Czy dinozaury stworzyłyby kiedyś cywilizację?

Czy dinozaury stworzyłyby kiedyś cywilizację? | dr Daniel Tyborowski

Рет қаралды 62,509

3 жыл бұрын

👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Do stworzenia cywilizacji potrzebna jest jakaś inteligencja. Czy dinozaury ją miały? Jak tu zbadać inteligencję zwierząt, z którymi nie mamy kontaktu? Okazuje się, że można ją pośrednio oceniać dzięki wskaźnikowi EQ (nie IQ), współczynnikowi encefalizacji, inaczej „umózgowienia”. Czyli ile razy większy jest mózg danego zwierzęcia od mózgu, którego można by się spodziewać w porównaniu z jego masą ogólną.
Np. kot ma mózg „jak trzeba”, jego EQ to 1, u ludzi jest „za duży”, wskaźnik wynosi między 6 a 7. - U welociraptorów wynosił 5. Zachodzi więc podejrzenie, że były bardzo inteligentne - mówi w Radiu Naukowym dr Daniel Tyborowski, paleontolog z Muzeum Ziemi w Warszawie - Każdy kto oglądał Jurrasic Park to pamięta, że były tam pokazane jako zwierzęta niesłychanie inteligentne. Otwierały drzwi, komunikowały się ze sobą, robiły wszystko co akurat scenariusz potrzebował - przypomina Daniel.
Współcześnie EQ = 5 mają np. krukowate. Jasne, cywilizacji nie stworzyły, ale pojmują działanie prawa Archimedesa. Zobaczcie tu na filmie:
• Causal understanding o...
Uważa się, że welociraptory mogły być stadne, a przynajmniej potrafiły grupę rodzinną, która była w stanie razem polować - dodaje dr Tyborowski. Życie w stadzie to jest już jakiś zalążek współpracy, a więc może… gdyby miały więcej czasu, kiedyś doprowadziłyby do powstania cywilizacji? Nie będę Was jednak czarować. Ekspert jest raczej sceptyczny wobec takiego scenariusza. Chociażby dlatego, że ewolucja nie dąży do żadnego szczytu istnienia, do wytworzenia istoty, która będzie - dajmy na to - w stanie tworzyć naukę. To tak nie działa, o czym również rozmawiamy w podcaście.
Niemniej, bardzo pobudzające intelektualnie jest puszczenie wodzy wyobraźni w takim temacie. Rozmawiamy więc, jak mogłyby wyglądać krzesła dostosowane do welociraptorów (czy raczej przez nie wynalezione), czy istniałby język pisany (Daniel mówi, że jeśli już to raczej byłby to język, który mooooże mógłby się rozwinąć ze śpiewu podobnego do ptasiego). Posłuchajcie koniecznie i dajcie znać, czy się podobało!
I udostępniajcie, jeśli się podoba. Niech Radio Naukowe idzie w świat!
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie go wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! 💛 patronite.pl/radionaukowe
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #DanielTyborowski 🎬

Пікірлер: 184

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

11:35 Jakbym słyszał Króla Juliana: "Jesteśmy człowiekami 😄 to mamy człowiekocentryczny sposób patrzenia na świat"

@sailer501 Жыл бұрын

Ja bym stawiał na papugi. Mają wysoką ptasią inteligencję i zdolności w używaniu dzioba, języka i palców jak nikt inny do wykonywania zmian w otoczeniu, czyli mają potencjał na przyszłość.

@robertab929 5 ай бұрын

Albo krukowate

@danny4612 3 жыл бұрын

Świetny temat! "Środowe spotkania z dziejami Ziemi", które na YT prowadzi pan Daniel to już od dawna mój cotygodniowy rytuał. Super posłuchać pana doktora również tutaj. Pozdrawiam, bardzo dobra robota pani Karolino.

@kubacski8454 3 жыл бұрын

Dr Tyborowski zawsze, ale to zawsze na propsie

@zofiaagnieszkabiernacka826 3 жыл бұрын

Dr Tyborowski, doskonale znany z Wszechnicy, zawsze ciekawie😀

@khartvin Жыл бұрын

Taaaaak, Ryby kopalne!

@data_turtle 3 жыл бұрын

Bardzo sympatyczna, pobudzająca naukową wyobraźnię rozmowa. Oprócz spekulacji zawiera sporo faktów. Dziękuję 🙃

@leszekporowski1707 2 жыл бұрын

Ciesze sie ze znalazłem kanał gdzie będę mógł posłuchać Pana Daniela. Dziękuje

@McMimax 2 жыл бұрын

Różnica między naturą a cywilizacją jest taka, że cywilizacje same się doprowadzają do zagłady, i to w bardzo krótkim czasie. Ave!

@sawomirszostakiewicz1084 3 жыл бұрын

Pan Daniel ma wszelkie predyspozycje być jak prof. Meissner w fizyce. Super że mamy takich naukowców.

