Bardzo dziękuję i gratuluję wytrwałości :) .

Bardzo dziękuję!

Dziękuję za wyśmienite uzupełnienie.

Temat prądów błądzących jeszcze nie raz poruszymy - bo to też element dużego wkładu Polaków w rozwój techniki napędu pojazdów szynowych. Np. kto wie, że w Metrze Warszawskim mamy układ 4 ziem? I kto wie co z tego wynika? Oczywiście tam gdzie nie mamy stalowych szyn, czyli czy przy APM (zwane też VAL) czy przy różnego rodzaju "monorailach" mamy układy wielu odbieraków prądu i tym samym własnie bardzo często jest to układ 3 fazowy plus "zero" i/lub "uziemienie". Choć bywają też systemy VAL z zasilaniem prądem stałym i tym samym tylko dwoma biegunami po dwu stronach "szyny" prowadzącej.

Dokładnie tak. Bardzo serdecznie dziękuję!

1,5 kV DC głownie Francja Holandia i regionalne małe linie kolejowe w Europie A gdzie było 6,25 kV DC ? bo wiem że chyba w latach 70 Rosjanie prowadzili badania nad tym systemem na jakiejś doświadczalnej linii.

@@listonoszpat233 - generalnie to okolice 600 - 750V DC to systemy tramwajowe. Stawiam na to, że tolerancja i wahania napięcia w sieci trakcyjnej w tych systemach są tak duże, że w zasadzie z grubsza mogłyby się pokrywać.

Rozumiem, że WKD sprzed 2016 roku?... Bo obecnie, choć system jest pod innym zarządem, to infrastruktura sieci trakcyjnej i srk są chyba takie same?

@@PokoleizKuleckim Generalnie przy dużym obciążeniu i licznych rozruchach zwłaszcza dynamicznych napięcie w sieci DC skacze np na PKP tolerancja była od 2.1- 3.6 kV przy 3 kV nominalnych najbliżej od Nas na 1.5 kV DC są chyba na Słowacji Tatrzańska Kolej Elektryczna w sumie to WKD też powinna być na 1,5 kV :-)

To częsty błąd w tematach elektromobilności. Policzyć elektrycznemu wszystko a spalinowemu tylko to co spala. Bez rafinerii, bez dystrybucji paliwa.

Bardzo serdecznie dziękuję za dobre słowo. Jam skromny praktykant w dziedzinie transportu kolejowego… ani technicznego, ani naukowego tytułu nie posiadam.

Będzie więcej ;) .

Dziękuję - dopracujemy :) .

Ha. Tego da się słuchać bez oglądania - do poduchy się nada.

@@PokoleizKuleckim I chyba właśnie tak zrobię.

To pytanie jest retoryczne. Spanie nie ucieknie.

W sumie niezły pomysł z słuchaniem do poduszki

@@robertregua5140 - ucieknie. A odcinek zostanie. Także ten :) .

Dziękuję!

Bardzo dziękuję za świetne uzupełnienie. Tak, uprościliśmy do skrajnych przykładów - jak wiadomo, wariacji rozwiązań jest wiele. Wnikliwy znajdzie. Po raz kolejny w filmie są podstawy podstaw, a w komentarzach jest prawdziwa wiedza.

Bardzo dziękuję za piękny komentarz. Echo zwalczymy, bo zainwestowaliśmy w sprzęt; z nagrywaniem dźwięku jest taki odwieczny problem, że każde wnętrze - wyłączywszy profesjonalne studia nagrań - rządzi się swoimi prawami. Osobiście mam zboczenie radiowe, tak więc jest mi łatwiej "obrabiać dźwięk na wejściu", bo miałem wyśmienitych nauczycieli. Formuła powróci, bo można mówić o pewnej "chemii umysłów" - z Jackiem po prostu dobrze nam się rozmawia, również poza anteną. Porównanie do "Sondy" zawstydza i powoduje automatyczny, pełen pokory pokłon. Bardzo, bardzo dziękuję.

Ano, zależy jak liczyć. Serdecznie dziękuję za komentarz.

Można, ale drogo. Do tego parametry będą słabe.

Choćby: Stonka ma sprzęg UIC zaś EN57 ma Scharfenberga - nie połączysz do regularnego ruchu pasażerskiego a jedynie awaryjnie

@@PokoleizKuleckim Ten filmik świadczy, że tego typu pomysły są już implementowane na kolei od lat: kzfaq.info/get/bejne/nKySmqeVqtfYfJc.html :D

@@parvuselephantus - ładne. Taki skład to dla niej betka :) .

Dziękuję za to rozwinięcie... a właściwie sprostowanie. Próbowałem temat maksymalnie uprościć - rzeczywiście mogłem lepiej pójść w kierunku opisu takiego jak w powyższym komentarzu. Rozruch silników AC był przez długi czas jednym z największych problemów. Przy zastosowaniu falownikó temat "przestał istnieć" (celowo w cydzysłowie, bo pojawiły się też inne tematy związane z częstotliwościami, ale to są niuanse, które mało kto już łapie).

