Dziękuję za miłe słowa! :)

Jedyne co jest do zmiany to intro jest za głośne.

@@Fizykabezzamulania_PWr Również jestem przekonany o powodzeniu i trzymam kciuki. Trafiłem dziś przypadkiem na ten kanał i już wiem, że będę tu stałym bywalcem. Formuła przykuwa uwagę i nie jest "przegadana". Przypomina mi nieco formułę kanału Sci-Fun-a i cieszę się, że popularyzacja fizyki postępuje również na polskich kanałach. Chociaż o większość tematów przynajmniej się "otarłem" to bardzo miło się ogląda i słucha tak prowadzonej prelekcji. Dawno nie oglądałem materiałów "od deski do deski" bez przeskakiwania.👍👏

W końcu choć trochę zaczynam rozumieć zagadnienia z fizyki, które w gimnazjum, liceum mnie przerastały. Chociaż tyle, a to już jest dużo. Kanał będzie miał sukces

Podpisuję się pod tym co napisałeś

Astrofaza też jest godna polecenia

Może jednak miał...

Na pewno nie cały czas powtarzała że małymi problemi się nie zajmuje@@dominikkurek1155

Miało być 245cm (albo 2,45 m) a nie 2,45cm ; mój błąd pisarski.

@@wojtek1479 Racja! Bardzo dziękuję za zwrócenie uwagi na intrygujący przypadek pchły. Jej osiągi rzeczywiście wymykają się z naszego analizowanego obszaru braku skalowania wysokości skoku wzwyż z rozmiarem zwierzęcia (i pchły wymieniać nie powinienem). Zgadza się - pchła wielkości 2-3 milimetrów skacze na wysokość rzędu 30 cm. (Przepraszam - dalej będzie długo, ale to silniejsze ode mnie :)) Według ekspertów powodem tej „anomalii ewolucyjnej” jest połączenie dwóch kwestii: (1) u pchły występują wyjątkowe mechanizmy biomechaniczne oraz (2) specjalna adaptacja w budowie ciała - silne mięśnie nóg i elastyczność tkanek, specjalne stawy i ich mechanika, elastyczny pancerz chitynowy - niezwykle wytrzymały oraz zdolność do skoncentrowania energii kinetycznej. Pchła ewolucyjnie przystosowała się do przeniesienia ogromnej energii z mięśni nóg w bardzo wydajny sposób. Owad ściska ciało podobnie jak sprężynę - w ciele posiada elastyczne tkanki. Powodem tego „dynamitu w nogach” jest białko rezylina, budujące specjalne, magazynujące energię poduszki w odnóżach. To naturalny elastomer - polimer zdolny do wielokrotnego odkształcania i rozciągania. A rolę dźwigni pełnią tylne przystosowane odnóża. Pchła ma trzy pary kończyn w tym tylnie najdłuższe z powiększonymi i potężnymi mięśniami. To one umożliwiają start przy wyskoku z prędkością początkową prawie 2m/s, co wiąże się to z ogromnym przeciążeniem odpowiadającym 100 g. To tak, jakby samochód osobowy przyspieszył od zera do 60 km/h w 0,03 sekundy. Pchłę zabezpiecza chitynowy pancerz, który gra rolę skafandra ciśnieniowego. Oprócz pchły ciekawym przypadkiem jest szybko biegający karaluch. Mimo małych rozmiarów ciała potrafi rozwinąć prędkość przeszło 5 km na godzinę. To tak jakby człowiek pokonał dystans 100 metrów w sekundę. „Tajemnica” polega na tym, że karaluchy uciekają, biegnąc na dwóch tylnych nogach (na krótkie dystanse). Ale wracając do meritum - poza pchłą, która do tego zestawienia nie powinna trafić - w przypadku pozostałych wymienionych organizmów błędu nie było. W dużym zakresie wielkości zwierząt (od skoczka pustynnego po kangura) wysokość skoku wzwyż istotnie nie zależy od rozmiaru organizmu. Dla lubiących matematykę: dojście do tego wyniku polega na przyrównaniu pracy siły mięśni nóg do energii potencjalnej osiąganej przez zwierzę: [siła * droga] odpowiada zatem [m*g*h]. Ale siła mięśni skaluje się z kwadratem rozmiaru ciała jak L^2, zatem cała praca wyskoku jak L^3. Ponieważ energia potencjalna skaluje się z masą jak L^3, wysokość wyskoku nie może zależeć już od rozmiarów. I jeszcze uwaga ogólna :): mowa tu o skalowaniu zoologicznym. Jest to jednolity, modelowy opis osiągów sportowych organizmów zwierzęcych, możliwy pomimo występowania różnic w ich rozmiarach. Ale istnieją granice takiego modelu! Zasięg formalnego skalowania ograniczają bariery (cechy) fizjologiczne. Występują dobitnie w przypadku pchły. Efekty te wynikają z wyjątkowych cech fizjologicznych w ziemskim środowisku fizycznym. P.S. I dziękuję za uwagę o nartnikach. Zapamiętam już, że to pluskwiaki! :) Ogromnie mi miło, że mogę liczyć na tak uważnych słuchających/oglądających. To bardzo dopinguje, a i wzmoże moją czujność, by unikać błędów, gdy za bardzo ucieknę w przykłady/anegdoty. Pozdrawiam serdecznie!