@Eriadel 3 жыл бұрын

Ten pseudonaukowy bełkot dla ćwierćinteligentów nie ma nic wspólnego z poziomem, który prezentuje prof. Meissner... Nauka powinna się zajmować albo tym co można zmierzyć, czym zajmuje się m.in. prof. Meissner, albo hipotezami prawodpodobnymi. Dinozaury nie stworzyłyby cywilizacji, bo były dinozaurami, obiektywnie naukowo jedynie człowiek był zdolny stworzyć cywilizację i to w oparciu o religie i pewne wartości. Teraz mamy do czynienia z zanikiem wartości, upadkiem cywilizacji i dlatego taki bełkot jest uznawany za głos świata nauki.. Co skłoniło mnie do jak najszybszego cofnięcia subskrypcji. Jak miałem lat 15 też miałem podobną wizję świata jak ten "dr", ale potem człowiek, oczywiście nie każdy nabiera trochę wiedzy i mądrości. Boże, widzisz, a nie grzmisz..

@sawomirszostakiewicz1084 3 жыл бұрын

@@Eriadel pomierzył ziemię i głębokie morze, wie jako wstają i zachodzą zorze, wiatrom rozumie, praktykuje komu a sam nie widzi (...) Wbrew pozorom fraszka ta, to nie jest obscena dla czystej obsceny. Pana rozumienie nauki trąca XIX-wiecznym scjentyzmem podlanym obficie jajem jakiegoś dogmatyzmu. No i z wykładów prof. Meissnera też Pan niewiele wynosi, szczególnie w tych miejscach gdy prof Meissner mówi o "czystym namyśle", metodologii badań matematyczno-przyrodniczych, relacjach pomiędzy wiarą a nauką, o przystawaniu modelu do rzeczywistości i tym że model nie zastępuje rzeczywistości w procesie poznania. Pan Tyborowski ma wszelkie predyspozycje aby być popularyzatorem nauki tej klasy co prof. Meissner - może tego fragmentu zabrakło w moim poście.

@arnor398 Жыл бұрын

@@Eriadel nawet jeśli religia byłaby potrzebna do rozwoju cywilizacji (w co mocno wątpię), to czemu dinozaury miałyby jej nie wytworzyć? "obiektywnie naukowo" nie wiemy co się dzieje na drugim końcu kosmosu ani co się stanie w dalekiej przyszłości na naszej własnej planecie. trochę słabo wyciągać wnioski o wszystkich możliwych i niemożliwych cywilizacjach opierając się na jednym przypadku.

@krzysztofwiktor3027 Жыл бұрын

@@Eriadel A ja myślę, że i prof. Meisner i dr Tyborowski to super chłopaki :)

@polpol1918 Жыл бұрын

@@Eriadel Sam jesteś ćwierć inteligent.

@mamatania1 2 жыл бұрын

Z dużym zainteresowaniem wysłuchałem kolejnego odcinka Radia Naukowego; zawsze interesująca rozrywka. Wydaje mi się, że dostrzegam też kokieteryjną naturę wywiadów pani Karoliny...

@adamkowalski9559 11 ай бұрын

Dinozaury miały grubo ponad 100 mln lat stabilnych warunków klimatycznych. Człowiek miał nieco mniej, rzekłbym. Jeśli dinozaurom ten okres nie wystarczył do wyewoluowania w kierunku wytworzenia cywilizacji, można spokojnie uznać, że by jej nigdy nie stworzyły. Wyewoluowały do obecnych ptaków i to jest, aktualny, szczyt ich możliwości. Nie bez powodu istnieje powiedzenie "ptasi móżdżek". Gdyby mogły rozwinąć się do ludzkiego poziomu intelektualnego, mielibyśmy teraz np. cywilizację kur i to one hodowałyby nas na fermach w celach spożywczych. Krokodyle trwają do dziś w niewiele zmienionej formie. Są idealnie dostosowane do życia i ewoluować nie muszą. Dużo dłużej istnieją rekiny. Również bez większych zmian. Cywilizacja jest efektem konkretnej budowy mózgu konkretnej istoty.

@tomek7322 6 ай бұрын

Może właśnie te stabilne warunki nie dawały powodu do ewolucji. Przecież chociażby zmiany klimatyczne pozwoliły i "zmotywowały" gatunek ludzki do wyjścia z Afryki. Na szczęście (dla nas) przemiany te nie były na tyle gwałtowne żeby spowodować naszą zagładę

@hubertkryger7243 6 ай бұрын

Przyjmujesz w swoim wywodzie błędne założenia. Być może właśnie te trudne warunki w których przypadło ewoulować naczelnym wpłynęło na ewolucję w kierunku sprytu/inteligencji. Ptaki to też nie jest żaden szczyt możliwości, tylko jedna z form na całej drodze ewolucji, jeśli to jest szczyt to co będzie za kolejne miliony lat ich ewolucji, degradacja? Czy po prostu kolejne przystosowania do zmieniających się warunków, zajmowania nowych nisz ekologicznych. Przyjmujesz naprawdę złe założenia.

@quirelll 6 ай бұрын

@@hubertkryger7243 dokładnie, jeśli warunki otoczenia są stałe to po pewnym czasie osiągniemy ideał dla danego gatunku w danym otoczeniu i zmiany się zatrzymają bo wszystkie zmiany będą gorsze niż ten ideał lokalny. Nie jest to ideał globalny ale brakuje już impulsu do ewolucji w bardziej optymalnym kierunku. Może to coś jak lokalne i globalne maksimum funkcji przy procesie optymalizacji, można wpaść w maksimum lokalne i nigdy nie dojść do globalnego

@user-gx5rt7rf4c 5 ай бұрын

Tylko człowiek ma iskrę bożą.

