ناصرخسرو قبادیانی، حکیم،‌ فیلسوف، جهانگرد و شاعر مشهور ایرانی در سده پنجم هجری قمری است. مشهورترین کتاب او «سفرنامه» از منابع مهم جغرافیای تاریخی محسوب می‌شود.
حکیم ناصرخسرو قبادیانی بلخی، متکلم،‌ فیلسوف، و جهانگرد بلندآوازه و مشهور ایران‌زمین و از بزرگ‌ترین شعرای زبان فارسی در سده پنجم هجری قمری است. متکلمی برجسته، ادیبی وارسته، حکیمی توانا و شاعری بزرگ که به بیشتر علوم زمان خود واقف و نزد مردم و سلاطین زمان، از ارج و قرب بسیاری برخوردار بود. ناصرخسرو، خانواده‌ای ثروتمند و به‌عنوان دبیر دربار،‌ جایگاه ممتازی نیز در جامعه داشت.
ناصرخسرو در ۴۰ سالگی و به سبب خوابی که می‌بیند،‌ دچار انقلاب فکری شده و از تعلقات دنیوی دست می‌شوید. پس از زیارت خانه خدا و هفت سال جهانگردی، به تبلیغ مذهب اسماعیلی و نگارش کتاب روی می‌آورد. «سفرنامه» مهم‌ترین اثر باقی‌مانده از او،‌ تابه‌حال به چند زبان دنیا ترجمه شده و از منابع مهم جغرافیای تاریخی به حساب می‌آید. در دوران حکومت سلجوقیان نیز با سمت دبیری در دربار مشغول به کار می‌شود و از این راه به مال و جاه خود می‌افزاید. با تمام این اتفاقات وی در حدود چهل سالگی با تأثیر از خواب خود، مقام درباری خود را رها می‌کند. پس از ترک کار در دربار، تصمیم به سفر می‌گیرد.
سفرهای ناصرخسرو در این دوره با زیارت مکه شروع شد. پس از سفرهای متعدد، ناصر خسرو عازم سرزمین مصر می‌شود و درآن کشور چند سال زندگی می‌کند. در مصر به فرقه اسماعیلیه می‌پیوندد و نام حجت خراسان را برای خود برمی‌گزیند. سپس با این نام شروع به معرفی و تبلیغ مذهب اسماعیلیه می‌کند.
شروع به تبلیغ این مذهب و ماندن در مصر، سبب گرایش اشعار ناصر خسرو به این موضوعات گردید. لازم به ذکر است در این دوران، شاعران زیادی او را مورد سرزنش قرار دادند. پس از عزیمت ناصرخسرو به ایران، وی به سمت بلخ می‌رود. در این مکان نیز به معرفی آیین اسماعییله می‌پردازد.
با وجود مخالفت و تهدیدهای بسیار در این زمان، تا دورانی دوام آورد تا این که به ناچار به سمت خراسان سفر کرد. پس از خراسان به شهرهایی مانند نیشابور و مازندران مهاجرت کرد. در این شهرها همچنان به معرفی مذهب خود پرداخت و اندکی با وی همراه شدند. سرانجام وی تنها به یمگان سفر کرد و برای مدتی در آنجا مقیم شد.
لازم به ذکر است مهاجرت ناصرخسرو به بدخشان (بخشی از کشور افغانستان امروزی)، با استقبال یکی از حاکمان این منطقه، میسر شد. بخش بسیاری از دیوان اشعار ناصرخسرو را وی در یمگان سرود. برای مثال جامع الحکمتین کتابی است که ناصرخسرو تحت تأثیر مهاجرت و شرایط زمان در سال ۴۶۲ هجری قمری نوشت
Носир Хусро Қабодиёнӣ ҳаким, файласуф, сайёҳ ва шоири маъруфи эронӣ дар қарни 5-уми ҳиҷрӣ аст. Машҳуртарин китоби ӯ «Сафар» яке аз сарчашмаҳои муҳими географияи таърихӣ маҳсуб мешавад.
