(3/5) Waarom is het raar om met een Gooise r t praten?

Рет қаралды 44,242

8 жыл бұрын

Misschien heb je hem zelf. Of misschien erger je je er kapot aan. Feit is dat de Gooise r aan een enorme opmars bezig is. En dat is helemaal niet logisch, zal Marc van Oostendorp (Universiteit Leiden) je uitleggen. Saillant detail is dat zelfs onze voormalige Koningin Beatrix niet immuun is gebleken voor de Gooise-r-terreur.... Benieuwd hoe haar "r" veranderd is? Kijken maarrrr!
--------------------------------------------------------------------------------------------
Deze week in Universiteit van Nederland:
Taalkundige prof. dr. Marc van Oostendorp
Prof. dr. Marc van Oostendorp is hoogleraar Fonologische microvariatie aan de Universiteit Leiden, wat in gewonemensentaal betekent dat hij de kleine variaties in de uitspraak van taal bestudeert. Als een ware professor Higgins - de taalkundige uit "My Fair Lady" die de precieze herkomst van elke voorbijganger raadt door kort te luisteren naar het accent van iemand - bestudeert Marc van Oostendorp de onvoorstelbare veelzijdigheid van de uitspraak van een taal.
Meer weten?
Klik hier voor meer informatie! www.universiteitvannederland.n...
--------------------------------------------------------------------------------------------
Over de Universiteit van Nederland:
De beste hoogleraren van Nederland geven gratis college op internet. Elke werkdag komt er een nieuw college online, en elke week een nieuwe hoogleraar.
Een opname bijwonen? Dat kan!
Vier avonden per maand nemen we colleges op in Club AIR, Amsterdam, en jij kunt daarbij zijn. Tijdens zo’n avond nemen we vijf colleges van een kwartier op, gevolgd door Q&A en meet and greet (want tegen die tijd is de hoogleraar een rockster). Een echte aanrader!
Voor tickets en meer info ► www.universiteitvannederland.n...
Check onze website! ► www.universiteitvannederland.nl/
Twitter ► / universiteitnl
Facebook ► / universiteitvannederland

Пікірлер: 100

@skyejacobs 6 жыл бұрын

Ik kan geen gooische r maken. Ik erger me er tevens ook echt kapot aan.

@lienbijs1205 5 жыл бұрын

Ik ook, maar vooral bij mensen die het zichzelf bewust hebben aangeleerd, vooral bij meisjes en jonge vrouwen die dan voor de rest bijvoorbeeld het accent van een andere omgeving hebben, niet om aan te horen, mijn dochter van 11 doet het ook, ik probeer het haar af te leren.

@plambregtse772 4 жыл бұрын

Ha ja zo n randstad R is niet aan te horen , lekkerrr nooit doen dus!

@TheOriginalMcJunior 4 жыл бұрын

@@plambregtse772 gooise r en een randstadse r zijn echt dag en nacht verschil, man man man. Zeg dan gwn niks als je er geen verstand van hebt. Alsof de hele randstad praat als in het Gooi. 😂

@r.v.b.4153 3 жыл бұрын

@@plambregtse772 Het is niet een echte randstad R. Je zou eens pure Hollandse dialecten moeten horen. Daar rollen ze hun R vaak met de punt van de tong (tril of tik) en in bepaalde gebieden gebruiken ze een R uitgesproken vanuit de keel (huig) vanwege 19e-eeuwse Franse invloed (bijv. Den Haag). Het zijn de jonge generaties (beginnend met de kakkers) die de Gooise R begonnen te verspreiden. Als ik kon toveren en alle jongeren van de Randstad de standaardtaal kon laten spreken met een authentiek lokaal accent van hun dorp/stad, zou ik dat per direct doen. Dan is de Gooise R zo goed als verdwenen.

@mikevlaanderen 3 жыл бұрын

Ik praot nog lekker Mokums

@keesdriessen565 6 жыл бұрын

een gooische r is idd heel raar en klinkt vreselijk

@DonnieBarkie 5 жыл бұрын

Vrijwel iedereen op TV spreekt met een randstad-R, dat lijkt op de Gooise maar dan iets minder extreem. Dus het verbaast me dat zoveel mensen eraan storen.

@TheOriginalMcJunior 4 жыл бұрын

Ik kom zelf uit Almere en ken letterlijk niemand die de tongpunt R niet gebruikt, wij doen helemaal geen eeerrrh maar rrrrrrrr.