@hubertkryger7243 5 ай бұрын

@@user-gx5rt7rf4c XD

@krzysztofantyga424 3 жыл бұрын

Świetny podcast a dr Daniel Tyborowski to jeden z moich ulubieńców jeśli chodzi o wykłady. Pozdrawiam i dziękuję :)

@agnieszkamynczak2882 2 жыл бұрын

Uwielbiam słuchać radia naukowego. Pani Karolina ma niezwykły głos, który przykuwa uwagę. A dla fanek i fanów SF gorąco polecam książkę Harry Harrisona "Na zachód od edenu" (trylogia). Autor kreśli w niej wizję potężnej cywilizacji GADÓW miliony lat temu, które nie miały języka mówionego, ale miały DWA kciuki. Bardzo ciekawe, innowacyjne podejście do tematu gadów, jaszczurów i dinozaurów oraz ich inteligencji.

@iIIegitima 6 ай бұрын

z SF to jeszcze "O mrówkach i dinozaurach" Cixin Liu, też fajne :D

@agnieszkamynczak2882 6 ай бұрын

@@iIIegitima Och, bardzo dziękuję za podpowiedź! Już sobie ściągnęłam tę książkę z Legimi. Czytam bardzo dużo fantastyki, a o tym autorze jeszcze nie słyszałam. Jutro zaczynam czytać. 🙂🙂🙂

@iIIegitima 6 ай бұрын

Tego autora polecam przede wszystkim trylogia "Problem Trzech Ciał" - tym razem już nie o gadach;). Bardzo fajny kawałek SF, pisany przez Chińczyka i czuć inną perspektywę autora.

@StefanBrock_PL 3 жыл бұрын

Zamiast krzeseł byłyby grzędy. Te lepsze, to pozłacane i z klimatyzacją :-)

@czystyscience5380 2 жыл бұрын

odnosnie podobienstwa Welociraptorów do ptakow i moznosci stworzenia jezyka, to niektore ptaki przeciez potrafia mowic np papugi gwarki itp wiec maja odpowiednio zbudowana krtan itp

@scorpioo7350 3 жыл бұрын

Z delfinami i innymi zwierzętami wodnymi jest inny problem, w wodzie nie da się stworzyć technologii (ognia, silników, elektryki itd.)

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

Dlaczego to musi od razu kultura przemysłowa? Kultura łowiecko zbieracka delfinów też była by ciekawa. Byleby gadały 🙂

@arnor398 Жыл бұрын

w alternatywnej rzeczywistości delfiny piszą właśnie komentarze o tym że cywilizacja nie mogłaby powstać na lądzie, bo żadna z ich technologii nie działałaby w takich warunkach

@JohnSmith-th5rh Жыл бұрын

Kojarzycie książkę o ewolucji spekulatywnej "All Tommorows"? Tam jest coś trochę o tym napisane: hodowla innych organizmów i używanie ich jako narzędzi, po jakimś czasie nawet modyfikacje na poziomie komórkowym i tworzenie z nich różnych urządzeń. Jeśli chodzi o to dlaczego delfiny ani walenie raczej nie rozwinęłyby cywilizacji to pewnie po prostu dlatego że im to nie byłoby potrzebne (raczej brak wrogów naturalnych, łatwy dostęp do pokarmu)

@bartek4162 2 жыл бұрын

Super rozmowa. Sam temat mógłby być niezłym materiałem na film :)

@MegaASIA16 7 ай бұрын

Jestem pod wrażeniem słuchając pytań Pani i Pana odpowiedzi na te pytania... 👁️👁️🙉

@samborboruta6237 3 жыл бұрын

Dr Tyborowski mówi, że dowodów brak, ale fajnie opowiada. Śmiesznie i fantastycznie.

@Baszczer Жыл бұрын

Krukowate założyły, że skoro ludzie wynaleźli już mobilne otwieracze do orzechów, to nie ma potrzeby aby one tworzyły cywilizację, tylko po to, aby wynaleźć to co już jest dostępne.

@leszeksuchozebrski7303 Жыл бұрын

Podzielam przekonanie Pani Karoliny, że nie mamy monopolu na inteligencję i jeśli tylko grupie gatunków dać wystarczająco dużo czasu....Bardzo przemawia do mnie hipoteza Hoimara von Ditfutha mówiąca, ża mózgi są odpowiedzią na realnie istniejące warunki środowiska, tak samo jak inne zmysły, a jeśli ją przyjąć należy też założyć, że dotyczy to układów nerwowych innych stworzeń. Pozdrawiam🙂

@ijontichy471 8 ай бұрын

Ale my mieliśmy bardzo mało czasu a mamy rozum. To chyba nie tędy droga. Takie na przykład krokodyle przeżyły dinozaury i co? Dalej tępe, choć to absolutny majstersztyk ewolucji.

@leszeksuchozebrski7303 8 ай бұрын

@@ijontichy471 Jak Pan na pewno wie sam potencjał to za mało, muszą wystąpić presje środowiskowe by organizmy zareagowały zmianą. Gdyby mógł Pan wylegiwać się bez końca w ciepłym błocku a wokół byłoby mnóstwo pokarmu, nie pragnąłby Pan żadnej zmiany. I to jest casus krokodyli, rekinów i wielu innych im podobnych prehistorycznych "konstrukcji".