Dziękuję za obszerną odpowiedź. Jestem mile zaskoczony. Przypuszczałem, że z pchłami to musi być coś specjalnego ale rzeczywistość przekroczyła moje wyobrażenia. Białko rezylina - no, no. Imponujące. Formalnie jestem z wykształcenia chemikiem a o rezylinie wcześniej nie słyszałem. Nie spodziewałem się tak szerokiej wiedzy z różnych dziedzin nauk u fizyka. Podziwiam Pana erudycję. Z jeszcze większą ciekawością obejrzę kolejne odcinki na kanale „Fizyka bez zamulania”. Pozdrawiam.

Lubię fizykę. Kwestia opisanego skalowania jednak mnie męczy. Twierdzenia, iż siła mięśni skaluje się z kwadratem rozmiaru ciała jak L^2 nie umiem wykazać więc nie spieram się (przyjmuję jako dogmat). Nie rozumiem kroku następnego: … zatem cała praca wyskoku jak L^3. Droga na której wykonują pracę mięśnie nie ma bezpośredniego, fizycznego związku z wymiarem zwierzęcia (ew. człowieka). Inaczej. Droga na której wykonywana jest praca przy skoku w górę odpowiada wysokości. s=h. Zatem równanie F*s=m*g*h można uprościć: F=mg i łatwo opisać: siła mięśni F musi „pokonać” ciężar m*g. g jako przyspieszenie (ziemskie na Ziemi) nie zależy od rozmiaru ciała L. Ostatecznie siła mięśni skaluje się z kwadratem rozmiaru ciała jak L^2 ale masa skaluje się jak L^3. Ostatecznie L^2 nie odpowiada L^3. ?

Po namyśle chyba znajduję mój błąd w myśleniu. Zdanie „Droga na której wykonują pracę mięśnie nie ma bezpośredniego, fizycznego związku z wymiarem zwierzęcia (ew. człowieka)” jest fałszywe. Mięśnie małych zwierząt pracują na małej drodze, Mięśnie dużych zwierząt pracują na większej drodze. Czyli s skaluje się jak L ! I dalej s L^3 cnd. :-)

Serio nie potrafisz znaleźć tej informacji? Ona jest podana jak na tacy...

Niestety błąd był takim zwykłym ludzkim potknięciem - niezamierzonym i przegapionym. :) Bardzo dziękuję za czujność. A przede wszystkim za miłe słowa. Ogromnie dopingują do pracy nad kolejnymi odcinkami.