@starga-fr7qx 4 жыл бұрын

omdat het klinkt als een achterlijk spraak gebrek. een R moet rrrrrollen. Daarom is het ook een R.

@2ndltalfredludlow 5 жыл бұрын

Och, zo erg is het ook weer niet om een Gooische R te hebben. Helemaal als je er bent opgegroeid. En dat het af en toe bekakt klinkt... Ach daar zit ik niet zo mee. Men kan aan mij toch wel zien dat ik weinig geld heb :)

@baronmeduse Жыл бұрын

Het klinkt niet bekakt. Het klinkt gewoon zwakzinnig.

@PaulStam 8 жыл бұрын

Waar die Gooise R vandaan komt, ach, mijn dochter is er mee geboren. Zelf (ouders) spreken we niet met een Gooise R. Onze dochter werd er ook een beetje mee geplaagd op de basisschool. Nu is ze 17 en spreekt nog steeds met die Gooise R.

@DutchScape 8 жыл бұрын

Sorry, maar met een Gooise r ben je toch echt niet geboren! Zoiets is aangeleerd, natuurlijk. Vanuit de maatschappij, televisieprogramma's, school...

@sdewit228 3 жыл бұрын

@@DutchScape taal is aangeleerd

@faramund9865 Жыл бұрын

Dat kan ik mij alleen voorstellen als ze een misvormde kaak heeft. Anders gewoon door vriendinnetjes of familie aangeleerd.

@homeless5913 8 ай бұрын

@@faramund9865 Zou het niet kunnen dat ze dat door toeval heeft geleerd en niemand het erg genoeg vond om haar dat af te leren?

@BJoinedBReality 5 жыл бұрын

Leidenaren gebruiken toch al eeuwen de Gooise R?

@allemagallied4775 Жыл бұрын

Leidse R is (subtiel, maar toch duidelijk) iets anders dan Gooise R. Leidse R wordt bijvoorbeeld aan begin of midden in woorden gebruikt, gooise R vooral aan het einde. Bijv. Leids zeg je RaaR (met beide R's met brouwende R), Goois zeg je raaR (met alleen de laatste R brouwend)

@betjebehei5112 2 жыл бұрын

Ik erger me om dagelijks op de radio de overheersende Gooise r te moeten horen. En het slecht uitspreken van de ij en de ei en het inslikken van lettergrepen en het leggen van verkeerde accenten te moeten horen. Op radio 4. Alsof er in de rest van Nederland geen presentatoren en nieuwslezers te krijgen zijn. Bah. Irritant.

@MrTomaat23 8 жыл бұрын

12:00 Houdde? :D

@MrLedeberg 6 жыл бұрын

de gooische R in vlaanderen ? ja bij nederlanders die naar vlaanderen verhuisd zijn :p

@Kikkerv11 5 жыл бұрын

Ik woon in Vlaanderen en hier heeft niemand een Gooise r, maar ook bijna niemand een rollende r. Sommigen hebben een keel-r, de meesten hebben een "alveolaire tap". Ikzelf wissel de twee af. Aan het begin van een woord zeg ik een alveolaire tap, aan het eind iets dat in de buurt komt van een keel-r.

@bart9587 8 жыл бұрын

Zou het aanpassen van je taal aan je omgeving ook werken met verschillende talen? Of is dat juist waar die irritante gooise-r vandaan komt?

@StofStuiver 3 жыл бұрын

Komt inderdaad overgewaaid uit het engels. Maar het is een 'hype' geworden omdat sommigen denken dat het laat zien dat ze meertalig zijn en dus intelligent. Maar het is juist dom om te laten zien dat je je eigen taal niet meer machtig bent... Ik eRgeR me eR kapot aan. Enfin ik wil zulke mensen niet eens horen. Kotsbeu

@RoyvanArem Жыл бұрын

De koningin heeft een spjaakgebjek, evenals de spjekej van dit college.

@nonahim6421 4 жыл бұрын

In Brabant wordt de Gooische R toch nog echt gezien als kakker R. Ken ook niemand die hem gebruikt, ook de jeugd vind deze R raar

@nonahim6421 2 жыл бұрын

@Joennemans klopt wel enigzins. Maar als er iemand dan al de Gooische R gebruikt dan is het 100% een vrouw. Weet wel dat je hier als man raar wordt aangekeken als je hem gebruikt.