@ijontichy471 8 ай бұрын

@@leszeksuchozebrski7303 może to że byliśmy raczej ułomni i musieliśmy kombinować paradoksalnie pchnęło nas na nowe tory. Sprawiło też, że opuściliśmy mało rozwojową strefę komfortu.

@karaluch6943 Жыл бұрын

Wszystko co Pani robi jest świetne. Chyba najlepiej dla ludzkości byłoby, gdyby postawili na mądrość a inteligencję żeby używać inteligencji trzeba by było zdobyć odpowiedni certyfikat. Może wtedy technologia służyłaby naszemu dobru a nie zagładzie a politycy nie mieli by szans rozwijać swoich patologicznych skłonności

@waldemarbiaek3549 Жыл бұрын

Czy na pewno ,,cywilizacja'' jest wynikiem inteligencji i co to właściwie jest inteligencja ? Czy ilość czasu potrzebnego do np: polwania przez zwierzęta lub choćby kultury zbieracko-łowieckie jest większa niż czas spędzony na zarabianie na pożywienie ? Czy jesteśmy przez ,,ucywilizowanie'' szczęśliwsi niż np: syty werociraptor wylegujący się w bezpiecznym dla niego miejscu ?

@mmgs1148 Жыл бұрын

Jesteśmy mniej szczęśliwi dzięki naszej świadomości. Jesteśmy wiecznie nienasyceni i to pozwoliło stworzyć taki świat w jakim żyjemy. Zwierzę nie ma pragnień, jego pragnieniem jest złapać, zjeść, pobawić się trochę i odpocząć. Można ewentualnie rozpatrywać czy zwierzęta są zdolne do bycia szczęśliwymi (nie chodzi o okazywanie radości ale o zdolność do odczuwania spełnienia)

@adamgaka2844 Жыл бұрын

ewolucja nie jest ukierunkowana. po prostu JEST. a inteligencja jest jednym z kierunków. wieeelu kierunków )

@woodylipinski9063 11 ай бұрын

Dlaczego ten ciekawy naukowiec mowi ciezko a nie trudno WebMar 30, 2017 · Tymczasem wyrażenia typu: ciężko powiedzieć, ciężko stwierdzić, ciężko zrozumieć są błędne.

@SzymonWeiss 3 жыл бұрын

Fascynujący temat. Ale proszę z p. Danielem zgłębić przodków napisy na ścianach.

@norbertcccp9089 2 жыл бұрын

Super, temat.

@asiarutka5867 Жыл бұрын

Ale świetny kanał!!

@Bszewski 3 жыл бұрын

Link z archimedesem z opisu wyrzuca błąd. Można prosić o inny ?

@RadioNaukowe 3 жыл бұрын

Przepraszam, błąd w kopiowaniu - już poprawione :) kzfaq.info/get/bejne/kMuiiMV50tu9YGg.html

@sawekk.4136 3 жыл бұрын

Tak, przecież byli reptilianie

@maciejwiercinski2616 2 жыл бұрын

Moja koza potrafi otwierać drzwi i to musi je pociagnąc do siebie. Mam 2 metody otwierania drzwi. Klamke drewniana otwiera pyszczkiem a metalowa rogami. Cap w zalezności jak mu się kreciły rogi co ok 6mcy zmieniał metode walki ze mna.

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

Przyszłość należy do kóz 😄

@piotoja112 3 жыл бұрын

A może to inteligencja i samoświadomość jest ślepą uliczką ewolucyjną skoro ekosystem w tym kierunku nie ewoluuje? Ziemia bez rozumnych ludzi sobie poradzi, a z ludźmi? - to takie luźne przemyślenia...

@BLIHU 3 жыл бұрын

Co ty palisz?

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

No może tak być. Ale czy tak będzie to już kwestia naszej świadomości i inteligencji 🙂 Plus jeszcze kilku innych parametrów.

@ijontichy471 8 ай бұрын

też tak myślę, ze ewolucja nie faworyzuje inteligencji, to nie jest jakiś ekstra bonus po przejściu kilku leveli. To jest właśnie zagadka, że u takiego ułomka jak homo zajarzyło pod kopułą. I to nas uratowało przed wyginięciem.

@jacekcel36 Жыл бұрын

Nie mogłbyby, bo już istniały hominidy i rzucały weń kamieniami.

@agnieszkaacka6733 Жыл бұрын

😂

@wicekwickowski3798 3 жыл бұрын

Nigdy! Ponieważ nie potrafiły nic więcej poza jedzeniem, wydalaniem i mnożeniem się. Podobnie jak znaczna część dzisiejszej ludzkości hołdująca zasadzie 3Z czyli zjeść zapić i zadupić.

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

...... Wicek Ty mów za siebie 😄

@wicekwickowski3798 2 жыл бұрын

@@ZdzichaJedziesz -To są fakty i one mówią za siebie! A ząbki ma pani i owszem ładne, ale tutaj nie suszarnia!

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

@@wicekwickowski3798 Cywilizacji nigdy nie kształtowała większość holdujaca zasadzie 3Z tylko prawie zawsze to były elity i tak prawdopodnie będzie nadal. Tytułem komentarza do Twojego komentarza

@wicekwickowski3798 2 жыл бұрын

@@ZdzichaJedziesz Oczywiście że tak! Tylko mówimy o dwóch różnych sprawach. Kształtowanie cywilizacji to jedno, a status quo większości to drugie!

