Рет қаралды 1,802
Pojawienie się anomalii nie może - z powodów, o jakich była mowa w wykładzie 15 - teorii sfalsyfikować. Ale niekiedy anomalie powodują, że niektórzy młodzi naukowcy popadają w stan psychicznego kryzysu, po czym podejmują badania nadzwyczajne, szukając inspiracji poza nauką. (Fleck ujmuje to inaczej: nowy styl myślenia powstaje w wyniku krążenia myśli od głowy do głowy, aż wreszcie, w wyniku serii nieporozumień, wyłania się coś nowego, co jest dziełem grupy, a nie pojedynczego badacza). W końcu - wracając do Kuhna - któryś z młodych uczonych wpada, nie wiadomo jak, na pomysł nowego paradygmatu. Ten paradygmat jest zwykle niewspółmierny z paradygmatem, jaki panował wcześniej: zmienia się język, w jakim opisuje się zjawiska, zmieniają się problemy, metody badawcze i kryteria oceny dokonań, a wreszcie zmienia się sposób widzenia świata. Dlatego zwolennicy różnych paradygmatów nie mogą swoich sporów rozstrzygnąć w wyniku argumentacji: oni jakby żyją w innych światach. Jedynym procesem prowadzącym do zastąpienia jednego paradygmatu/stylu myślowego innym jest współzawodnictwo między grupami naukowców, łącznie z wymianą pololeń.