Przy trakcji prądu przemiennego na początku (i przez kilka kolejnych dziesięcioleci) w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, a później także Szwecji i Norwegii używane były szeregowe silniki komutatorowe podobne do tych stosowanych przy prądzie stałym. Dzięki szeregowemu połączeniu uzwojeń stojana i wirnika występuje w nich moment obrotowy o stałym kierunku tak jak przy zasilaniu prądem stałym. Pojawia się jednak inny problem - uzwojenia wirnika i stojana oddziaływują na siebie tak jak uzwojenia transformatora, a szczotka zwiera zawsze kilka sąsiednich działek komutatora i w efekcie zwiera fragmenty uzwojenia wirnika podłączone do tych działek. Ponieważ w zmiennym polu magnetycznym indukują się w tych fragmentach napięcia zmienne, to przez te szczotki płynie prąd zwarcia z takich miniuzwojeń wtórnych tego nibytransformatora, co powoduje iskrzenie i niepotrzebne nagrzewanie wirnika. Aby ten efekt zmniejszyć, obniża się częstotliwość do 16 2/3 Hz. W takim razie po co w ogóle prąd przemienny w trakcji kolejowej ? Otóż z jednej strony korzystne jest wysokie napięcie w tej sieci np. 15 kV aby zmniejszyć straty, z drugiej strony nie da się (a przynajmniej kiedyś się nie dawało) skonstruować silnika komutatorowego z izolacją wytrzymującą więcej niż 3 kV. Zatem w lokomotywie musi być transformator, a on działa tylko przy prądzie przemiennym. Na dodatek transformator pozwalał na w miarę małostratną regulację momentu obrotowego silnika dzięki możliwości podłączania tego silnika do różnych odczepów dających różne napięcia. Zastosowanie sieci i transformatora na 50 Hz a potem prostowanie zmniejszonego napięcia do zasilania silników prądem stałym zamiast przemiennym o obniżonej częstotliwości nie wchodziło kiedyś w grę, bo dla wymaganych napięć i prądów dostępne były tylko prostowniki rtęciowe, a te są zbyt wrażliwe na wstrząsy (choć w ZSRR eksperymentowano z takim rozwiązaniem w latach pięćdziesiątych XX w.). Dlaczego zatem dokładnie 16 2/3 Hz ? Na początku do uzyskiwania zmniejszonej częstotliwości używano przetwornic wirujących w postaci zestawu silnik synchroniczny zasilany z sieci 50 Hz napędzający synchroniczny generator o trzykrotnie mniejszej liczbie par biegunów, czyli 50 Hz podzielone przez 3 = 16 2/3 Hz (oczywiście silnik jest 3-fazowy, a generator 1-fazowy). Obecnie ta częstotliwość to 16,7 Hz, bo przy niektórych rodzajach przetwornic są jakieś problemy z 16 2/3 Hz będącym dokładnie 1/3 z 50 Hz (jakieś efekty typu składowa stała, ale nie pamiętam szczegółów), a opisanych przetwornic wirujących się już nie stosuje. Dziś ze względu na masowe użycie w lokomotywach silników asynchronicznych zasilanych z elektronicznych przetwornic nawet lepsza jest częstotliwość 50 Hz (zasilanie bezpośrednio z sieci krajowej bez przetwornic, lżejsze transformatory), ale dopóki nie znikną ostatnie lokomotywy zbudowane na 16 2/3 Hz, to w krajach stosujących dotąd ten system nie nastąpi zmiana na 50 Hz.

@@adamzieba8364 i właśnie dlatego Niemcy (i inne kraje które w ślad za nimi wybrały ten system zasilania) coraz bardziej dyskutują nad potrzebą zmiany systemu zasilania. Z tym, że u nich przejście z 15 kV AC 16 2/3 Hz na 25 kV AC 50 Hz nie daje aż takiego efektu jak u nas przejście z 3 kV DC na 25 kV AC 50 Hz - stąd na razie dyskutują, debatują i liczą możliwą stopę zwrotu inwestycji.

Prawda - w późniejszych odcinkach poprawiono. Dziękuję za komentarz.

400kW... mniej, niż w Dragonie, ale pewnie daje radę.

Dokładnie tak. Bardzo dziękuję za piękne uzupełnienie. Ta opowieść to suma skrótów i uproszczeń, a i tak wyszła długa. Zawsze potem można liczyć na tak wyśmienite komentarze i - jak dotąd - nigdy się nie zawiodłem. Serdecznie pozdrawiam!

Bardzo pierwotnie planowaliśmy zrobić dwa odcinki "o prądzie", tak się wkręcicliśmy w gadanie zupełnie bez scenariusza, że chyba ze 3 godziny materiału powstało. I koniec końców powstał jeden długi, ale też na pewno nie ostatni. Będę namawiać Jakuba, byśmy jeszcze do tematu porównań 3 kV DC / 25 kV AC 50 Hz wrócili... i zaczynam mieć pewien szalony pomysł, ale na to to potrzeba przede wszystkim by pandemia ustąpiła. Na pewno o obróbce prądu i o stratach jeszcze będziemy sobie dyskutować.

bardzo ciekawie ktoś kiedyś powiedział: Im później wdrażano elektryfikację kolei, tym decydowano się na lepszy system, gdyby zaś dzisiaj wybierano system, wszędzie zdecydowano by się na 25kV AC

@@tomekkruk1509 To jest tak zwana "premia spóźnialskiego". Jako kraj teką premię zaliczyliśmy przy wdrażaniu kart płatniczych (prawie całkowicie pomijając czeki) czy telefonów komórkowych (prawie nie mając rynku pagerów).