Dzięki za ciekawe pytanie! Co do samej pajęczyny - racja, jest najwytrzymalszym znanym materiałem: 5-krotnie mocniejsza na rozciąganie od stali, o 30% elastyczniejsza niż nylon, 3-krotnie odporniejsza na uderzenie powodujące zerwanie niż kewlar- tworzywo stosowane do kamizelek kuloodpornych. (Coś dla fanów Spidermana: przędza pająków ma skomplikowaną, polimerową (białkową) strukturę. Nić składa się z długich łańcuchów cząsteczek z na przemian wypukłymi i wklęsłymi zatrzaskami na końcach, łączącymi się ze sobą jak klocki lego. Cząsteczki mają kształt sprężyn spiralnych co daje im elastyczność i odporność na uderzenia boczne, podczas gdy zatrzaski dają wytrzymałość na zerwanie. Co ciekawe, szanse na sterowanie produkcją pajęczyny daje inżynieria genetyczna. Uczeni zidentyfikowali geny odpowiedzialne za tworzenie protein stanowiących rdzeń konstrukcyjnych części pajęczyny. Przeniesienie tych genów do komórek pewnych bakterii spowodowało produkcję protein identycznych, jak tworzących nić pająka. Może dać to materiał o najróżniejszych zastosowaniach. Cieńsze i mocniejsze nici chirurgiczne z protein, czy grube liny podtrzymujące mosty wiszące. Z takich nici można byłoby wytwarzać sztuczne więzadła i ścięgna lepiej akceptowane przez organizm niż wykonywane z tworzyw sztucznych. Włókna bardzo przydałyby się w podboju kosmosu, na lekkie osłony balistyczne, trwałe chirurgiczne nici, czy choćby niezniszczalną odzież motocyklową) A co do zatrzymania lecącego samolotu myśliwskiego „przez siatkę”. To wydaje się jeszcze sferą science-fiction - póki co… Spróbujmy się pobawić. Trzeba najpierw obliczyć pęd samolotu myśliwskiego. Przyjmijmy średnią wartość prędkości dla typowego samolotu myśliwskiego na poziomie 2 Machów, co wynosi około 2,448 km/s (czyli 2448 m/s). Pęd = (kilka do kilkunastu ton) x (2448 m/s). Ostateczny wynik zależy od konkretnej masy samolotu, ale dla przykładu, jeśli przyjmiemy masę samolotu na poziomie 10 ton, to pęd wyniósłby: Pęd = 10,000 kg x 2448 m/s = 24,480,000 kg·m/s. Jeśli chcemy zatrzymać taki samolot „w siatce” dajmy na to w czasie 10 s, to mamy tu konkretną siłę działająca na siatkę (zmiana pędu do 10 s). W tym przypadku, dzielimy 25,000,000 kg·m/s przez 10 sekund. Daję to zmianę pędu na sekundę 2,500,000 kg·m/s², co odpowiada 2,500,000 N, czyli jakieś 250 Ton. Tyle mogą ważyć Boeing 747 lub Airbus A380. Nie dadzą rady nawet rurki nanowęglowe…. Ale to z pewnością kwestia czasu.

15.9 cm

Dzięki za ciekawą uwagę! Tak, żyrafa jest wyjątkowa... Masz rację! Budowa ciała żyrafy nie jest podatna na proste skalowanie. Dostosowana ewolucyjnie do środowiska, żyrafa ma unikalne cechy, które nie podlegają prostemu przeliczeniu. Skalowanie może wpływać na proporcje ciała, ale nie uwzględnia innych ważnych aspektów, takich jak biomechanika, układ krwionośny czy narządy wewnętrzne. A tu dzieją się dziwne rzeczy, nietypowe - stąd pewnie zaburzenie skalowania... Coś za coś. Szyja żyrafy składa się z około 7 kręgów szyjnych, co jest podobną liczbą kręgów jak u innych ssaków. Jednak kręgi te są znacznie większe niż u innych zwierząt, co umożliwia elastyczność i ruchomość szyi. Szyja zawiera też potężne mięśnie, które pomagają utrzymać i kontrolować jej długość oraz pozycję. Wyjątkowe jest serce żyrafy, oddalone od głowy o dwa metry. Ma wyjątkowo grube ściany, ale jest paradoksalnie mniejsze niż serca innych zwierząt o podobnych rozmiarach. Jednak już ciśnienie krwi żyrafy jest prawie dwa razy większe niż u innych ssaków. Też naczynia krwionośne żyrafy są niesamowicie grube, dzięki czemu układ krwionośny jest w stanie wytrzymać wysokie ciśnienie krwi, pompowanej przez małe, ale na pewno nie słabe serce.

To, że u ciebie szkoły prezentują śmieszny poziom to nie znaczy, że wszędzie tak jest.

Już widze jak dziecko, nastolatek i potem dorosĺy student uczà siè na "wykĺadach" online

Wszystko dobrze słychać.