@konradkonradowski7914 7 ай бұрын

Moim zdaniem inteligentna forma życia jest dopiero kiedy osiagnie pewne umiejetnosci. Takie jak. Przekazywanie miedzy soba wiadomosci w formie opowiadania o historii,poznanej lub wlasnej, opisywanie tego co widzimy robimy lub zrobilismy albo planujemy zrobić, co czujemy , o czym rozmyslamy, co sobie wyobrażamy, o czym marzymy . Nastepnie ze to co wytwarzamy potrafimy łączyć ze soba i w tworzeniu tej twórczosci danych rzeczy łaczymy wiedzę rozproszoną na wielu ludzi . Mysle ze ta zdolność społecznej rozwinietej wymiany informacji czyni nas wyjatkowym. Sami twoerdzimy zę informacja jest potegą. Myslę ze żadne zwierzeta tego nie potrafią i dla tego ich rozwój nie postepuje..gdyby ludzie zyli samotnie w malych grupkach to tez byli by na poziomie zwierząt i instnktów.

@lusia4150 Жыл бұрын

super rozważania

@jacekrudzki1986 Жыл бұрын

Do wytworzenia cywilizacji podobnej do ludzkiej potrzebny jest przeciwstawne do dłoni kciuk. To jest podstawą jej działania i możliwości zebrania (wytworzenia) dóbr, które pozwalają na wolny czas i spogladanie w niebo.

@aprilek86 8 ай бұрын

Dinozaury nawet teraz potrafią być inteligentne... patrz: krukowate

@sylwesterpietras480 Жыл бұрын

Z tym krzeslem to znow myslenie pod nasz rozumiany swiat.

@alchymistaXVII 2 жыл бұрын

Acha, i jeszcze coś. Skoro dinozaury ćwierkały, to tyranozaur pewnie śpiewał jak słowik i niczym syrena wabił swe ofiary...

@heraldmovie6952 6 ай бұрын

Moj ulubiony Pan od dinozaurów :)❤

@bastarian___5688 6 ай бұрын

Nie do końca zgodzę się z kilkoma kwestiami 🤔 #1. Wiele plemion i grup ludzi nie stworzyło cywilizacji, ale nie można odmówić im inteligencji. Jednak ten czy inny rodzaj inteligencji uwarunkowany jest środowiskiem i potrzebami, a także zasobem wiedzy i informacji posiadanej przez daną grupę ludzi. #2. "Inteligencja jest to zdolność przystosowywania się do zmian" - Stephen Hawking. Nawet sugerując się tym cytatem możnaby dojść do wniosku, że każda spontaniczna adaptacja kierowana potrzebami (jak choćby rozgniatanie orzechów pod kołami samochodów lub wyciąganie owadów z otworów za pomocą patyków przez ptaki lub niektóre symbiotyczne relacje międzygatunkowe), jest przejawem inteligencji. #3. Na świecie istnieje wiele języków które w ogólnym pojęciu nazywane są językami mówionymi, ale nie można zapominać o sposobach komunikacji które pomimo ogólnie przyjętych norm również pozwalają na komunikację np. język migowy, język gwizdany (el silbo) czy języki mlaskowe. #4. Biorąc pod uwagę kiedy i w jakiej formie pojawiły się na ziemii pierwsze ssaki oraz ile czasu zajęło im rozwinięcie się do formy człowieka rozumnego to według mnie gdyby dinozaury nie wyginęły to miałyby realną szansę rozwonięcia rozbudowanej inteligencji, nawet gdyby trwało to kolejnych kilka milionów lat, a na starcie np velociraptor polowałby na mniejsze stworzenia rzucając w nie kamieniami. #5. Nie wiadomo czy dinozaury które wyginęły, z tego czy innego powodu, nie miały predyspozycji do rozwinięcia inteligencji większej niż obecne ptaki. Nie można patrzeć na niektóre kwestie aż tak bardzo hermetycznie. Ludzie mają zdolność tworzenia niezwykłych wynalazków i wymyślania fantastycznych komiksowych postaci, a zamykają się przed wizją t-rexa grającego makarene na ukulele 😄😊

@kamilllo1000 3 жыл бұрын

Dla zasiegu

@loskaktus5143 6 ай бұрын

Dinozaury nie wyginęły, ptaki są dinozaurami. Ale jak się patrzy na udko kurczaka, to aż żal do czego zdegennerowali koledzy T-Rexa

@robertab929 5 ай бұрын

Dinozaury jeszcze mogą stworzyć cywilizację. Np. krukowate. Tak na marginesie nie przystoi radiu "naukowemu" opowiadać bajek, że dinozaury wymarły. Nie wymarły. Podgrupa dinozaurów, czyli ptaki dalej istnieją. Wymarły dinozaury nieptasie.

@mariuszmixkolanko 2 жыл бұрын

Dzieje Ziemi!

@WIESSIO Жыл бұрын

Marzyłem żeby ktoś poruszył ten temat

@astat1 8 ай бұрын

Twoje marzenia się spełniają. Winszuję.

@jacekn4676 Жыл бұрын

A co z dinazouroczyniami?

@relatysta6790 9 ай бұрын

Ewolucja jednak ma intencję, ciągły rozwój/różnorodność. Ewolucja ma zawsze plan "B", w razie wpadki takiej jaka nastąpiła z zagładą dinozaurów.

