ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ 8ο μάθημα Πυθαγόρας ο Σάμιος
Κύκλος μαθημάτων με τίτλο: «Η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία μεταξύ Μύθου και Λόγου».
Τίτλος 8ου μαθήματος: «Α΄μέρος: Το πρότυπο ενός φιλοσοφικού τρόπου ζωής», το οποίο παραδόθηκε στις 10 Ιουνίου 2020.
Συνοπτική παρουσίαση 8ου μαθήματος
Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος (580 π.Χ. - 490 π.Χ.) αυτοαναγορεύθηκε ως ο πρώτος φιλόσοφος και εισήγαγε το πρότυπο ενός φιλοσοφικού τρόπου ζωής. Σε αυτόν συμμάχησε για πρώτη φορά η ιωνική επιστήμη με τον ορφικό μυστικισμό περί ψυχής. Αυτοεξορίστηκε και μετανάστευσε στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας, ίσως για να αποφύγει την τυραννίδα του Πολυκράτη. Τα δύο βασικά γνωρίσματα του φιλοσοφικού στοχασμού που γεννάται στην Κάτω Ιταλία, συμπυκνώνονται σε δύο αρχέτυπα φιλοσόφων: στον Πυθαγόρα τον Σάμιο και στον Παρμενίδη τον Ελεάτη. Έτσι, στον Πυθαγόρα ενσαρκώνεται το ιδεώδες της φιλο-σοφίας, η οποία σημαίνει τον αιώνιο έρωτα για την σοφία και όχι την πληρότητα μιας σοφίας που έχει ήδη κατακτηθεί. Στον Παρμενίδη ενσαρκώνεται ένα άλλο ιδεώδες, αυτό του λόγου περί του όντος, που οι νεώτεροι ονόμασαν οντο-λογία και ορίζεται ως η συστηματική διερεύνηση και επεξεργασία του όντος μέσω του λόγου, δηλαδή της λογικής. Οι κυριώτερες έννοιες μέσω των οποίων συγκροτήθηκε αυτό το νέο είδος φιλοσοφικού στοχασμού, ο οποίος ακμάζει στην Κάτω Ιταλία είναι τρεις: Η αλήθεια, ο κόσμος και η θεωρία. Ο Πυθαγόρας γεννήθηκε στην Σάμο γύρω στο 580 π. Χ. και πέθανε στο Μεταπόντιο της Κάτω Ιταλίας γύρω στο 490 π. Χ. Ο πατέρας του ονομαζόταν Μνήσαρχος και ήταν χαράκτης νομισμάτων και πολύτιμων λίθων και η μητέρα του Πυθαίς. Λόγω της στυγνής τυραννικής διοικήσεως του Πολυκράτους, ο Πυθαγόρας έφυγε από την Σάμο και επισκέφθηκε την Δήλο και από Από εδώ επισκέφθηκε όλα τα μαντεία, μεταξύ άλλων και το Μαντείον των Δελφών. Στον Κρότωνα της Ιταλίας όπου εγκαταστάθηκε, ο Πυθαγόρας απέκτησε πολλούς οπαδούς και ίδρυσε το ομακοείον. Είχε σύζυγο, η οποία ονομαζόταν Θεανώ, ενώ άλλοι λένε πως ήταν μαθήτριά του. Είχε και μια κόρη, την Δαμώ καθώς και έναν γιό, τον Τηλαύγη, ο οποίος διαδέχθηκε τον πατέρα του και υπήρξε διδάσκαλος του Εμπεδοκλή. Ο Πυθαγόρας πέθανε ογδόντα ή σύμφωνα με άλλους, ενενήντα χρονών.
Βιογραφικά στοιχεία ομιλήτριας
Η Άννα Μαρκοπούλου σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Paris V της Σορβόννης, όπου το 1994 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ. Κατά την διάρκεια της εκπόνησης της διδακτορικής της διατριβής, εργάστηκε στον τομέα της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης ως μέλος Ερευνητικής Ομάδας στο εργαστήριο του Γαλλικού Εθνικού Ιδρύματος Επιστημονικών Ερευνών (C.N.R.S.). Δίδαξε Φιλοσοφία της Παιδείας και Παιδαγωγική Θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην Ανώτατη Παιδαγωγική Σχολή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) στην Αθήνα. Από το 2008 ασχολείται με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία με έμφαση στην πλατωνική και νεοπλατωνική φιλοσοφία. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επίσημα περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους με κριτές. Από το 2015 είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (Ε.Φ.Ε.). Στο πλαίσιο εθελοντικών δραστηριοτήτων, παραδίδει, από το 2014 έως σήμερα, πλατωνική και προσωκρατική φιλοσοφία στον δήμο Αγίου Στεφάνου, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ο.Ν.Α.Π. «Ο Θέσπις». Επίσης, από το 2016 έως σήμερα, παραδίδει αφιλοκερδώς σειρά μαθημάτων με θέμα την φιλοσοφία του Πλωτίνου και τις επιδράσεις της στην σύγχρονη Δυτική φιλοσοφία στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (Εταιρεία των Φίλων του Λαού). Στο διαδικτυακό κανάλι των «Φρυκτωριών» παρέδωσε μια σειρά 49 μαθημάτων του «Συμποσίου» του Πλάτωνος, μια σειρά 8 μαθημάτων για τον «Μύθο του Σπηλαίου» του Πλάτωνος καθώς και ομιλίες με θέμα την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Πρόσφατα συνέβαλε στην συγγραφή δύο βιβλίων που εξεδόθησαν από τις εκδ. «Εύανδρος»: Το πρώτο, με τίτλο «Κέβητος Πίναξ. Πλάτων, Πλούταρχος, Πρόκλος ερμηνεύουν το έργο Κέβητος Πίναξ». Το δεύτερο, με τίτλο «Οι τρεις Μύστες. Το Κυμβάλειον. Μελέτη της Ερμητικής Φιλοσοφίας».
Η ομιλήτρια ευχαριστεί θερμά τον πολυχώρο «Βρυσάκι» για την ζεστή φιλοξενία.