#Ramazan #Orucluq #Iftar
İndi isə “Quran”da 6 dəfə adı çəkilən zeytundan, zeytun yağının iftar süfrəsindəki yerindən danışacağam. “Quran”da zeytunun bitməsi Allahın nişanəsi hesab edilir, zeytun ağacı mübarək adlandırılır, ona and içilir. “Quran”da yazılıb: “Və (adətən) Sina dağından çıxan bir ağac (da yaratdıq) ki, yeyənlər üçün (zeytun) yağ(ı) və yavanlıq bitirir”. (Muminun 20)
Tarix boyunca insanların sevərək istifadə etdiyi zeytun və zeytun yağı günümüzdə də süfrələrdən əksik olmur. Dünya alimləri, xüsusilə, səhər yeməklərində zeytun yağından istifadə etməyin daha faydalı olacağı qənaətindədirlər. Elmi araşdırmalar dəfələrlə sübut edib ki, acqarına zeytun yağı içmək kökəlmənin qarşısını alır. Başqa bitki yağlarından fərqli olaraq, hər gün 1 çay qaşığı həcmində acqarına içilən zeytun yağı bədəndə artıq yağ kimi depolanmır.
Məhz buna görə də Ramazan ayı boyunca kökəlməmək və sağlam qidalanmaq üçün istər imsakda, istərsə də iftarda yeməklərinizi zeytun yağı ilə hazırlasanız, daha yaxşı olar. Əgər “Zeytun yağı ilə nə bişirə bilərəm?” sualı ilə qarşı-qarşıyasınızsa, buna da videomuzda cavab tapacaqsınız. “Aş kərə yağıyla yaxşıdır”-bu, minilliklərdir süfrə mədəniyyətimizin bir parçasına çevrilib. Gəlin etiraf edək ki, eradan əvvəlki ulularımız kimi aktiv həyat tərzi yaşaya bilmirik, ən azından, bir ildən artıqdır pandemiya səbəbilə çoxumuz həyatın sürətini azaltmağa məcbur olmuşuq. Kərə yağlı aş artıq kalori, orqanizmdə depolanan əlavə yağlar deməkdir. Odur ki, bu günlərdə kərə yağını təmiz zeytun yağı ilə əvəz eləsəniz, daha yaxşı olar.
Ümumiyyətlə, qısaca belə deyim ki, “yağ istifadə edilən bütün yeməklərdə, həmin yağları zeytun yağı ilə əvəz edə bilərsiniz”. Hətta, evinizdə daim duru yağ kimi zeytun yağı olsa, daha yaxşı olar. İstər keyfiyyət, istər faydalılıq, istərsə də təbiilik baxımından bu gün mağazalarda olan bütün duru yağların ən yaxşısı zeytun yağlarıdır.
Gələk iftar süfrəsinə. Mütəxəssislər deyir ki, Ramazan ayı boyunca iftarda, əvvəlcə, bir kasa da olsa, şorba içmək lazımdır. Onun ardınca istər sobada, istərsə də tavada hazırlanmış yeməklər gələ bilər. Milli mətbəximizin bir-birindən dadlı gözəl şorbalarını da zeytun yağları ilə hazırlaya bilərsiniz. Sobada hazırladığınız yeməklərin daha dadlı və ləzzətli alınması üçün də zeytun yağı əsl “dost”dur.
İnsan bədəninin doymuş və doymamış yağlara eyni dərəcədə tələbatı var. Doymuş yağlar bitki, doymamış yağlar heyvani mənşəli yağlardır. Araşdırmalar sübut edib ki, gündəlik rasionunda qəbul etdiyi yağların 60%-i zeytun yağı olan insanlar daha gümrah və daha sağlam olur.
İnsanları həmişə maraqlandıran bir məsələ də, keyfiyyətli zeytun yağını necə tanımaqdır. Keyfiyyətli, antioksidantlarla zəngin zeytun yağını içdikdə boğazı azca yandırmalıdır. Bəzən kəskin qoxusuna, acı dadına görə insanlar zeytun yağını sevə bilmir. Əksinə, qoxu və acılıq zeytun yağının keyfiyyətinin göstəricisidir. Həmin kəskin qoxunu zeytunun tərkibindəki flavanoidlər kimi faydalı maddələr yaradır.
Bu gün mağazalarda müxtəlif markalı zeytun yağlarına rast gəlinir. sizə kefiiyətinı güvəndiyim “Zeytun bağları” markalı zeytun yağlarını tövsiyə edə bilərəm. Yerli əhalinin Abşerondan yığdığı zeytunları Dübəndidə yerləşən zeytun yağı fabriki alır, meyvəsini sıxır. Əldə olunan yağ “Bakı Qida və Yağ Fabriki”ndə qablaşdırılır. Və beləcə, tər-təmiz, təbii məhsul Azərbaycan xalqına təqdim olunur.
“Zeytun bağları” yağları hazırda iki formada: rafinə olunmuş və rafinə olunmamış variantda istehsal edilir. Bunların fərqini bilmək üçün, əvvəlcə, “rafinə etmək nə deməkdir?” sualının cavabını bilməliyik.
Hər hansı bir bitki və ya toxum sıxılıb yağı çıxarılan zaman içində onu xarab edən maddələr də olur. Rafinə edilmə prosesi zamanı məhsulu xarab edən və insana zərər verən o birləşmələr yağdan uzaqlaşdırılır. Beləcə, yağın rəf ömrü də artır. Rafinə olunmasa, duru yağların əksəriyyəti, ən azı, bir həftəyə xarab olmağa başlayacaq. Zeytun yağında isə belə bir təhlükə yoxdur. Çünki, təbiətən onun daxilində antioksidant maddələr var. Onlar yağı xarab olmaqdan da, tərkibində zərərli maddələrin yaranmasından da qoruyur. Zeytunda olan böyük miqdarda antioksidant maddələr insana da faydalıdır və orqanizmi zərərli maddələrdən, mikroblardan, sərbəst radikallardan təmizləyir.
Ona görə də rafinə edilməmiş zeytun yağını da rafinə edilmiş zeytun yağı qədər ürəklə işlədə bilərsiniz. Rafinə edilməmiş zeytun yağlarından salatlarda və ya, səhərlər qaşıq-qaşıq udmaq üçün istifadə etmək daha faydalıdır. İftar süfrənizi bəzəyən milli yeməklərimizi bişirmək üçün isə rafinə edilmiş zeytun yağlarını seçə bilərsiniz. Əmin olun ki, “Zeytun bağları” markalı yağlar uzun əsrlərdən bəri milli çalarlarla zənginləşən Ramazan süfrələrindəki bütün yeməklərinizə xüsusi dad və ətir qatacaq.
Yeri gəlmişkən, bir maraqlı xəbəri də diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm. M