@pawebatyra1819 8 ай бұрын

Z tymi ośmiornicami to jest ciekawe - tutaj przypomina mi się "Rama" Arthura C. Clarkea gdzie była taka rasa ośmiornic i one komunikowały sie kolorami - a przecież ośmiornice zmieniają kolory i chyba nawet bywają fluorescencyjne?

@andrzejgrygo5559 3 жыл бұрын

Jak cywilizacja to i partie polityczne zaraz a dalej to już znamy, bagno, bagno, bagno...

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

... nie bagno, tylko bulion pierwotny 😄

@dariuszdeptua5415 3 жыл бұрын

No i tu ciekawostka. Pojemność czaszki Człowieka Neandertalskiego jest średnio 10 do 16 % większa od wczesnego Homo Sapiens. Więc ma to dowodzić, że. . . . ???? 🤔🤔🤔

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

.... że neandertalki miały szersze biodra 😄 Inaczej nie przeżyłyby porodu 🙂

@katarzynazielinska8873 2 жыл бұрын

@@ZdzichaJedziesz Fakt. Drugi fakt - neandertalskie DNA zawiera się w jądrze komórki, a brak go w mitochondriach, czyli było dziedziczone głównie po linii męskiej. Co może oznaczać, że neandertalczycy byli postrzegani jako osoby o wyższym statusie.

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

@@katarzynazielinska8873 ??? Ciekawa hipoteza Kasiu. Pozdrawiam 🙂

@pawegorka8589 3 жыл бұрын

większość dinozaurów rywalizuje ze sobą w tej samej niszy więc najpierw trzeba się zastanowić jaki gatunek zdominowałby środowisko

@Jalokim88 10 ай бұрын

Jestem zawiedziony, że nie wspomnieliście o troodonie. :P

@joansca4121 2 жыл бұрын

witam i pozdrawiam

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

35:30 Ja też tu byłam i sama sobie zrobiłam 😄😄😄

@andrzejmotek3344 7 ай бұрын

Szkoda że zabrakło pytania o jedzenie i jego ewentualne wytwarzanie

@idc1587 6 ай бұрын

Oraz przetwarzanie...nie znam zwierzęcia które przetwarzałoby produkty spożywcze i łączyłoby je w różny sposób.

@alchymistaXVII 2 жыл бұрын

Dlaczego velociraptor miał być drapieżnikiem? Przeciez to jest taki duży kangur, a kangury mają inteligencję... królika.

@ijontichy471 8 ай бұрын

Problem z inteligencją z serii Park Jurajski nie jest taki że otwierają drzwi tylko że "uwzięły się" na głównych bohaterów. Do takich zachowań potrzeba wysoce zaawansowanej inteligencji!

@wilhelmbearwrath3767 Жыл бұрын

To jest wartościowy kanał, prowadząca ma miły głos, jest kulturalna, bystra, ale... byłoby jeszcze lepiej gdyby nie wciskała dyskretnie swoich lewicowych poglądów. Jest to prawie niezauważalne, bardzo subtelne ale trochę męczące przy wielokrotnym słuchaniu tego kanału, bardzo wartościowego, jeszcze raz podkreślam. Oczywiście łapka w górę :)

@RadioNaukowe Жыл бұрын

Ja mam takie poglądy, jakie mam. Trudno mi prezentować takie, jakich nie mam ;)

@dammas2575 Жыл бұрын

@@RadioNaukowe Mnie też to denerwuje, wręcz zastanawiam przy kolejnym podkaście czy zdołam przetrwać te genderowe wstawki. Bardzo ciekawe tematy, ale mimo wszystko mam opory. Nie chodzi aby Pani prezentowała poglądy inne niż Pani posiada, ale żeby Pani nie prezentowała żadnych. Czyli być neutralnym. Neutralny dziennikarz, to mi marzy.

@Vetiver999 3 жыл бұрын

👍

@AreKrason 2 жыл бұрын

Pan Daniel bez zajakniecia się w jedny zdaniu mowi ze mamy kalki intelektualnie a po przecinku uzywa tej kalki a po nastepnym przecinku mowi ze to musi byc inaczej ... w literaturze science-fiction to niemalże modny temat.

@marekradoski7267 Жыл бұрын

Niech się dzieją Dzieje Ziemi! 😁

@Rafalstratford 2 жыл бұрын

👍👍

@andrzejcecot5259 2 жыл бұрын

Ciekawe

@marekduczmanski8069 7 ай бұрын

Jak dla mnie najsłabszy merytorycznie odcinek . Brak zachowań stadnych dinozaurów ?? - zachowane tropy poruszających się razem stad znajdowane są często - można nawet po nachodzeniu tropów na siebie określić 'szyk marszowy" - np. najpierw przewodnik , po nim młode w środku i reszta . Dodatkowo znajdowane są ślady wspólnego gniazdowania . Pan doktor zbyt uporczywie broni swojej tezy - to do niczego nie prowadzi , zawsze trzeba rozważać wszelkie opcje . ps. nie przemawia do mnie fakt że nie rozwinęły by cywilizacji bo wsp. mózg/ masa miały 5 , nasi przodkowie w omawianym okresie miały pewnie coś w okolicach chomika . :)

@ArtKo12 Ай бұрын

Potencjał na drugi odcinek!!! Koniecznie trzeba zapytać Pana, skąd ma pewność, że nasza cywilizacja kiedyś wyginie, i dlaczego. I czy nie osiągnęliśmy już za dużo, żeby wyginąć?

