- link đăng ký kênh tại
/ @dr.diquangbuimd2510
KHI NÀO BỊ VIÊM TEO NIÊM MẠC DẠ DÀY, CHUYỂN SẢN RUỘT DO TỰ MIỄN?
1/ BỆNH TỰ MIỄN LÀ GÌ ?
Bệnh tự miễn là bệnh mà hệ thống miễn dịch chúng ta tự tấn công chính tế bào trong cơ thể do nhầm lẫn gây ra loại bệnh này .
Bình thường, khi có những phần tử lạ từ bên ngoài vào cơ thể như vi khuẩn, virus… thì hệ thống miễn dịch sẽ được kích hoạt và huy động các tế bào bạch cầu đến để tiêu diệt chúng.
Khi bệnh tự miễn xảy ra tức là hệ miễn dịch đã nhầm lẫn với tế bào ở một phần cơ thể chúng ta như khớp, da, tụy, tuyến giáp, dạ dày …tưởng là những phần tử lạ cần loại trừ khỏi cơ thể .
Hậu quả gây ra bệnh tự miễn bệnh đái tháo đường tuýp 1, viêm khớp dạng thấp, vẩy nến, bệnh Basedow bệnh cường giáp, viêm tuyến giáp Hashimoto, bệnh celiac, bệnh viêm ruột IBD, viêm teo chuyển sản dạ dày tự miễn.
2/ VIÊM TEO NIÊM MẠC DẠ DÀY, CHUYỂN SẢN RUỘT DO TỰ MIỄN
Viêm teo niêm mạc dạ dày thường tập trung chủ yếu tại vùng thân và phình vị.
Do xuất hiện kháng thể kháng lại tế bào thành và yếu tố nội tại phá hủy lớp niêm mạc dạ dày.
Có thể chuyển thành dạng u Carcinoid gọi khối u thần kinh nội tiết dạ dày nguy cơ ung thư .
Tổn thương tế bào thành gây giảm acid dịch vị giảm hấp thu sắt gây thiếu sắt gây thiếu máu.
Yếu tố nội đóng vai trò quan trọng trong hấp thu vitamin B12
Khi yếu tố này tổn thương dẫn đến thiếu hụt vitamin B12, gây bệnh lý thần kinh và thiếu máu hồng cầu to do thiếu vitamin B12.
Viêm teo dị sản dạ dày tự miễn thường kèm theo viêm tuyến giáp tự miễn, bệnh tiểu đường type I
3/ TRIỆU CHỨNG
• Triệu chứng thiếu máu: dấu hiệu thường gặp nhất là da xanh, chóng mặt, hồi hộp, khó thở khi gắng sức.
• Triệu chứng thần kinh mệt mỏi, có cảm giác dị cảm, tê bì chủ yếu ở chân, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm.
• Triệu chứng tiêu hóa: đầy bụng mau no, chậm tiêu, cảm giác ấm ách vùng thượng vị .
4/ KHI NÀO NGHỈ ĐẾN VIÊM TEO NIÊM MẠC DẠ DÀY, CHUYỂN SẢN RUỘT DO TỰ MIỄN
1. Nội soi kết luận viêm teo niêm mạc dạ dày vùng thân vị hay thân vị và phình vị hay hang vị thân vị tức Kimura C2, C3 …
2. Kèm theo bệnh tự miễn khác bệnh tiểu đường type I, viêm tuyến giáp Hashimoto viêm tuyến giáp tự miễn.
3. Triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt, B12, triệu chứng thần kinh do thiếu hụt vitamin B12.
5/ KHÔNG NGHỈ ĐẾN VIÊM TEO NIÊM MẠC DẠ DÀY, CHUYỂN SẢN RUỘT DO TỰ MIỄN
1 Viêm teo niêm mạc dạ dày vùng hang vị tức Kimura C1.
2. Không kèm theo bệnh tự miễn bệnh tiểu đường type I, viêm tuyến giáp Hashimoto viêm tuyến giáp tự miễn.
3.Không triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt, B12, triệu chứng thần kinh do thiếu hụt vitamin B12.
6/ PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN
Nội soi được cho là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán viêm dạ dày mạn tính tự miễn kết hợp hình ảnh nội soi với mô bệnh học từ các mảnh sinh thiết được lấy qua nội soi.
Khi nội soi phóng đại, nhận định teo niêm mạc dạ dày về mức độ và vị trí dễ dàng hơn.
Nên lấy sinh thiết ở 5 vị trí bao gồm: 2 mảnh ở thân vị, 2 mảnh ở hang vị, 1 mảnh ở vùng giữa thân vị và hang vị.
Nếu kết quả vùng hang vị bình thường hoặc viêm cấp nhưng thân vị có hình ảnh viêm teo chuyển sản dạ dày sẽ được chẩn đoán là viêm dạ dày tự miễn.
Những trường hợp viêm dạ dày tự miễn có vi khuẩn HP thường dẫn đến tổn thương viêm teo lan tỏa cả vùng thân vị và hang vị, để chẩn đoán viêm dạ dày tự miễn cần dựa vào kết quả kháng thể kháng tế bào thành hoặc yếu tố nội tại dương tính.
Hình ảnh vi thể: tổn thương viêm teo tập trung ở thân vị, tăng sản các tế bào ưa crom. Khi không có tình trạng đồng nhiễm HP thì niêm mạc hang vị bình thường hoặc chỉ là hình ảnh viêm phản ứng nhẹ.
7/ CÁC XÉT NGHIỆM KHÁC
• Xét nghiệm kháng thể kháng tế bào thành, kháng thể kháng yếu tố nội sinh.
• Định lượng nồng độ gastrin lúc đói thường hơn1000 pg/mL
• Giảm nồng độ PGI dưới 70ng/ml và chỉ số PGI/PGII dưới 3.
• Định lượng vitamin B12
• Sắt huyết thanh thường giảm.
8/ ĐIỀU TRỊ
• Việc điều trị viêm dạ dày tự miễn chủ yếu là điều trị triệu chứng, do nguy cơ cao dẫn tới ung thư biểu mô, U Carcinoid nên cần theo dõi bệnh định kỳ.
• Ở những giai đoạn sớm bổ sung sắt, acid folic, vitamin B12.
• Viêm dạ dày tự miễn nếu đồng nhiễm vi khuẩn HP cần điều trị HP
• Khi thiếu máu và có triệu chứng tiêu hóa , thần kinh cần đi khám và điều trị nhất là gia đình có tiền sử mắc bệnh này..
Tài liệu tham khảo:
www.msdmanuals.com: MSD MANUAL - Viêm teo dạ dày chuyển sản tự miễn
www.uptodate.com: UPTODATE-Metaplastic (chronic) atrophic gastritis- 4/2023
Trang tin y tế YouMed