@Hachimichima 2 жыл бұрын

Daawrrr, Hiewrrr... GGGoedemowrrrge... Vurrrzekeggging.. Ja ben Brabander en heb een hekel aan die kakker R.

@kennystraetmans3738 6 ай бұрын

Over de teloorgang van de 'z' (-> zj) en de 's' (-> sj) in Nederland kan je ook wel een boompje opzetten.

@bastiaanstapelberg9018 Жыл бұрын

Ik vind juist dat de jongeren van tegenwoordig in Nederland en zeker de dames vanaf 20 jaar in Nederland bijna allemaal een Vlaams klinkende tongval hebben.

@petervdveenmuis 3 жыл бұрын

Als Eemlander heb ik niets met de Gooische r. Vreselijk overdreven.

@ramamonato5039 9 ай бұрын

een Gooise "r" = an American English "r" spoken at the end of words and before consonants

@matthiasrosseels 2 жыл бұрын

De Gooise r vind ik zeer bekakt klinken. Gelukkig kennen wij dat niet in Antwerpen.

@mccardrixx5289 3 жыл бұрын

Aaaarrr

@fred-283 3 жыл бұрын

Excuse me, but while I understand a lot, I am not yet ready to write Dutch properly. That is why I write in English. Professor Oostendorp definitely speaks with a huig-R, but every now and then even he uses an "American" R! I think you can hear that, for example, here, not in an extreme way, but it goes in that direction: From 3.45 on: "wat er gebeurt met" The R in "gebeurt" is an American R. I don't know if he himself is aware that he sometimes uses this R. There are more such examples in his speech, though not that often.

@parkergiele 3 жыл бұрын

The 'American' R is the Gooische 'R'. It's the topic of the video

@fred-283 3 жыл бұрын

@@parkergiele And your point is? American R=Gooise R (or really close to it), did I write anything else? I know what the topic of the video is and that Prof. Oostendorp speaks a huig-R, usually, but I noticed, he sometimes speaks an American R (gooise R) himself, so this trend of using a gooise R also influenced him and left its traces...

@StofStuiver 3 жыл бұрын

Seems so indeed. Probably because its imo coming from english. We learned english from a pretty young age in school for a long time now and influence from movies, music, etc. Imo it then became in vogue for people that went to study and wanted to showoff, signing that they are 'internationalists' and capable of english, so signalling intellect. It doesnt, as the inabillity to use your own language cannot be a sign of intellect. I also noticed its mostly women that do it. And that is on par with female personality wrt this. Since speaker is also a scolar, he is probably surrounded by scolars and cannot escape their disease.

@baronmeduse 2 жыл бұрын

@@fred-283 Well obviously you missed the point. No sense in getting uppity about it. He doesn't 'every now and then even use an "American" R!' that IS the Gooische-R.

@jiaxii Жыл бұрын

It's very common. Like carrot is wortel as example, people around me would say the r in wortel like the gooise r but one friend of mine doesn't so we make fun of her (I'm not dutch but she is fully dutch). In words like maar, raar waar, klaar, weer the last r will be pronounced in the gooise r way too. Flemish and Limburgs people etc. might pronounce it different but I live in North Holland.

@bartrazin 3 жыл бұрын

Opmerkelijk dat hij zelf de Gooise r ook gebruikt al is het is subtiel en afgewisseld met een tongpunt r.

@morriscolenbrander1395 Жыл бұрын

Hij wisselt de Gooise r af met een achterkant-tong r, niet met een tongpunt r

@yipperdeyip 8 жыл бұрын

Hopelijk gaat college 5/5 over Aziaten met hun L'en en R'en

@plambregtse772 4 жыл бұрын

In Zeeland de Randstad of Gooise R ? Ik kan je verzekeren, wie is geboren uit Zeeuwse ouders zal NOOIT een r op Gooide manier uitspreken !

@StofStuiver 3 жыл бұрын

pRecies!

@dirkvantroyen9170 2 жыл бұрын

In Vlaanderen spreekt geen kat met die r.

@teresadedos8492 Жыл бұрын

Godzijdank niet 😊

@tomster4974 3 жыл бұрын

Ik spreek de West-Vlaamse 'r' uit, meestal gevolgd met een diftong dus rood wordt: rwood

@faramund9865 Жыл бұрын

Hoezo compleet in Holland? Ik heb genoeg mensen gehoord, zeker in Noord-Holland en ook in de Zuid-Hollandse dorpen, waar gewoon met een tongpunt-r gesproken wordt. Denk alleen al aan de Amsterdamse taal, niet uit weg te denken!