@robertwozniak3557 3 жыл бұрын

Myślę, że z tą cywilizacją to by jednak dinozaurom nie wyszło, bo skoro nam wystarczyło 6-7 milionów lat, a one przez prawie 200 milionów lat nie potrafiły...

@Blablabla-ol2tr 3 жыл бұрын

Mieliśmy tyle samo czasu - całe 4 miliardy lat ;)

@robertwozniak3557 3 жыл бұрын

@@Blablabla-ol2tr nie? Bo nie żyliśmy w tym samym czasie, tylko po sobie...

@Blablabla-ol2tr 3 жыл бұрын

@@robertwozniak3557 Zależy jak spojrzysz. Nasze linie ewolucyjne istniały tak samo długo - w czasach dinozaurów istniały już przecież ssaki. I przez te 200 mln lat tylko jednemu gatunkowi ssaków udało się utworzyć cywilizację. Zaś w ciągu tych ostatnich 6-7 milionów lat istniały różne linie ewolucyjne hominiów - i tutaj też tylko jednemu gatunkowi się udało

@nihilistycznyateista 9 ай бұрын

Z tym współczynnikiem encefalizacji to ja miałbym duży problem... bo co to znaczy masa zwierza w skali wielkości mózgu? Taki ptak, a zatem i dinozaur - no to on ma lekką budowę, więc może to fałszować wynik i bardziej masywny i zbity mięśniak o czaszce tej wielkości byłby "głupszy" pod względem tego czynnika. Człowiek też jakoś wybitnie ciężki nie jest, ale to wcale nie świadczy o tym, ze goryl musi być mniej inteligentny od szympansa, bo ma więcej muskulatury i waży swoje...

@AK-do3yq 2 жыл бұрын

stara oj a dla mnie 30+ i do tego fiu fiu tyle ze zamezna😇

@sawekk.4136 3 жыл бұрын

Dzieje ziemi

@gregorpaciorek5194 3 жыл бұрын

Nie lubię dinozaurów. Nie wiem dlaczego. Ale posłucham.

@bandito12341 3 жыл бұрын

A jadłeś kiedyś ?

@robertab929 5 ай бұрын

Ale udko kurczaka (dinozaura) byś zjadł? :)

@gregorpaciorek5194 5 ай бұрын

@@robertab929 No właśnie nie przepadam.

@robertab929 5 ай бұрын

@@gregorpaciorek5194 Jajek, albo jajecznicy, albo ciasta (zawierającego jajka) też nie lubisz?

@gregorpaciorek5194 5 ай бұрын

@@robertab929 Jajka spoko, mięsa kur nie lubię.

@robertszota1210 2 жыл бұрын

Nowe życie na Ziemi to będzie sztuczna inteligencja.

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

Sztuczna Inteligencja, to nie życie 🙂

@robertszota1210 2 жыл бұрын

@@ZdzichaJedziesz Nie biologiczne ale ŻYCIE !

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

@@robertszota1210 No nie zgodzę się, nie będzie spełniała kryterium NASA dotyczącego uznanie czegoś za życie. To będzie inteligencja maszynowa, nieożywiona.

@robertszota1210 2 жыл бұрын

@@ZdzichaJedzieszŻYCIE ROZUMNE !

@robertszota1210 2 жыл бұрын

@@ZdzichaJedziesz w pewnym Momencie stanie się inteligentnym życiem ! Może bardziej wyrafinowanym racjonalnym życiem niż te życie z wymoczków.

@adamsulich 2 жыл бұрын

Mamy wśród nas w zasadzie żywe dinozaury albo ich bardzo bliskich krewnych - gady i ptaki. Cześć naukowców uważa, że dinozaury były opierzone. Załóżmy, że krokodyle są najbliżej spokrewnione z dinozaurami i o dziwo nie stworzyły żadnej mitycznej cywilizacji :D

@adamcelinski5517 2 жыл бұрын

Troszke nie rozumiesz ptaki to potomkowie dinozaurów którym udało się przeżyć to tak jakby w ziemie walnela kometa kiedy byliśmy małpami ze wszystkich małp przeżyły by tylko ze dwa malutkie gatunki w takiej sytuacji tez nie stworzylibyśmy cywilizacji

@czestimirkorziszek8441 6 ай бұрын

Reptilianie. Szach mat.

@AK-do3yq 2 жыл бұрын

prosze pana w dzisiejszych czasach sa zwierzeta ktore ,aja oczy a nie widza i co za 500 lat podobni panu powiedza ze cos tam cos tam./

@user-gx5rt7rf4c 5 ай бұрын

Gdy byłem dzieckiem mówiono, że dinozaury wyginęły 65 milionów lat temu. Teraz już 66. Ależ ten czas leci!

@piotrpioter2377 Жыл бұрын

Gościu nie ma wyobraźni, strasznie sztywne podejście.

@konradhenrykowicz1859 Жыл бұрын

Naukowczyń... Żenada.

@AK-do3yq 2 жыл бұрын

buhaha czlowiekami ludzmi psze pana

@AK-do3yq 2 жыл бұрын

szanowny pwnie Panskie slowa to tylko gdybanie

@grzegorzbrzeczyszykiewicz5397 2 жыл бұрын

trudno coby nie :))

@winstonknowitall4181 3 жыл бұрын

Trzeci! ;-)

@grzegorzkowalski4614 3 жыл бұрын

:):):)

@wlojan6149 3 жыл бұрын

Nie ma dowodu, że cywilizacji dinozaurów trwającej 20 tys lat nie było.

