Reakcje odwracalne - w zależności od warunków mogą zachodzić z utworzeniem produktów lub z odtworzeniem substratów.
Reakcje nieodwracalne - takie, w których powstający produkt opuszcza układ, lub powstaje trudno rozpuszczalny produkt (przekształcenie produktów z powrotem w substraty jest niemożliwe lub bardzo utrudnione); przebiegają tylko w jedną stronę.
Stan równowagi chemicznej ustala się dla reakcji odwracalnej w układzie zamkniętym i jest to stan, w którym szybkości procesu tworzenia produktów z substratów i rozpadu produktów do substratów są sobie równe.
Należy pamiętać, że w wyrażeniu na stałą równowagi Kc stężenia substratów i produktów są stężeniami równowagowymi.
Stała równowagi chemicznej w sposób matematyczny wyraża prawo działania mas - prawo Gulberga-Waagego. Wynika z niego, że w stanie równowagi chemicznej iloczyn stężeń produktów podniesionych do potęg będących odpowiednimi współczynnikami stechiometrycznymi równania reakcji, podzielony przez analogiczne wyrażenie zapisane dla substratów jest stały.
Stała równowagi reakcji nie zależy od stężeń początkowych (lub ciśnień początkowych) substratów, ale zależy od temperatury. Gdy temperatura układu rośnie, stała równowagi reakcji endotermicznej również rośnie a egzotermicznej maleje. Gdy temperatura układu maleje, stała równowagi reakcji egzotermicznej rośnie, natomiast maleje endotermicznej. Duża stała równowagi świadczy o dużej wydajności reakcji (licznik ułamka w wyrażeniu na K jest znacznie większy od mianownika, czyli w układzie przeważa stężenie produktów nad stężeniem substratów).
Równowaga chemiczna jest stanem dynamicznym, co oznacza, że pod wpływem pewnych warunków ustala się nowa równowaga.
Reguła przekory (Le Chateliera-Brauna) - układ znajdujący się w stanie równowagi chemicznej przeciwdziała zmianom, które powodują naruszenie tego stanu, ustalając nowy stan równowagi. Czynniki mogące wpłynąć na zmianę położenia stanu równowagi chemicznej układu to temperatura, ciśnienie, stężenia reagentów. Reguła przekory może być wykorzystana np. w celu zwiększenia wydajności reakcji.
Przykładem stałej równowagi reakcji jest stała opisująca proces dysocjacji jonowej.
Stała dysocjacji nie zależy od stężenia kwasu/zasady w roztworze (w przeciwieństwie do stopnia dysocjacji) i jest parametrem, który obiektywnie charakteryzuje zdolność kwasu lub zasady do odszczepiania protonów lub jonów wodorotlenkowych w wodzie.
chemmaster.pl/
Codzienna, darmowa dawka chemii także na:
Instagram: @chem.master.maturalny
TikTok: @chem.master
ChemMaster specjalizuje się w przygotowaniu uczniów do matury z chemii, a także do sprawdzianów i kartkówek z tego przedmiotu- na poziomie szkoły średniej i szkoły podstawowej. Dostępnych jest aż 5 kursów: kurs od podstaw, kurs zaawansowany, kurs intensywny powtórkowy (dla licealistów/maturzystów) oraz kurs dla uczniów klas 7. i kurs dla uczniów klas 8. (szkoła podstawowa).
Matura z chemii! Kursy obejmują cały materiał do matury z chemii i składają się z części teoretycznej i praktycznej. Omówienie teorii od podstaw + rozwiązywanie zadań. Kursy składają się z video-lekcji, notatek, testów. Notatki do kursów maturalnych są sprawdzone i skomentowane przez egzaminatora oraz przez doktora nauk chemicznych.
ChemMaster App - darmowa aplikacja do nauki chemii. Korzystaj z kursów na urządzeniach mobilnych - wygoda i elastyczność!
Treści w tym materiale stanowią własność firmy ChemMaster Sonia Radosz i podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 90, poz. 631). Bez zgody autora zabronione jest m.in. rozpowszechnianie treści, ich kopiowanie, przedruk, przetwarzanie z zastosowaniem jakichkolwiek środków elektronicznych, zarówno w całości, jak i w części. Wszelkie próby kopiowania i rozpowszechniania treści zostaną zgłoszone odpowiednim organom ścigania.