@wappieforlife5490 9 ай бұрын

In een restaurant in Rotterdam regelde ik een rumpsteak

@Sonluuu 3 жыл бұрын

In ons Limburg gebruiken wij geen rrrrollende r tenzij we een gruwelijk raar accentje opzetten om de mensen op tv mee te bespotten 😶🤭😂🤷‍♂️

@l.v1473 4 жыл бұрын

Spelfoutje in de titel? Er staat 't' ipv 'te'

@maidaerdenhout 6 жыл бұрын

Voor mij is dat de Heemsteedse R , gebruikt in Haarlem en omstreken

@MA-ck4wu 5 жыл бұрын

Die R heeft Haarlem besmet. Men kan al lang niet meer zeggen dat in Haarlem het zuiverste (algemeen) Nederlands gesproken wordt. Een accent dat zogenaamd het algemeen Nederlands vertegenwoordigt (lees: representatief voor heel Nederland), hoort niet zo'n Gooische eind-R te hebben.

@Houkie 3 жыл бұрын

China heeft die Gooise R nog niet berijkt

@plambregtse772 4 жыл бұрын

Je bent niet persé bekakt als je met een Randstadse en/of Gooide R spreekt ,maar zo klinkt het wél in mijn oren

@StofStuiver 3 жыл бұрын

Dit spraakgebrek verspreid zich omdat domme jongelingen denken dat het intelligentie toont... Dat doet het niet. Taalgebruik in die zin is nooit een uiting van intellect. Van kuddegedrag wel en kortzichtigheid. En domheid dus.

@euomu 2 жыл бұрын

@@StofStuiver Je klinkt onzeker haha

@StofStuiver 2 жыл бұрын

@@euomu o jee, kon je me horen dan? ;p wacht ff wrottewdam zo goed? ;]

@dagmerrie 3 жыл бұрын

dus is het: warme bedorven varkensburger of wareme bedoreve varekensbureger ???

@evanderdekoning8735 5 ай бұрын

de onderste zin ziet er lekker Amsterdams uit

@herryhubert2706 4 ай бұрын

Goed om te lezen dat mensen zich eraan ergeren. Ik vind geen enkel accent vreselijk, van Limburg tot de Achterhoek, en van Rotterdam, Den Haag naar Amsterdam. Behalve die vreselijke "studentjes R". Het klinkt gewoon arrogant.

@mkooij 8 жыл бұрын

hmm grappig. ik ben geboren en getogen in den helder maar ik spreek toch echt met de tongpunt R

@ronaldderooij1774 8 жыл бұрын

+mkooij ah, een onaangepast sujet!

@DutchScape 8 жыл бұрын

In Noord-Holland ten noorden van Amsterdam is de tongpunt r gelukkig nog prevalent.

@MA-ck4wu 8 жыл бұрын

+mkooij je bent niet de enige hoor

@vanheemskerk1 4 жыл бұрын

@@DutchScape Idd. Het getoonde kaartje klopt van geen kant

@raymondhartmeijer9300 3 жыл бұрын

@@vanheemskerk1 Hier in Dordrecht hoor je het ook nauwelijks

@Redhelldiavolo 4 жыл бұрын

Ik vind er tering veel mis mee. Ten eerste is het r alleen in het Nederlands echt zo veelvoudig, want in het Duits, mijn moedertaal, zitten de dingen wel anders (of andere talen). Het r is ook niet zo erg interessant in talen, er zijn altijd wat dingetjes anders, het is niet maar de r als we echt helemaal naar dialecten en niet standaarden kijken, want die laten talen langzamer veranderen omdat meer mensen gewoon standaardtalrn praten. Ik vind ook hij is zo'n type die een beetje te veel probeert om uit talen de lezen. Er zijn vaak meer mogelijkheiden voor een gebeurtenis dan voor de conclusie was bedacht. Bvb het veranderen van een r. Het kan ook een Engelstalige invloed zijn. Één laatste punt heb ik nog: het /r/ alveolar trill is de moeilijkste phoneem van alle, vgm zij ie het was het makkelijkste. Klopt niet.

@wappieforlife5490 9 ай бұрын

Het is een spraakgebrek