@ZdzichaJedziesz 2 жыл бұрын

... a gdzie dowody że była? 😄

@jerzymaserak6844 2 жыл бұрын

...żeby powstała cywilizacja potrzebne są dwie rzeczy: miłość i wyobraźnia, problem w tym, że nie bardzo wiadomo co było pierwsze...ja stawiam na miłość...chociaż żeby kochać trzeba mieć wyobraźnię...

@malutekkrecik1292 3 жыл бұрын

gość audycji próbuje w naciągany sposób ocalić naszą wyjątkowość, wyrażnie to słychać np we fragmencie rozmowy dotyczącym ośmiornic

@RadioNaukowe 3 жыл бұрын

nie byłabym aż tak krytyczna wobec gościa. W końcu to my kręcimy filmiki zajarani, że ośmiornica odkręca słoik (który my wyprodukowaliśmy), a nie odwrotnie. I mówię to jako wielka fanka umysłowości i osobowości zwierząt.

@dariuszdeptua5415 3 жыл бұрын

Apropo's przemiany dinozaurów w ptaki.... Nieskromną pewność siebie.!!! Jeśli nie nawet zwyczajne gdybanie i opowiadanie fantasmagorii! Do zapisu kopalnego dinozaury nagle wpadają w pełni wykształcone nagle z niego wypadają (razem z Trylobitami i Ammonitami). Bez żadnych zmian.! ! ! Należałoby się spodziewać, że zapis kopalny pokaże początki nowych form życia. Powinny być widoczne rozwijające się ramiona, nogi, skrzydła, oczy, kości. Rybie płetwy powinny rozwijać się w odnóża ze stopami i palcami, a skrzela w płuca.itd. Gady są zwierzętami zmiennocieplnymi, a ptaki stałocieplne. Tylko ptaki mają pióra. Proszę przyjrzeć się mistrzowskiej inżynierii w budowie piór! W przeciwieństwie do masywnych kości gadów, kości ptaków są cienkie i wewnątrz puste a w środku są rozpórki (Jak w skrzydłach samolotów) Do tego ptaki mają rozległy system tzw. worków powietrznych odprowadzających ciepło. U ptaków świerże powietrze przepływa zarówno przy wdechu jak i wydechu. Przecież pan Paleontolog powinien to wszystko wiedzieć!!! No.... Ale przecież ewolucja.ewolucja, ewolucja.... Ja słuchałem zabawy w słówka i bajeczki , czy Radia Naukowego?

@czestimirkorziszek8441 6 ай бұрын

naukowczynie.... jak mnie rażą takie femitywy na siłę.

@dominikmakowski525 Жыл бұрын

tragiczna nowomowa prowadzącej aż odrzuca

@konradhenrykowicz1859 Жыл бұрын

Co za stek bzdur

@michalwalewski520 3 жыл бұрын

Co wy w tym radiu palicie?

@martaleva3140 Жыл бұрын

Nie wierze, ze ten Pan ma tytuł naukowy. Kompletnie nie umie się wypowiedzieć. Brak czytania książek się kłania, kaskadowo ubogie słownictwo. Pan myli ewolucje z ‚takim sobie wykorzystaniem sytuacji’ bo ptak zrzuca orzeszek pod auto. Strasznie to niepokojące.

@trad13 Жыл бұрын

Naukowczyń????????? Łomatkoboskoczenstochosko... W tym momencie przestałem słuchać. Kompletne podporządkowanie się poprawności politycznej, zero niezależności, zero obiektywizmu.

@RadioNaukowe Жыл бұрын

Zero!

@trad13 Жыл бұрын

@@RadioNaukowe Ano zero. Uległość poprawności politycznej świadczy o braku niezależności. Za peerelu sławiłaby Pani łysenkizm i piała hymny na cześć Związku Sowieckiego.

@alicjamaksymowicz5624 Жыл бұрын

Naukowczyni to słowo które istniało przed drugą wojną światową. Polecam TedX red. Makselona.

@trad13 Жыл бұрын

@@alicjamaksymowicz5624 Neomarksisty mam słuchać? Pani żartuje.

@alicjamaksymowicz5624 Жыл бұрын

@@trad13 Jeżeli ta konkretna osoba budzi w panu zastrzeżenia, to proszę wziąć pod uwagę, że przytacza on fakty. Dopiero PRL odebrał nam odmianę, a dodatkowo np. zamienił formę: jak państwo myślą? na: "jak państwo myślicie?". Wszystko po to, żeby pod pozorem zrównania ludzi odebrać im godność. Obecnie uważa się, że obie formy, zarówno naukowczyni jak i pani naukowiec mogą być używane zamiennie, choć pewnie przyzna pan, że jeśli naukowczyni brzmi nowo i dziwnie, to tym bardziej dziwne brzmi pani naukowiec. To taka "pani-pan".

@flawiuszapcik8008 Жыл бұрын

Jeśli duże ssaki mają niebawem wyginąć, to za cel warto sobie obrać zjedzenie np. słonia, puki jeszcze słonie są. Żyrafą czy zebrą też bym nie wzgardził.