ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ 9ο μάθημα Πυθαγόρας ο Σάμιος
Κύκλος μαθημάτων με τίτλο: «Η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία μεταξύ Μύθου και Λόγου».
Τίτλος 9ου μαθήματος: «Β΄μέρος: Η μελέτη θανάτου και η αθανασία της ψυχής», το οποίο παραδόθηκε στις 17 Ιουνίου 2020.
Συνοπτική παρουσίαση 9ου μαθήματος
Αντικείμενο του 9ου μαθήματος είναι η ηθική διδασκαλία του Πυθαγόρου στην οποία συνυφαίνονται, για πρώτη φορά στην ιστορία του φιλοσοφικού στοχασμού, με γόνιμο και αρμονικό τρόπο, ο Μύθος και ο Λόγος στο εσωτερικό της ανθρώπινης ψυχής. Αυτή η ηθική διδασκαλία συγκροτείται με βάση την φιλοσοφική θεωρία, η οποία φθάνει στο απόγειό της, μέσω του Μύθου, δηλαδή της μυστικής θεωρίας του θείου κόσμου και της ακροάσεως της μουσικής αρμονίας των ουρανίων σφαιρών. Έτσι, στον Πυθαγόρα, η εναρμόνιση των αντίρροπων δυνάμεων του Μύθου και του Λόγου πραγματοποιείται, για πρώτη φορά, προκειμένου να συγκροτηθεί μία συνεκτική φιλοσοφική θεωρία, όχι πλέον του εξωτερικού κόσμου, δηλ. της φύσεως των Ιώνων φυσιολόγων, αλλά του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου, δηλαδή της φύσεως της ανθρωπίνης ψυχής. Με αυτήν την έννοια, ο στόχος της ηθικής διδασκαλίας του Πυθαγόρου είναι η επίτευξη της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής, μέσω της εναρμονίσεως των αντιρρόπων δυνάμεων του Μύθου και του Λόγου, προκειμένου η μικρο-κοσμική ανθρώπινη ψυχή να ανα-μνησθεί την ουσία της, δηλαδή την αρμονία της, έτσι ώστε να καταστεί ικανή να λειτουργήσει καθ' ομοίωσιν της αρμονίας της μακρο-κοσμικής συμπαντικής ψυχής Η εναρμόνιση αυτή, όμως, προϋποθέτει την άσκηση των αρετών και την συνακόλουθη συγκρότηση ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής, ο οποίος ονομάστηκε από τον Πλάτωνα, Πυθαγόρειος τρόπος του βίου, που συνίσταται στην συνύφανση της μυστικιστικής πίστεως στην αθανασία της ψυχής και στην συνεπαγόμενη αιώνια και αέναη μετεμψύχωσή της με την έλλογη επιστημονική έρευνα για την φύση της ψυχής, μέσω των αριθμών. Ο Πυθαγόρας θεωρούσε ύψιστη μορφή καθάρσεως την εσωτερική και εκούσια λύσιν της ψυχής από το σώμα εν ζωή, με έντονη και διαρκή νοητική δραστηριότητα, η οποία επέρχεται ως επιστέγασμα της αδιαλείπτου καλλιεργείας των αρετών της ψυχής. Αυτή ακριβώς η ύψιστη μορφή καθάρσεως, ως λύσεως της ψυχής από το σώμα εν ζωή, εμπνέει αργότερα τον Πλάτωνα, ο οποίος, στο έργο του Φαίδων ή περί ψυχής, ορίζει την φιλοσοφία ως μελέτη θανάτου.
Βιογραφικά στοιχεία ομιλήτριας
Η Άννα Μαρκοπούλου σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Paris V της Σορβόννης, όπου το 1994 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ. Κατά την διάρκεια της εκπόνησης της διδακτορικής της διατριβής, εργάστηκε στον τομέα της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης ως μέλος Ερευνητικής Ομάδας στο εργαστήριο του Γαλλικού Εθνικού Ιδρύματος Επιστημονικών Ερευνών (C.N.R.S.). Δίδαξε Φιλοσοφία της Παιδείας και Παιδαγωγική Θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην Ανώτατη Παιδαγωγική Σχολή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) στην Αθήνα. Από το 2008 ασχολείται με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία με έμφαση στην πλατωνική και νεοπλατωνική φιλοσοφία. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επίσημα περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους με κριτές. Από το 2015 είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (Ε.Φ.Ε.). Στο πλαίσιο εθελοντικών δραστηριοτήτων, παραδίδει, από το 2014 έως σήμερα, πλατωνική και προσωκρατική φιλοσοφία στον δήμο Αγίου Στεφάνου, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ο.Ν.Α.Π. «Ο Θέσπις». Επίσης, από το 2016 έως σήμερα, παραδίδει αφιλοκερδώς σειρά μαθημάτων με θέμα την φιλοσοφία του Πλωτίνου και τις επιδράσεις της στην σύγχρονη Δυτική φιλοσοφία στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (Εταιρεία των Φίλων του Λαού). Στο διαδικτυακό κανάλι των «Φρυκτωριών» παρέδωσε μια σειρά 49 μαθημάτων του «Συμποσίου» του Πλάτωνος, μια σειρά 8 μαθημάτων για τον «Μύθο του Σπηλαίου» του Πλάτωνος καθώς και ομιλίες με θέμα την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Πρόσφατα συνέβαλε στην συγγραφή δύο βιβλίων που εξεδόθησαν από τις εκδ. «Εύανδρος»: Το πρώτο, με τίτλο «Κέβητος Πίναξ. Πλάτων, Πλούταρχος, Πρόκλος ερμηνεύουν το έργο Κέβητος Πίναξ». Το δεύτερο, με τίτλο «Οι τρεις Μύστες. Το Κυμβάλειον. Μελέτη της Ερμητικής Φιλοσοφίας».
Η ομιλήτρια ευχαριστεί θερμά τον πολυχώρο «Βρυσάκι» για την ζεστή φιλοξενία.