Naprawdę pana filmy można słuchać godzinami. Tworzy Pan doskonałe filmy.

Mam zx "gumiaka" w oryginalnym pudelku. Małe ślady uzycia. "Kartridż" do dżojstików, kasety.... Ale jeden uklad nie dziala i tak stoi prawie 30 lat.....

ah robilo sie tuningi tej maszyny :)

Duży szacun za akcentowanie formy, wyglądu czy jak to się teraz mówi designu. Kto by się spodziewał że w czasach obecnej "gównofikacji" nawet design zx spectrum+ może mieć walor...

Pamiętam jak w programie "SONDA" był zachwyt tym sprzętem :)

Świetny materiał. A może tak z innej beczki oprócz sprzętu audio z epoki czy innych bajerów, może zainteresuje pan widownie odcinkiem o klonie konsoli Famicom czyli naszym pegazusie. W końcu w Polsce na początku lat 90 był to towar bardzo modny 😂

Super opis. A mi do dziś wala się gdzieś w szufladzie płyta główna od ZX+ . Sprawna ale nie mam jej jak sprawdzić bo klawiatury "niet". Za to ULA na pewno sprawna :-) . Pozdrawiam.

Tęcza ilukolorowa?

Chyba mało kto wie, że w roku tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym piątym komputer ten był wykorzystany przez Solidarność do zakłócenia sygnału polskiej telewizji. Opis akcji można znaleźć na Wikipedi pod hasłem telewizja Solidarność.

miałem i grałem w Sabre Wulf :)

Jak zawsze dobry materiał, zastanawiam skąd bierze pan te wiekowe już sprzęty. Pamiętam te komputery, sam byłem szczęśliwym posiadaczem Commodore 64, o którym też przydałby się odcinek, sam bym mógł wiele o nim powiedzieć, ale nie mam tej charyzmy pan. Ja posiadałem C64 a kolega Atari 65XE. To były czasy, teraz na lepszych procesorach robie własne projekty różnych urządzeń i fakt konstrukcja prostsza, wszystko w jednym układzie, mowa o AVR seria AT-Mega, piszę w BASCOM przyzwyczajenia ze starych czasów, choć korzystam też z ARDUINO gdzie pisze się w C. Pragnę tu też podsunąć pewien pomysł, już piszę jaki. Ostatnio firma Apple zrobiła rewolucje w komputerach, wypuszczając już na chwile obecną cztery modele z procesorem z architekturą ARM, ale mało kto wie, że nie są pierwsi. W 1987 roku niejaka firma ACORN pokazała pierwszy komputer na architekturze ARM, o nazwie ARCHIMEDES, to były już czasy AMIGI, i ATARI ST. Fakt u nas w Polsce bez rozgłosu, chociaż były wzmianki powstających pismach związanych z komputerami. Komputer ten był szeroko stosowany w edukacji w Brytyjskich szkołach. Może by też kiedyś mały program poświęconemu jakby nie było przełomowego projektu, dość ambitnego, jak na lata 80' . Pozdrawiam serdecznie, i czekam na TOSCA, lubię słuchać na temat urządzeń, które kiedyś naprawiałem, usprawniałem, i miałem okazję albo posiadać, lub używać, słuchać z tego muzyki. Z sentymentem wspominam te konstrukcje, patrząc przez pryzmat ówczesnej Polski, gdzie młoda widownia, nie może sobie wyobrazić, że to były czasy kiedy nie było telefonów komórkowych, i jakikolwiek sprzęt RTV nie był od tak do kupienia, nie tego nie było na półkach w sklepie.

Można zakupić rosyjski klon ULA KA1515XM1

hmm ZX :) to był pierwszy komputer do którego usiadłem i przepisałem dwa programy, jeden rysował kopertę a drugi koło