@Audio burrow: Chorzowski Alstom ?

A bo się ludzie rozpieścili przez te różnicówki... dawniej to jak człowiekowi zachciało się PPN, to czuł mores... a teraz to 100ms i po strachu :) .

To nawiązanie było niezamierzone... choć rzeczywiście coś w tym jest

Z ta rurą z bambusa to coś tu jest... dziękuję za piękny komentarz.

Dziękuję Ci za dobre słowo i kłaniam się nisko.

O, a ileż to ja naszych dygresji wyciąłem... Zieloności na szlaku!

Nie - do ogólniaka :) . A potem jedynie liznął elektrotechniki na studiach mechanicznych. Ale zawsze miał niezdrowy pociąg do elektryczności. Taki romantyczny, bez zrozumienia tejże.

Dziękuję za dobre słowo. W rzeczy samej, jest nierówno i chwilami za głośno. W słuchaniu mowy nie pomaga. Będę nad tym pracować.

Klasycznie to na podstacji były stosowane potężne prostowniki rtęciowe (patrz: pl.wikipedia.org/wiki/Prostownik )

Kwestia konwencji nazewnictwa. Wedle tego, co mnie uczono, prąd „zmienny” może mieć dowolny przebieg. Prąd „przemienny” to prąd sinusoidalnie zmienny, jak omówiono.

Bardzo dziękuję za piękny komentarz. Nasza opowieść wyszła chaotycznie, gdyż zabraliśmy się za nią bez scenariusza, stąd i niedopowiedzenia. Szczęściem w komentarzach są świetne sprostowania i uzupełnienia - za co dziękuję.

@@PokoleizKuleckim oczywiście doceniam i mój wpis nie miał na celu jakiejś wielkiej krytyki Pana wysiłków, tylko raczej polemikę ;) Pzdr

​@@filip78channel15 - rozumiem jak najbardziej. Taką polemikę sobie cenię i wdzięcznym wielce za ten głos. Pewne rzeczy uświadamiamy sobie dopiero gdy "dzieło" zostaje wystawione na światło dzienne - a i słowa "krytyka" się nie boimy. Pozdrawiam serdecznie :) .

Dziękuję za komentarz. W następnym odcinku dyskusyjnym dopracujemy audio.

@@PokoleizKuleckim Nie trzeba dopracowywać podkładu muzycznego, wystarczy go nie dawać.

Mówimy o ekonomii i użyciu liniowym. Nie mówimy „do skasowania”: mówimy „do lamusa” :) .

@@PokoleizKuleckim tudzież do muzeów, do skansenów...

Te 20% to jest razem ze sprawnością elektrowni. Wszystko zależy czy na początku masz Bełchatów, czy Loviisę*, czy jak we Francji 76% elektrowni atomowych. Loviisa w Finlandii - tam pracuje reaktor, który sprzedaliśmy po zaniechaniu budowy elektrowni w Żarnowcu.

W kolejnym będzie lepiej.

Niestety zrobiliśmy to trochę na żywioł (nawet bez przygotowanego scenariusza) i teraz wiemy, że w tej lokalizacji taki sposób nagrania jest "daleki od idealnego" - niemniej są pomysły na poprawę sytuacji.

Stawiam na anonimową ofiarę pioruna.

@@PokoleizKuleckim hahaha. Chodziło mi raczej o prąd wytworzony sztucznie przez Człowieka.

@@Yacekwaw - jakkolwiek artykuł w głównej mierze dotyczy egzekucji na krześle elektrycznym, wymienia przypadek nieumyślnie spowodowanej śmierci. www.washingtonpost.com/news/retropolis/wp/2017/04/26/thomas-edison-the-electric-chair-and-a-botched-execution-a-death-penalty-primer/

@@PokoleizKuleckim No to mam odpowiedz, dziękuję. Ciekawy artykuł.

To nie wiedza, to doświadczenie. A to się zdobywa w działaniu. No to działamy. A następne będzie lepsze.

@@PokoleizKuleckim - a to by wskazywało, że wszystkie poprzednie porządnie nagrane ścieżki audio wyszły "przez przypadek"... a w to nie bardzo mi się chce wierzyć. Toż nawet pani z mięsnego nie daje przypadkowo przez 2 lata wszystkim najlepszej polędwicy za każdym razem gdy klient poprosi o zwyczajną 😁

@@piotrang8634 - były nagrywane w innych warunkach i w innym wnętrzu. I na innym sprzęcie.

Godzina czterdzieści... ja tam idę spać :) .

No chyba idę spać Panie Kulecki