Ҳаким Носир Хусро Қабодиёни Балхӣ, диншинос, файласуф ва сайёҳи маъруфи Эрон, аз бузургтарин шоирони забони форсӣ дар қарни 5-уми ҳиҷрӣ аст. Илоҳиётшиноси барҷаста, адиби парҳезгор, ҳакими тавоно ва шоири бузурге, ки аз аксари илмҳои замони худ ошноӣ дошта, дар байни мардум ва ҳокимони замон эҳтироми зиёд дошт. Носир Хусро, ки оилаи сарватманд буд ва хамчун котиби дарбор низ дар чамъият мавкеи имтиёзнок дошт.
Носир Хусрав дар синни 40-солагӣ бар асари орзуе, ки дошт, ба инқилоби фикрӣ дучор шуд ва аз робитаҳои дунявӣ даст кашид. Пас аз зиёрати хонаи Худо ва сайругашти 7 соли дунё ба таблиғи дини исмоилия ва навиштани китобҳо шурӯъ кард. «Саёҳат», муҳимтарин асари боқимондаи ӯ ба чандин забонҳои ҷаҳон тарҷума шудааст ва яке аз сарчашмаҳои муҳими географияи таърихӣ маҳсуб мешавад. Дар замони Салчукиён дар дарбор низ котиб шуда кор мекард ва ба ин васила ба сарвату эътибори худ афзудааст. Бо ин ҳама воқеаҳо дар синни чиҳилсолагӣ зери таъсири орзуи худ вазифаи дарбориро тарк кард. Пас аз тарк кардани суд, ӯ қарор мекунад, ки сафар кунад.
Сафарҳои Носир Хусрав дар ин давра аз зиёрати Макка оғоз ёфт. Пас аз сафарҳои зиёд Носир Хусрав ба Миср рафт ва чанд сол дар он кишвар зиндагӣ кард. Дар Миср ба фирқаи исмоилия пайваста ва номи Ҳуҷҷати Хуросонро интихоб мекунад. Баъдан бо ин ном ба муаррифї ва таблиѓи дини исмоилия шуруъ мекунад.
Оғози таблиғи ин дин ва мондан дар Миср боис шуд, ки ашъори Носир Хусрав ба ин мавзӯъҳо таваҷҷуҳ кунад. Бояд гуфт, ки дар ин давра шоирони зиёде уро маломат карданд. Баъди ба Эрон рафтани Носир Хусрав ба Балх рафт. Дар ин чо у дини исмоилияро муаррифй мекунад.
Бо вуҷуди мухолифатҳо ва таҳдидҳои зиёд дар ин муддат ӯ то ба Хуросон сафар кард. Пас аз Хуросон ба шаҳрҳое чун Нейшобур ва Мозандарон ҳиҷрат кард. Дар ин шаҳрҳо ба муаррифии дини худ идома медод ва онҳо андаке аз ӯ пайравӣ мекарданд. Нихоят танхо ба Ямгон сафар карда, муддате дар он чо монд.
Бояд гуфт, ки ҳиҷрати Носир Хусрав ба Бадахшон (бахше аз Афғонистон имрӯз) ба истиқболи яке аз ҳокимони ин минтақа имконпазир шудааст. У дар Ямгон порчахои зиёди девони Носири Хусро эчод кардааст. Чунончи, «Чомеъ-ул-хакматин» китобест, ки Носир Хусров дар зери таъсири мухочират ва шароити замон дар соли 462 хичри навиштааст.
wisequotes# Poem #rumi #poetry #
#persian_poetry #wisequotes# Poem #poetry
Persian [English subtitle]#Молана#Шеъри #форсӣ#
Mystic #Mysticism #love #sufism#
#دکلمه#عاشقانه#شعر#اکسپلور#احساسی#عشق#poetry #احساس#دوری#دکلمه_شورانگیز #دکلمه_احساسی#حافظ_شیرازی#دکلمه_غزل#love